به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، نگرانی ها در مورد وقوع زلزله در تهران بعد از هر زلزله بالای سه ریشتر افزایش پیدا می کند دیگر همه مردم تهران می دانند که این شهر در منطقه فعال زلزله قرار دارد. زلزله تهران هر لحظه امکان دارد رخ دهد. برای کاهش تخریب های زلزله در تهران، دولت و شهرداری می توانست اقدامات مختلفی را انجام دهند که به جرات می توان گفت هیچ اقدام خاصی تاکنون انجام نگرفته است.
به طور مثال باید ساختمان‌های جدید طبق استانداردهای مقاومت در برابر زلزله طراحی و ساخته می شدند و شوند. همچنین، ساختمان‌های قدیمی نیز باید به منظور افزایش مقاومت در برابر زلزله تقویت می شدند و شوند.
بازنگری در قوانین ساخت و ساز نیاز بود و هست.قوانین مربوط به ساخت و ساز باید با اهداف مقابله با زلزله و به روزرسانی می شدند و شوند. این شامل الزامات مقاومت در برابر زلزله، نظارت مناسب بر ساخت و ساز، تأمین منابع مالی برای تقویت ساختمان‌های قدیمی و اجرای مستمر نظارت و بازرسی است.
باید آموزش و آگاهی عمومی ایجاد می شد و باید بشود. برنامه‌های آموزشی و آگاهی سازی درباره رفتار صحیح در هنگام زلزله، ایمنی ساختمان‌ها و روش‌های اجرای اقدامات اضطراری باید به صورت منظم و گسترده برگزار می شد و باید بشود. همچنین، اطلاع‌رسانی مداوم درباره خطرات زلزله و راهکارهای پیشگیری نیز باید صورت بگیرد.
توسعه زیرساخت‌های مقاوم در برابر زلزله از مهم های مدیریت هایی بود که باید انجام می گرفت و باید بگیرد. تأمین منابع و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مقاوم در برابر زلزله، از جمله شبکه‌های آب، برق، گاز و ارتباطات، به منظور حفظ عملکرد این سامانه‌ها در صورت وقوع زلزله بسیار مهم است.
برنامه‌ریزی شهری برای مواجهه با زلزله در حد وسعت تهران و جمعیت این شهر نیست.برنامه‌ریزی شهری مناسب با توجه به خطرات زلزله، شامل انتخاب مناطق امن برای ساخت و ساز، احداث فضاهای باز عمومی و اضافه کردن فضاهای سبز به منظور کاهش تأثیرات زلزله است. دولت و شهرداری باید با سایر نهادها مانند آموزش و پرورش، مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها همکاری کنند تا بهبود روش‌ها و تکنولوژی‌های مقابله با زلزله را ترویج دهند و برنامه‌های ضروری را براساس تحقیقات علمی اجرا کنند.
توجه داشته باشید که این فقط چند نمونه از اقدامات ممکن است و برای بررسی دقیق‌تر و اجرای صحیح آنها، نیاز به مطالعات و پژوهش‌های بیشتر است.
فریبرز ناطقی الهی، استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا بیان داشت: یکی از دلایلی که مردم نسبت به هر زلزله بالای 3 ریشتر در تهران واکنش نشان می دهند این است که زلزله های پایین 3 ریشتر یا پایین تر از 2.5 ریشتر گزارش نمی شود و این در حالیست که روزانه ده ها زلزله پایین 3 ریشتر در تهران به وقوع می پیوندد.
وی افزود: این عدم گزارش زلزله های پایین 3 ریشتر باعث شده است تا مردم تصور کنند بعد از مدت ها یک زلزله 3 ریشتر اتفاق افتاده است و این نهایتا باعث نگرانی شهروندان در تهران می شود.
این استاد پژوهشگاه زلزله شناسی تصریح کرد: ما در تهران بر روی 5 گسل و 60 گسل فرعی و زیرشاخه های متعددی قرار داریم که نشان می دهد تهران بر روی پهنه بسیار خطرناکی مستقر است و این هر لحظه می تواند خطر آفرین باشد.
ناطقی الهی اضافه کرد: زلزله 3.6 ریشتری امروز تهران نشان می دهد که فعالیت پهنه تهران بیشتر شده است و گسل هایی که تحرک آن ها منجر به زلزله های روزانه 2 ریشتری در تهران می شد اکنون زلزله های با قدرت 3.6 ریشتر ایجاد می کنند و این می تواند یک هشدار بسیار جدی برای مسوولان شهر تهران باشد.
وی گفت: ما باید توجه داشته باشیم که تبعات بزرگتر شدن این زلزله می تواند بسیار گسترده تر باشد و این گستردگی می تواند در ماه های آینده ما را با زلزله های 4 و یا 5 ریشتری نیز مواجه کند.
این استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در مورد اینکه آیا زلزله تهران قابل پیش بینی است یا نه، تاکید کرد: مساله تهران حتی از وضعیت پیشبینی نیز عبور کرده است زیرا هر 158 سال یک زلزله بالای 7 ریشتر در این منطقه رخ داده است و در شرایط فعلی از آخرین زمان وقوع آن نزدیک به 40 سال گذشته است.
