هواپیمای حامل رییس جمهور ساعت ۱۶ در فرودگاه بین‌المللی انتبه به زمین نشست . از پنجره هواپیما، به غیر از گارد تشریفات اشخاصی را دیدم که با لباس محلی سفید ایستاده‌اند. وزیر خارجه اوگاندا در فرودگاه به استقبال آمده بود.
مراسم استقبال سنتی در کنار استقبال گارد از رییس جمهور جالب توجه بود!
از فرودگاه که بیرون آمدیم یک تابلوی بزرگ خیرمقدم به زبان انگلیسی خود نمایی می‌کرد. صف خودروهایی که اغلب مشکی و شاسی بلند بودند هم در انتظار مسافران خود بودند. نزدیک به ۳۰دقیقه طول کشید تا به کاخ ریاست جمهوری برسیم. درون کاخ ریاست جمهوری رییس جمهور به استقبال رییس جمهور ایران آمد و مراسم سان و پرچم و سرود ملی دوکشور برگزار شد. هنگام برگزاری مراسم پس از فریادهای فرمانده یگان تشریفات کاخ ریاست جمهوری اوگاندا، به یکباره سکوت تمام کاخ را در بر گرفت. به حدی که حتی صدای وزیدن باد به پرچم برافراشته شده کشور عزیزمان در محوطه کاخ و برخورد امواج دریاچه ویکتوریا به صخره ها به راحتی شنیده می‌شد. در این هنگام صدای غرش توپ خانه سکوت را شکست و گارد تشریفات ۲۱ گلوله توپ به منظور خیر مقدم شلیک کرد! انگار می‌خواستند دنیا بداند مهمان عزیزی آمده و همه را خبر کنند!
بعد از دیدارهای خصوصی طولانی دو رییس جمهور، آنها به میان وزرای خود آمدند و ۴ سند همکاری بینشان امضاء شد وسپس روسای جمهور بین اصحاب رسانه آمدند.
رئیسی در بخشی از این سفر در نشست بین‌الادیان که با حضور و سخنرانی شیخ شعبان رمضان مواجه مفتی اوگاندا، کاذینبا موگارو اسقف اعظم مسیحیان اوگاندا و خانم رقیه ناکاداما معاون نخست وزیر اوگاندا در مسجد ملی این کشور برگزار شد، مبارزه با فقر، فساد و تبعیض را از نقاط اشتراک ادیان ابراهیمی برشمرد و گفت: امروز نهاد خانواده با ترویج همجنسگرایی که یکی از زشت‌ترین انحراف‌ها و مورد نفرت همه ادیان الهی و ابراهیمی می‌باشد، مورد تهدید قرار گرفته است، در حالی که توجه به خانواده و تشکیل خانواده از دیگر نقاط اشتراک میان ادیان ابراهیمی است.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با وجود همه فشارها و تحریم‌ها، برای پیشرفت اراده مصمم دارد و امروز توانسته تحریم‌ها را به شکست بکشاند و خود را به عنوان کشوری پیشرفته و فناور به دنیا معرفی کند، اظهار داشت: امیدوارم سفر بنده به اوگاندا و دو کشور دیگر قاره آفریقا به توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای قاره آفریقا و تامین متقابل منافع ما بیانجامد.
شگفتی ویکتوریا
پس از این دیدار های رسمی گفتند باید به سمت یک مزرعه در ۳۰ کیلومتری پایتخت در یک روستا برویم، درمیان راه اتوبان های مدرن با آسفالت مشکی در دل طبیعت مارا به سمت روستا می‌برد و پیچ و تاب این مشکی زیبا در دل سبزقبای طبیعت خصوصا در کنار دریاچه ویکتوریا دل هر بیننده‌ای را می‌ربود!
درباره دریاچه ویکتوریا نکات جالبی را ذکر می‌کنند. مثلا سرچشمه رود نیل است و بزرگترین دریاچه آفریقا از نظر مساحت و حجم و همچنین نهمین دریاچه بزرگ قاره‌ای جهان است. جایی خواندم عمر این دریاچه ۴۰۰ ساله است و در زمره دریاچه های جوان حساب می‌شود! ۳ بار خشک و دوباره احیا شده! ناخودآگاه یاد دریاچه ارومیه افتادم که در این دولت درحال احیا شدند است. کاش حال خوب دریاچه ارومیه را هم ببینیم!
