به گزارش خبرگزاری صداو سیما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه 21 تیر ماه مصادف با12 جولای، روز جهانی بدون پلاستیک است،گفت: یکی از دلایل نامگذاری این روز، مصرف بسیارزیاد کیسه‌های پلاستیکی است که این ماده‌ی نفتی به علت ماهیت تجزیه ناپذیری ،آسیب‌های مخربی بر محیط زیست وارد می کند.
خادم ثامنی افزود: با توجه به اطلاع رسانی و آگاهی بخشی که از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری و همچنین شبکه‌های مجازی کشور انجام می‌شود، تقریبا بیشتر مردم از آثار زیانبار و مخرب و جبران ناپذیر پلاستیک که پرکاربردترین آنها، کیسه‌های پلاستیکی هستند، مطلع شدند و این آگاهی بخشی، نقطه‌ی شروع تغییر بینش و رفتار انسان‌ها نسبت به محیط زیست است.
وی با اشاره به اینکه کیسه‌های پلاستیکی نمادی از فرهنگ مصرف گرایی در دنیای امروز است گفت: این محصولات پلیمری با توجه به روند بسیار کند تجزیه، نرخ پایین بازیافت و از همه مهمتر رهاسازی در دشت‌ها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها، کویرها، اقیانوس‌ها و بعنوان تهدید جدی برای حیات گونه‌های جانوری وگیاهی، به یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های جدی زیست محیطی تلقی می شود. بطوریکه دفتر برنامه محیط زیست سازمان ملل UNEP، آلودگی پلاستیکی را به عنوان یکی از ۱۰ مشکل اصلی زیست محیطی در جهان معرفی نموده است.
خادم ثامنی گفت : آمار‌ها حاکی از این است از سال ۱۹۵۰ تاکنون بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک در دنیا تولید شده است. در سال‌های اولیه به میزان یک و نیم میلیون تن در سال و در حال حاضر حدود ۴۰۰ میلیون تن در سال رسده است و این یعنی یک رشد خیره کننده و بسیار فزاینده.
مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست افزود: متاسفانه کشور ما ایران بعنوان هفدهمین تولید کننده بزرگ پلاستیک در دنیا محسوب می‌شود در بخش بسته‌بندی مواد استفاده شده و ساخت ساز در مرتبه دوم قرار دارد.
وی گفت :بخش قابل توجهی از پلاستیک‌ها مصرفی به پسماند تبدیل ، بخش کمی از پسماند‌های پلاستیکی به عنوان زائدات با ارزش وارد چرخه بازیافت می‌شود، اما متاسفانه حدود ۶۰ درصد از پلاستیک‌ها بازیافت نشده و یا در طبیعت رها سازی و یا بخش عمده آن وارد محل‌های دفن پسماند میشوند.
خادم ثامنی درباره مدیریت بهتر پسماند‌های پلاستیکی در کشورمان توصیه کرد دولت برای پیشگیری از روند زیان بار تولید و مصرف کیسه‌های پلاستیکی، سیاست‌های تشویقی و تنبیهی برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان اعمال کند تا ضمن کاهش میزان تولید بی‌رویه کیسه‌های پلاستیک، مردم نیز تمایلی به مصرف آنها نداشته باشند و خوشبختانه این سیاست‌های تشویقی و تنبیهی درآیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی پیش بینی شده است.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند ضمن تاکید به موضوع آموزش افزود: در مدیریت اصولی پسماندها، توجه به نقش و جایگاه مردم بسیار مهم و قدم اول آموزش مردم است و در این راستا صدا و سیما باید بر اساس تکالیف مقرر در قانون مدیریت پسماند، در زمینه آموزش مردم و فرهنگ سازی همکاری نمایدو اعتقاد بر این است در صورت افزایش میزان آگاهی‌های جامعه، می‌توان مصرف کیسه‌های پلاستیکی را کاهش داد.
خادم ثامنی گفت: بر اساس آخرین گزارش دفتر برنامه‌های محیط زیستی سازمان ملل (UNEP)، در حال حاضر حدود ۱۳۰ کشور قوانین و مقرراتی را برای ممنوعیت توزیع و کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تدوین و اجرا کرده‌اند. کشور ما ایران نیزدر راستای کاهش میزان مصرف کیسه‌های پلاستیکی، از طریق سازمان حفاظت محیط زیست و با هماهنگی سایر دستگاه‌ها مانند سازمان صدا و سیما، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت آموزش و پرورش و سازمان ملی استاندارد، آیین‌نامه اجرایی کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تهیه و تقدیم هیئت دولت نمود که خوشبختانه در مهرماه ۱۴۰۱ تصویب و به دستگاه‌های متولی ابلاغ شد.
وی با تاکید به وظایف مردم در کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی گفت: دریافت کمترین تعداد کیسه‌های نایلونی هنگام خرید، به همراه داشتن کیسه‌های پارچه‌ای در زمان خرید‌های قابل پیش‌بینی، استفاده از سبد‌های خرید به جای نایلون، استفاده‌ی کمتر از ظروف یکبار مصرف، خرید محصولاتی که در بسته‌بندی آنها، به جای پلاستیک از شیشه یا کاغذ استفاده شده و آنچه بسیار مهم است افزایش سطح آگاهی و دانش درباره‌ی موضوعات و شناخت وظایف فردی و به تبع آن تقویت حس مشارکت اجتماعی است.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه کیسه‌های پلاستیکی غالبا از جنس پلی‌اتیلن یا پلی پروپیلن و به‌صورت تک‌لایه یا چند لایه‌ای هستند، افزود: آیین‌نامه کاهش مصرف پلاستیک در۱۰ ماده تصویب شد و در ماده ۲ آن که یکی از مهم‌ترین مواد آیین‌نامه مذکور است و وزارت صمت مکلف است برنامه‌ای پنج ساله را تدوین کند تا سالانه ۲۰ درصد از ظرفیت تولیدی کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون با کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر و یا سازگار با محیط زیست جایگزین شود.
