آقای هوشنگ فلاحتیان معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، درباره کیفی سازی محصولات پالایشگاه‌های موجود در کشور گفت: امسال مجلس و وزارت نفت، یک بند قانونی را در بودجه آورده اند که پالایشگاه‌ها موظف کرده، ۴۰ درصد از سود سالیانه خود را به طرح‌های تکمیل زنجیره ارزش و به ویژه کیفی سازی محصولات اختصاص دهند.
وی تشریح کرد: پالایشگاهی که در گذشته تمام سود خود را تقسیم می‌کرده، اکنون باید حداقل ۴۰ درصد آن را به کیفی سازی محصولات اختصاص دهد؛ چون مردم انتظار دارند که بنزین و گازوئیل و نفت کوره‌ای که تولید می‌کنیم، سطح آلایندگی کمی داشته باشد.
این مقام مسئول تاکید کرد: اگر پالایشگاه‌ها اهتمام لازم را در اجرای این قانون نداشته باشند، قانونگذار تکلیف گذاشته که یک شرکت مشاور مستقل، پیشرفت طرح‌های ارتقای کیفیت را کنترل کند و اگر اجرا نشده باشند، تخفیف پنج درصدی نرخ خوراک پالایشگاه‌ها نسبت به فوب خلیج فارس را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ یعنی حاشیه سود آن پالایشگاه کاهش می‌یابد.
وی اضافه کرد: برای همه پالایشگاه‌های موجود در کشور، طرح‌های ارتقای کمی و کیفی تعریف کرده ایم که مطالعات مهندسی آن‌ها تمام شده و بخش اعظم این طرح‌ها در حال اجراست؛ به طور مثال، طرح افزایش کیفیت گازوئیل پالایشگاه اصفهان پایان یافته؛ همچنین طرح‌های پالایش گاه‌های دیگر بین ۲۰ تا ۱۰۰ درصد پیشرفت دارند.
آقای فلاحتیان گفت: در اکثر این پروژه ها چند اقدام صورت می‌گیرد؛ یکی این که میران نفت کوره تولیدی این‌ها که ۳.۵ درصد گوگرد دارد، در حد قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند؛ مثلا پالایشگاهی که ۳۰ درصد محصولات آن نفت کوره است، به ۷ تا ۸ درصد می‌رسد. نفت کوره تبدیل به محصول با ارزش تری می‌شود؛ بنابراین هدف کاهش تولید نفت کوره ۳.۵ درصد گوگرد و تولید نفت کوره با گوگرد ۰.۵ درصد یا کمتر است که در نیروگاه‌ها و کشتی‌ها در صنعت بانکرینگ قابل استفاده باشد.
وی همچنین گفت: امسال افتتاح تصفیه خانه ایزومریزاسیون پالایشگاه شیراز به زودی رقم می‌خورد؛ در پالایشگاه تبریز هم تصفیه هیدروژنی گازوئیل را خواهیم داشت و بیش از پیش تولید هیدروژن می‌کنیم و بازیافت گوگرد صورت می‌گیرد.
معاون برنامه ریزی وزارت نفت بیان کرد: در سال‌های اخیر دو پالایشگاه برای وزارت نفت اهمیت داشت؛ یکی پالایشگاه شازند است که عمده سهم دولت به عنوان رد دیون واگذار شده و بخش ناچیزی از آن باقی مانده است. در پالایشگاه آبادان با قدمت بیش از ۸۰ سال نیز به علت آسیب‌های زیادی که به آن وارد شده، چندین مرحله بهینه سازی واحد‌های تولیدی صورت گرفته و امسال هم بخش نخست از فاز دوم آن به بهره برداری رسید.
بیشتر بخوانید:
وی درباره واگذاری سهم دولت به بخش خصوصی در پالایشگاه‌های در حال احداث هم گفت: قانونگذار تکلیف را روشن کرده و حتی ۲۰ درصدی که دولت می‌تواند در اختیار داشته باشد را حداکثر یک سال بعد از بهره برداری باید واگذار کنیم.
این مسئول صنعت نفت کشور تأکید کرد: قانون اشاره که دولت می‌تواند تا سقف ۲۰ درصد در احداث پتروپالایشگاه‌های جدید، سرمایه گذاری کند که اگر بخش خصوصی مایل باشد، ما هم در کنار آن‌ها قرار می‌گیریم. مطالعات فنی و اقتصادی این پروژه‌ها باید به تصویب شورای اقتصاد هم برسد.
وی با بیان این که هدف دوم هم تکمیل زنجیره ارزش است؛ یعنی پالایشگاه‌های موجود را به سمت تبدیل شدن به پتروپالایشگاه ببریم، افزود: در طرح‌های جدیدی که از طریق درگاه ملی مجوزها، مجوز می‌گیرند هم، پتروپالایشگاه‌ها را توسعه خواهیم داد؛ یعنی برخلاف پالایشگاه‌هایی که پنج فرآورده اصلی مورد نیاز کشور مانند بنزین، نفتِ گاز (گازوئیل)، نفت سفید، سوخت هواپیما و نفت کوره را تولید می‌کردند، عمده محصولات تولیدی پتروپالایشگاه‌ها، پتروشیمی خواهد بود و کمتر از ۳۰ درصد محصولات آن‌ها به بنزین و گازوئیل و نفت کوره تبدیل می‌شود. در حوزه میعانات گازی و گاز هم، همینطور است و اولویت تخصیص تسهیلات به سرمایه گذارانی است که برای تکمیل زنجیره ارزش اقدام می‌کنند.
آقای فلاحتیان با بیان این که ظرفیت پالایشگاه‌های موجود کشور حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است، گفت: در کنار بیش از سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه ظرفیت تولید نفت خام، دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه ظرفیت پالایشگاهی داریم و مابقی آن به صادرت تخصیص می‌یابد که دشمن از این موضوع سوءاستفاده کرده و نفت خام و میعانات گازی ما را تحت تحریم قرار داده است.