حالا تقریبا ۴۰ دقیقه بود که در مسیر روستا بودیم، در جاده " کاتنده " نزدیک مزرعه یک فرعی بود که با خودرو ها داخل شدیم. چون در این فرعی و تا مزرعه امکان حضور همه خودرو ها نبود کمی مانده به مقصد خودرو ها توقف کردند. خودروی رییس جمهور و چند خودروی حفاظتی و تشریفاتی اما تا انتها آمدند. دکتر رییسی پس از پیاده شدن و ابتدای بازدید متوجه این موضوع شد و به تیم همراه تذکر داد که " برخی خبرنگاران در مسیر پیاده می‌آیند. اینها اذیت می‌شوند. یک ماشین آنها را بیاورد. رعایت حال خبرنگاران را بکنید"
یک ایرانی به استقبال رییس جمهور آمد و پس از خوش و بش با ایشان مزرعه و محصولات آن معرفی و اقدامات انجام شده را تشریح کرد! وی در قالب بخش خصوصی در زمینه کشت فراسرزمینی فعالیت می‌کند که نکات جالبی را مطرح کرد.
این ایرانی آقای موسوی مدیرعامل گروه کشاورزی و صنایع ایران در اوگاندا بود که ۲۳ سال پیش به اوگاندا می آید و در اینجا کشت فراسرزمینی را آغاز می‌کند و این کار مبتنی بر ۵۰۰۰ هکتاری است که دولت اوگاندا برای کشت به ایشان می دهد. این شخص این زمین‌ها را توسعه داده و محصولات مختلفی هم را در آن کشت می کند که این محصولات شامل موز، آناناس و ذرت بوده و حتی در زمینه پرورش کرم ابریشم و پیله پیش می‌رود و این زمین‌های در حال توسعه ویژه هستند که از این رو می‌توان گفت این موضوع چشم انداز خوبی دارد.
موسوی همه این ظرفیت‌ها را به رئیس جمهور معرفی کرد و ماجرای کشاورزی در این کشور را شرح داد؛ اساساً کشاورزی نیازمند اقلامی مانند کود، نهاده و بذر است که این فرد سعی کرده بود از توانمندی‌های ایرانی در این زمین‌ها استفاده کند و به رئیس جمهور هم توضیح داد که حدود ۵۰ قلم سم و کود از ایران آورده و در اوگاندا معرفی کرده است. این نکته را هم ذکر کرد که این محصولات فروش خوبی هم دارد و در عین حال خودشان هم از همین محصولات استفاده می‌کنند.
از سوی دیگر به واسطه اشتغال زایی که این کار در اوگاندا ایجاد کرده این فرد ارتباط خوبی هم با مسئولان حاکمیتی در این کشور برقرار کرده که این جالب توجه است؛ حتی شاید بتوان گفت که نفوذ آقای موسوی از وزیر کشاورزی آنجا هم بیشتر است.
البته ایشان در حال تاسیس یک کشتارگاه در کشور اوگانداست که این منطقه را نیز به میهمان خود نشان داد؛ بنابراین شاید بتوان گفت بزرگترین مجموعه خصوصی معرفی شده کشت فراسرزمینی توسط ایران است که می‌تواند مبنای ارزشمندی برای توسعه کار افراد دیگر در زمینه کشاورزی فراسرزمینی در کشور اوگاندا باشد.
رییس جمهور هم در همانجا یک اصله نهال انبه غرس کرد و موسوی بعد از این اقدام رئیس جمهور از آن به عنوان کاشت اولین نهال فراسرزمینی ایران یاد کردو گفت خیلی از روسای جمهور دنبال این اقدام بودند اما این آرزوهای آنها رنگ واقعیت نگرفت.
ما مزرعه کشت فراسرزمینی ایران را به مقصد کامپالا(پایتخت) ترک کردیم.