خادم‌ثامنی با اشاره به ماده یک آیین‌نامه که به تعریف کیسه‌های زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست می پردازد گفت: براساس ماده ۲ مقرر شد وزارت صمت وسازمان حفاظت محیط زیست یک شیوه‌نامه تشویقی تدوین و وزارت اموراقتصادودارایی آن را ابلاغ نماید.
وی درباره ماده۳ آیین‌نامه توضیح داد: بر اساس این ماده وزارت صمت با همکاری وزارت کشور شیوه‌نامه‌ای برای کاهش تولید پسماند و محدود کردن تولید، توزیع و مصرف کیسه‌های پلاستیکی تهیه خواهد کرد همچنین در این ماده بر ممنوعیت توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی به جز میوه فروشی‌ها و ممنوعیت توزیع کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون تاکید شده است.
وی با بیان اینکه در شیوه‌نامه ماده ۳ ممنوعیت توزیع کیسه‌های کمتر از ۲۵ میکرون وجود دارد، افزود: این کیسه‌ها بسیارنازک و سبک هستند و تجزیه و بازگشت‌شان به طبیعت بسته به نوع پلیمر و شرایط محیطی بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ سال زمان‌بر است.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه در کارگروه‌های ملی مدیریت پسماند جلسات متعددی برای این موضوع برگزار شده است، توضیح داد: در ماده ۳ آیین‌نامه سه ماه برای ابلاغ این شیوه‌نامه به عبارتی تا بهمن ماه سال ۱۴۰۱ مهلت داده شده بود که به علت برخی مشکلات تهیه و ابلاغ این شیوه‌نامه به تاخیر افتاده است. سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صمت با همکاری وزارت کشور در تلاش برای تهیه این شیوه‌نامه هستند که نیاز به زمان بیشتری است.
خادم‌ثامنی گفت : کیسه‌های پلاستیکی زیست‌تخریب‌پذیر با اضافه شدن یک سری از مواد شیمیایی، توسط میکرو ارگانیسم‌های موجود در محیط تجزیه میشوند وبه آب، دی اکسیدکربن ومواد غیرمضررتبدیل خواهندشد.
مدیرکل دفترمدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ماده ۶ آیین‌نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی گفت: براساس این ماده امیدواریم در آینده نزدیک با توجه به انجام هماهنگی‌های بین دستگاهی و مصوبات کارگروه ملی مدیریت پسماند، استاندارد ملی کیسه‌های زیست تخریب‌پذیرتدوین و ابلاغ شود.
وی با اشاره به کنوانسیون پلاستیک گفت: جلسات متعددی در سطح بین‌المللی در حال برگزاری است و توانسته باتوجه به زیان‌های زیست محیطی پلاستیک‌ها به محیط زیست و سلامت انسان، تعهدات بین المللی در حوزه ممنوعیت و محدودیت تولید پلاستیک ایجاد کند.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند در خصوص میزان آلودگی‌های پلاستیکی و میکروپلاستیک‌ها در محیط گفت: در حال حاضر حدود ۱۸۵ هزار تن پلاستیک سالانه در کشور تولید می‌شود که قابلیت برگشت به طبیعت را ندارند بنابراین باید در بخش جمع‌آوری پسماند‌های پلاستیکی و بازیافت آنها توجه بیشتری داشته باشیم تا با تبدیل شدن به مواد اولیه صنایع، در محصولات دیگر استفاده شوند. در حال حاضر هیچگونه حدود مجاز برای آلاینده‌های میکروپلاستیک‌ها درمحیط‌های آب، خاک وهوا همچنین استاندارد ملی و یا بین‌المللی وجود ندارند بنابراین در حال حاضرنمی‌توان گفت چه مقدار از آلودگی‌های محیط زیستی ما را شامل میشوند، اما محققان براساس تحقیقات و پایش‌های انجام شده بین المللی معتقدند مقدار غلظت این آلاینده‌ها در منابع حیاتی در حال افزایش است.
خادم‌ثامنی تأکید کرد: چالش‌های زیست محیطی کیسه‌های پلاستیکی کیسه‌های پلاستیکی از یک سو بعنوان یک کشف ممتاز در قرن بیستم محسوب که مصرف از آنها در قرن بیست و یکم نیز ادامه یافته، اما بعنوان چالشی بزرگ برای محیط زیست سیاره تلقی میگردد و این محصولات اگرچه خواص منحصر به فردی دارند که منجر به افزایش رغبت و استفاده از آنها شده است، اما از سوی دیگر آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست ما وارد کرده اند و شاید نتوان از محصولات پلاستیکی صرف نظر و یا جایگزینی برای آن انتخاب کرد، اما باید استفاده از این محصولات بهینه و به صورت معقول باشد تا به محیط زیست حداقل آسیب وارد شود.