وی درباره راهکار ممانعت از این وضعیت گفت: اولین کاری که باید انجام دهیم، این است که نفت خام را به سمت تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات پتروشیمی ببریم؛ زیرا این محصولات تحریم ناپذیر یا بسیار کم تحریم پذیر هستند. در اجرای قانون توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری‌های مردمی، مجوز حدود دو میلیون بشکه ظرفیت پالایشی جدید را صادر کرده ایم.
معاون وزیر نفت ادامه داد: در اجرای این قانون، حدود یک میلیون و ۴۸۰ هزار بشکه مجوز احداث پالایشگاه جدید و تعداد زیادی مینی پالایشگاه را صادر کرده ایم که پیشرفت‌های مختلفی دارند؛ همچنین با توجه به این که خط لوله گوره به جاسک با طول بیش از هزار کیلومتر داریم، عملیات اجرایی چندین پروژه پتروپالایشگاهی را در جاسک، در دستور کار قرار دادیم.
وی بیان کرد: اکنون شرکت مکران مفید یک پروژه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای را در دست اجرا دارد که عمده سهامداران آن، بانک‌ها و ستاد اجرایی حضرت امام هستند. هلدینگ سرمایه گذاری غدیر مجوز ۳۰۰ هزار بشکه‌ای و گروه انتخاب مجوز ۲۰۰ هزار بشکه‌ای دارد. گروه باختر هم مجوز ۳۰۰ هزار بشکه دارد که اکنون عملیات اجرایی ۶۰ هزار بشکه را برنامه ریزی کرده و اکنون تجهیزات آن در حال انتقال به منطقه است تا عملیات اجرایی طرح را شروع کند.
این مقام مسئول با تأکید بر این که تمرکز ما در حوزه پتروپالایشگاه‌ها بر منطقه جاسک است تا به بازار‌های جهانی هم راحت‌تر دسترسی داشته باشیم، افزود: در زمینه پتروپالایشگاه‌ها در استان هرمزگان هم دو پروژه بزرگ پتروپالایشگاهی در دستور کار وزارت نفت است؛ یکی پتروپالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای شهید سلیمانی در مجاورت پالایشگاه ستاره خلیج فارس تعریف شده است.
وی گفت: زمین پروژه تحویل شده، طراحی پروژه صورت گرفته، سهامداران پروژه عمدتا بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ هستند. این طرح جزو طرح‌های اقتصاد مقاومتی و اولویت دار دولت و وزارت نفت است و در کنار آن، پروژه پتروپالایشگاهی دیگری در هرمزگان در حال احداث است که با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در زمینی به مساحت حدودی هزار و ۱۰۰ هکتار، مربوط به گروه شستان می‌شود. مطالعات این پروژه تقریبا تمام شده، زمین آن تخصیص پیدا کرده و مسائل زیست محیطی آن در حال اجراست.
معاون برنامه ریزی وزارت نفت همچنین درباره طرح‌های صنعت پالایش نفت در در استان خوزستان هم گفت: پالایشگاه نفت ۱۸۰ هزار بشکه‌ای خوزستان در دستور کار قرار گرفته که با مشارکت خارجی این کار را انجام دهیم؛ یعنی ۲۰ درصد سرمایه گذاری شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و ۸۰ درصد سرمایه گذاری خارجی که توفیقات زیادی در این زمینه حاصل شده است.
آقای فلاحتیان ادامه داد: در بخش‌هایی که وزارت نفت ۲۰ درصد مشارکت دارد؛ فقط یک صندلی هیئت مدیره را در اختیار دارد و اگر سرمایه گذاران دیگر اختیارات خود را به وزارت نفت تفویض کنند، آن گاه وزارت نفت به عنوان متخصص این کار، می‌تواند راهبری مجموعه را بر عهده بگیرد، ولی اگر قرار باشد که اصول شرکت داری رعایت شود، طبیعتاً هیئت مدیره باید مدیرعامل انتخاب کند تا این کار پیش رود که ما هم حمایت می‌کنیم.
وی اضافه کرد: هم اکنون عملیات اجرایی پروژه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای مکران مفید در جاسک به سرعت پیش می‌رود؛ در این منطقه یک پروژه ۶۰ هزار بشکه‌ای هم در حال پیش رفت است. پروژه ۶۰ هزار بشکه‌ای آدیش جنوبی هم در منطقه سیراف وجود دارد که ۸۷ درصد پیشرفت کرده است.
این مقام مسئول درباره روند تکمیل پالایشگاه مهر خلیج فارس نیز گفت: این پالایشگاه در مجاورت پالایشگاه ستاره خلیج فارس و به نوعی، بخشی از فرآیند توسعه این پالایشگاه است. موافقت اصولی احداث این پالایشگاه را برای یکی از شرکت‌های وابسته به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا صادر کردیم؛ ظرفیت آن ۱۲۰ هزار بشکه و خوراک آن میعانات گازی است.
وی اظهار کرد: بر اساس اعلام شرکت مجری، این پروژه بیش از ۴۰ درصد پیش رفته است و برای سرعت دادن به این پروژه، امسال با تصویب مجلس در قانون بودجه، قرار شده معادل ۵۰۰ میلیون دلار، نفت خام یا میعانات گازی را به دستگاه اجرایی بدهیم تا ظرف یک سال تجهیزات مورد نیاز خود را تامین کند و پس از این که پروژه به بهره برداری رسید، ظرف سه سال، این پول را به دولت برگرداند. بهره برداری از این پروژه، منجر به غلبه بر ناترازی بنزین و گازوئیل می‌شود.