وقتی ما به مزرعه رفتیم هوا روشن بود و وقتی از آن بازمی‌گشتیم هوا تاریک شده بود. اهالی روستا که شنیده بودند رئیس جمهور ایران به مزرعه آمده خود را به آنجا رسانده بودند . با آنها که صحبت می‌کردیم از مهر و محبت بین آنها و ایرانی ها خبردار شدیم. برایشان شگفت انگیز بود که رییس جمهور ایران به آنجا آمده تا از یک مزرعه و فرایند تولید محصولات آن و حمایت از شهروند خود بازدید کند! آنها می‌گفتند تا کنون عالیترین مقامی که به آنجا آمده نمایندگان دولت موسوم به شورای مقاومت ملی بوده‌اند! آنها از اینکه آزادانه می‌توانستند به رییس جمهور ایران نزدیک شوند و به وی ابراز علاقه کنند شادمان بودند و دو ملت ایران را برادران خود می‌دانستند.
دوباره بال پهپاد ایرانی در میان است!؟
کالج اسلامی المصطفی مقصد بعدی هیات ایرانی بود. مجموعه ای وسیع که با سوله‌های فراوان در منطقه‌ای سرسبز بنا شده بود. درآنجا خانه فن آوری افتتاح شد. محصولات شرکت‌های دانش بنیان درآنجا خودنمایی می‌کردند. پهپاد پلیکان و درنا هم شاه بیت این مجموعه بود. پهپادهای کشاورزی و نقشه برداری که هم قیمتش مناسب است و هم کارایی آن بسیار! حالا دیگر شهرت پهبادهای ایرانی به اینجا هم رسیده. همان که روزی فتوشاپ می‌دانستندش اما الان خطرناک است!
حسینیه‌ای با کتیبه محتشم در دل اوگاندا!
در بخشی دیگر از کالج المصطفی که مربوط به شیعیان اوگانداست، مبلغین در آستانه ماه محرم در حسینیه‌ای گرد هم آمده‌اند! رییس جمهور به میان آنها می‌رود. حسینیه با کتیبه‌های عاشورایی تزیین شده. مشهور ترین آن کتیبه با شعر فاخر از محتشم کاشانی است. باز این چه شورش است که در خلق عالم است. پرچم های یا حسین (علیه السلام) هم در این حسینیه حس و حال عجیبی دارد. دکتر رییسی در سخنانی تبیین فلسفه عاشورا را وظیفه سنگین آنها دانست و از آنها خواست ضمن بیان مصایب حضرت اباعبدالله (ع) و خاندان عصمت و طهارت، مردم را از اهداف اصلی قیام عاشورا آگاه کنند.
در بخش دیگری از همان کالج دیداری با فعالین اقتصادی و تجاری که در اوگاندا فعالیت می‌کنند برگزار می‌شود. تجاری از کشورهایی مانند اوگاندا، لبنان، مصر و... که در اوگاندا فعالند. در این جلسه یکساعته هم که محور اقتصادی داشت تجار از ظرفیت های خود گفتند و آمادگی خود را برای همکاری با تجار ایرانی اعلام کردند.
مسجد پایتخت اوگاندا با ظرفیت ۱۵ هزار نماز گزار!
به مقصد بعدی رسیدیم! مسجد ملی اوگاندا واقع در کامپالا. کمی از زمان برنامه عقب بودیم . مردم در مسجد منتظر ما بودند. وقتی وارد حیاط مسجد شدیم شورو شوق عجیبی بین مستقبلین از رییس جمهور حاکم شد. با صلوات های مکرر و تکان دادن پرچم های جمهوری اسلامی خوشحالی می‌کردند و هیجان زده بودند.
این مسجد واقع در تپه کامپالا که نسبتاً جدید است در سال ۲۰۰۶ تکمیل شده. در حال حاضر از آن به عنوان مسجد ملی اوگاندا یاد می‌شود و می‌تواند تا ۱۵ هزار نمازگزار را در خود جای دهد.