ناطقی الهی ادامه داد: برای من که سالها بر روی مساله زلزله کار کرده ام هر لحظه زلزله بالای 7 ریشتر در تهران اتفاق بیافتد باعث تعجب من نخواهد شد چون این امر برای من به عنوان یک پژوهشگر زلزله امری قابل پیش بینی بود.
وی اظهار داشت: طبق یک بررسی انجام شده در صورت وقوع زلزله 7 ریشتری در تهران در چند ساعت نخست یک و نیم میلیون نفر کشته و نزدیک به 4.5 میلیون نفر زخمی خواهیم داشت که به علت ابعاد گسترده حادثه و عدم امکان امدادرسانی به آنها این تعداد نیز در چند روز بعدی کشته خواهند شد.
این استاد پژوهشگاه زلزله شناسی بیان کرد: این اتفاق تمامی زیرساخت های تهران را نابود خواهد کرد و باعث خواهد شد تا تا این شهر به صورت کامل خالی از سکنه شود.
کامبد امینی حسینی، زمین شناس و رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران در گفتگو با خبرنگار رکنا با اشاره به اینکه 3 گسل اصلی در پیرامون شهر تهران وجود دارد که می تواند در هنگام وقوع زلزله خطرآفرین باشد، تصریح کرد: گسل شمال تهران، گسل مشاء و گسل ری 3 گسل اصلی در این محدوده هستند که گسل شمال تهران را می توان به عنوان یکی از خطرآفرین ترین گسل ها در صورت وقوع حادثه ارزیابی کرد.
وی افزود: اگر گسل شمال تهران فعال شود می تواند زلزله ای به ابعاد حدودی 7 ریشتر ایجاد کند و این مساله با توجه به تراکم جمعیت موجود در این نقطه از تهران به دلیل برج سازی ها و افزایش روند ساخت و ساز در سالهای اخیر می تواند منجر به یک واقع هولناک با خسارات جانی بالا شود.
این زمین شناس بیان داشت: زلزله احتمالی به دلیل حرکت گسل جنوب تهران بر خلاف تصور عموم مردم می تواند منجر به زلزله ای در ابعاد 6.5 ریشتر شود و این مساله به دلایل فنی و زمین شناسی می تواند کم خطر تر از زلزله ای باشد که منشاء آن گسل شمال تهران است اما با این همه خسارات احتمالی همین واقعه احتمالی نیز می تواند بحرانی در ابعاد ملی و منطقه ای محسوب شود.
رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران با اشاره به اینکه کم خطرترین سناریو به دلیل دوری گسل آن از شهر تهران سناریوی وقوع زلزله به علت حرکت گسل مشاء است، اضافه کرد: این گسل میتواند زلزله ای با شدت 7 و حتی بیشتر ایجاد کند و نقاطی در شرق و شمال شرقی تهران را دچار حادثه و بحران بکند.
امینی حسینی با تاکید بر اینکه ابعاد هر سه سناریو به قدری گسترده است که باید به صورت جدی برای مدیریت هرگونه رخداد طبیعی کاملا آماده بود، یادآور شد: هر کدام از این سناریوها در بهترین حالت می تواند منجر به تخریب ده ها هزار واحد مسکونی و کشته هایی تا 100 ها هزار نفر شود و این یک مساله کاملا جدی و قابل پیش بینی است.
وی با اشاره به اینکه میزان افراد زخمی و آسیب دیده در این مساله بالاتر از یک میلیون نفر خواهد بود، ادامه داد: در این رابطه هم مردم و هم حاکمیت وظایفی بر عهده دارند که باید به آن عمل کنند به طور مثال دولت ها باید وام های کم بهره با بازپرداخت دراز مدت در اختیار مردم در شهر تهران قرار دهند تا بتوانند سازه های قدیمی و کم توان خود را ترمیم یابازسازی کنند و این مساله نیازمند بودجه کلان و مداخله دولت و مجلس و حتی قوه قضاییه است زیرا مردم به تنهایی توانایی مقابله با مساله ای با این ابعاد را ندارند.
این زمین شناس عنوان کرد: متاسفانه برخی از جریانات در دستگاه های اجرایی و شهرداری تهران همچنان دارند به ساخت و سازها در شمال تهران دامن می زنند و این مساله در کنار بلندمرتبه سازی در شمال این شهر اولین نقطه ای خواهد بود که در صورت وقوع زلزله از آن آسیب خواهیم دید.
رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران گفت: ما نباید منتظر بمانیم و تنها زمانیکه یک زلزله ای در کشورهای اطراف رخ داد و صحنه های وحشتناک آن را مشاهده کردیم به فکر اطلاع رسانی در این زمینه بیافتیم بلکه رسانه ها و مردم باید دایما از آن صحبت کنند و این را تبدیل به یک مطالبه عمومی کنند.
وی افزود: ما می توانیم با ایجاد گروه های داوطلب مردمی در مناطق مختلف شهر تهران و و آموزش آنها برای روزهای بحرانی تبعات و ابعاد خسارت های احتمالی را در آینده کاهش دهیم و در این خصوص لازم است حتما با موسسات مردم نهاد تعامل بیشتری انجام گیرد.