اسقف اعظم و مفتی اهل سنت و دیگر مقامات مذهبی در مسجد به استقبال دکتر رییسی آمدند. حضور بانوان در مسجد و شادمانی آنها برای دیدن رییس جمهور جالب توجه بود. پس از اقامه نماز جماعت به امامت جماعت مفتی اهل سنت، قاری خوش صدایی قرآن تلاوت کرد. سپس رهبران مذهبی سخنانی در حضور رییس جمهور بیان داشتند که حول محور خوش آمد گویی و بیان دیدگاه های خود درباره ظلم ستیزی، همدلی و وحدت ادیان آسمانی بود. همچنین وزیر امور زنان اوگاندا در سخنانی از نقش زنان در نظام جمهوری اسلامی تمجید کرد و آن را الگویی برای بانوان اوگاندایی دانست، شخصیتی که البته سال گذشته در اجلاس بین المللی زنان تاثیرگذار در ایران هم حضور داشت و از مشاهدات خود برای عرصه های فعالیت زنان ایرانی گفت..
برای استقبال از هیات ایرانی کیک زیبایی هم تدارک دیده بودند که روی آن پرچم های ایران و اوگاندا نقش بسته بود.
خیلی از همراهان و تیم ریاست جمهوری در انتهای مسجد تمام انرژی خود را جمع کرده بودند که نخوابند، اما سرحال ترین فرد رئیس جمهور بود که با وجود چندین سخنرانی اما همچنان مشغول فعالیت بود با اینکه از همه همراهان تیم سن و سال بیشتری دارد. به انرژی تمام نشدنی رئیس جمهور فکر می کنم.
تذکر رئیس جمهور درباره خبرنگاران
حالا تقریبا ساعت ۱۲ شب است و به سمت محل اقامت می‌رویم! (چهارشنبه) از ساعت ۷ صبح تا هم اکنون درگیر برنامه‌های متعدد بودیم. فردا هم ساعت ۸ صبح به سمت زیمبابوه پرواز ۳ ساعته داریم. راستی هوای اینجا خیلی خنک است. خودشان البته کاپشن می‌پوشند اما برای مایی که از دمای بالای ۴۰ درجه ای تهران آمده ایم ، هوا مطلوب است
تایملاین سفر اوگاندا در یک نگاه
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی که در دومین مقصد از سفر منطقه‌ای خود آفریقا، ظهر چهارشنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۲ به اوگاندا رفت چهار سند همکاری در زمینه‌های معافیت صدور ویزا، همکاری کشاورزی، تشکیل کمیسیون دائمی مشترک و بیانیه مشترک با رئیس جمهور میزبان امضا کردند. بعد از مذاکرات خصوصی روسای جمهور دو کشور، رئیس جمهور از پارک فناوری های کشاورزی ایران و اوگاندا بازدید کرد.
سخنرانی در نشست مشترک هیئتهای عالیرتبه ایران و اوگاندا هم بخش دیگری از برنامه‌های این سفر بود. رئیس جمهور دفتر نوآوری و فناوری ایران در اوگاندا را افتتاح کرد و در نشست مشترک هیئتهای عالیرتبه ایران و اوگاندا حاضر شد و با اشاره به آغاز به کار این دفتر و ظرفیت‌های بسیار خوب جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه در حوزه‌های پزشکی، علم و فناوری، کشاورزی، بر آمادگی کشورمان برای انتقال تجربیات خود در این زمینه‌ها و در قالب توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی با اوگاندا تاکید کرد. دیدار با تجار و مبلغان هم بخش مهم دیگری از این سفر بود.
بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده حجم تبادلات تجاری آفریقا در سال گذشته حدود ۱۲۰۰ میلیارد دلار بوده است و با وجود تلاش‌های صورت گرفته در دولت سیزدهم سهم ایران حدود نیم هزارم این عدد است که هیچ تناسبی با جایگاه ایران ندارد. از سوی دیگر با وجود اینکه آفریقا جزو قاره‌های پرجمعیت بوده و در آینده بیش از ۴۰ درصد جمعیت جوان و زیر ۱۸ سال دنیا را خواهد داشت، پتانسیل‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاری و توسعه تجارت با این قاره وجود دارد. به عنوان مثال کشورهای آفریقایی به لحاظ صنعتی بسیار ضعیف هستند؛ بنابراین عمدتا تولیدات خود را چه در حوزه کشاورزی و چه منابع معدنی به صورت خام صادر می کنند.
**تجارت متنوع ایران و اوگاندا از قهوه تا عطر و کفش
بررسی آمارهای رسمی منتشر شده نشان می‌دهد که تجارت ایران و اوگاندا در سال ۱۴۰۱ کاهش جزئی در قیاس با سال ۱۴۰۰ داشته اما این کشور آفریقایی نیز مانند کنیا عمدتا خریدار فرآورده‌های نفتی، ماشین‌آلات و غیره بوده و قهوه، میمون آزمایشگاهی و مواد عطرسازی به ایران فروخته است. بررسی جزئیات صادرات ایران به اوگاندا نشان می‌دهد که این کشور آفریقایی عمدتا مشتری محصولات و فرآورده‌های نفتی، واکسن، ماشین‌آلات کشاورزی، محصوات معدنی مانند مس و غیره بوده است. «سایر وازلین‌ها به جز گرید دارویی و ژله کابل» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به اوگاندا قرار گرفته و سهم ۲۴.۲۵ درصدی را در این فهرست بلند بالا دارد. پس از آن «سایر واکسن‌ها برای دامپزشکی» دومین محصول صادراتی به اوگاندا است که تاجران این کشور برای خرید آن بیش از ۱۷۵ هزار دلار هزینه کرده‌اند. «سایر هادی‌های برق برای ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت» نیز در رتبه سوم در این جدول جزو عمده کالاهای صادراتی به اوگاندا است.
از سوی دیگر واردات ایران از اوگاندا گرچه محدود به سه محصول با ردیف تعرفه‌های مختلف می‌شود اما با افزایش قابل توجهی نسبت به سال ۱۴۰۰ مواجه شده که تقریبا همه این رشد مدیون واردات قهوه و البته میمون آزمایشگاهی بوده است.
«قهوه، بونداده کافئین نگرفته غیر مذکور» نخستین کالای وارداتی است که برای ایران بیش از ۷۶۶ هزار دلار خرج برداشته و ۷۵.۸۵ درصد واردات اوگاندا به کشورمان را شامل می‌شود. بعد از آن «میمون برای تحقیقات (پزشکی آزمایشگاهی و سرم سازی)» در این فهرست قرار دارد که ارزشی حدود ۱۷۸ هزار دلار داشته و سهم ۱۷.۶۶ درصدی را به خود اختصاص داده است. «سایر نباتات و اجزای آن ها مورد مصرف در عطر سازی و داروسازی غیر مذکور در جای دیگر» آخرین کالای خریداری شده تجار ایرانی از همتایان اوگاندایی در سال گذشته است
اوگاندا با چندین کشور روابط اقتصادی دارد، اما برخی از شرکای تجاری اصلی آن چین است که یکی از بزرگترین شرکای تجاری اوگاندا است که تجارت دوجانبه بین دو کشور به میلیاردها دلار می رسد. چین در بخش‌های مختلف در اوگاندا سرمایه‌گذاری می‌کند، از جمله توسعه زیرساخت، تولید، و کشاورزی. هند هم یکی دیگر از شرکای تجاری مهم اوگاندا است. دو کشور سابقه طولانی همکاری اقتصادی به ویژه در بخش هایی مانند داروسازی، نساجی، ماشین آلات و کشاورزی دارند. همچنین امارات متحده عربی در پروژه های توسعه زیرساختی اوگاندا از جمله جاده ها و انرژی سرمایه گذاری زیادی کرده است. علاوه بر این، جریان قابل توجهی از صادرات اوگاندا به امارات، عمدتاً محصولات کشاورزی است و از سوی دیگر ایالات متحده یکی از بزرگترین مقاصد صادراتی اوگاندا برای محصولاتی مانند قهوه، چای، محصولات ماهی و منسوجات است.
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۲۰
