خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- الهام رئوفی فر: کشت پنبه اسباب توسعه هر منطقه را فراهم می‌کند زیرا اشتغالی که حاصل از برداشت آن در صنایع مختلف از جمله کارخانه‌های پنبه، روغن کشی و نساجی ایجاد می‌کند، قابل مقایسه با هیچ محصول کشاورزی نیست و شاید به همین خاطر است که امروزه بسیاری از کشورهای دارای صنایع پیشرفته نساجی از جمله ایتالیا و اسپانیا که قبلاً تمامی مواد خام مورد نیاز خود را وارد می‌کردند هم‌اکنون این گیاه را به صورت فاریاب، به‌خصوص در مناطق مدیترانه کشت می‌کنند ولی این برای منطقه گرگان که روزی به واسطه وسعت کشت پنبه سرزمین طلای سفید نام گرفته بود، درست برعکس شده چراکه سال‌ها است کشت این محصول در منطقه از رونق افتاده است.
بر اساس آمارها ایران در دهه ۷۰ و ۸۰ یکی از صادرکنندگان پنبه بود اما این سال‌ها اغلب پنبه از طریق واردات تأمین می‌شود بر همین اساس مدتی است مسئولان استانی و کشوری به فکر احیای این محصول افتاده‌اند اما آنچه از صحبت کارشناسان بر می‌آید این است که رونق دوباره پنبه به همین آسانی‌ها هم نیست.
یک کارشناس حوزه آب و خاک نیاز بالای پنبه به آب را ابتدایی‌ترین مشکل توسعه کشت این محصول در استان می‌داند و به خبرنگار مهر می‌گوید: با تهیه یک پکیج کارشناسی و عملیاتی می‌توان علاوه بر اجرای راه حل مصرف آب کمتر در تولید، به یک راهکار مناسب برای کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید دست یافت.
ابوالفضل بسطامی کشت قراردادی را راهی برای ایجاد انگیزه کشاورزان می‌داند و می‌افزاید: در مرحله بعد باید در خصوص واردات تولیدات پنبه سخت گیری شود.
وی فقدان سیاستگذاری درست را عامل منسوخ شدن کشت پنبه در گلستان می‌داند و ادامه می‌دهد: تا زمانیکه سیاست گذاری درستی اتخاذ نشود هرگونه نشست و صحبتی پیرامون موضوع احیای پنبه بی فایده است.
بسطامی معتقد است: اگر می‌خواهیم کشت پنبه دوباره رونق بگیرد باید بهای آن را بپردازیم؛ کاری که کشور چین کرده و برای توسعه کشت پنبه به زارعان یارانه پرداخت می‌کند.
به گفته کارشناس حوزه آب و خاک، اگر به دنبال اشتغال، رونق و افزایش درآمد هستیم، قطعاً پنبه یکی از محصولاتی است که می‌تواند این زمینه را فراهم کند.
هرچند برخی کارشناسان خرید قرادادی پنبه را راه حلی برای تشویق کشت این محصول می‌دانند اما عده‌ای دیگر معتقدند نرخ پایین خرید تضمینی پنبه در مقایسه با سایر محصولات زراعی، منجر به بی میلی کشاورزان و عدم توسعه کشت پنبه می‌شود.
در این رابطه مدیر انجمن صنایع پنبه استان گلستان به خبرنگار مهر، می‌گوید: تعیین قیمت برای محصولات کشاورزی همیشه خوب نیست چراکه اعلام قیمت تضمینی در زراعت به کشاورز این سیگنال را می‌دهد که آن محصول کشت کند یا خیر.
تعرفه واردات پنبه حداقل ۲۰ درصد باشد
اسدالله پاک سرشت با بیان این مطلب که از سال ۸۲ به بعد ما وارد کننده پنبه شدیم، می‌افزاید: این در حالی است که پیش از آن ۹۰ درصد پنبه مورد نیاز کشور در داخل تأمین می‌شد.
مدیر انجمن صنایع پنبه استان گلستان از آفت به عنوان یک مشکل در کشت پنبه یاد می‌کند و می‌گوید: این محصول نیاز به دستکم سه دوره سم پاشی دارد که با توجه به قیمت بالای آفتکش ها در دو سال اخیر هزینه کشت این محصول چند برابر می‌شود.
وی برداشت سنتی پنبه را یکی دیگر از دلایل بی میلی کشاورزان به کشت این محصول اعلام می‌کند و می‌افزاید: نزدیک به دو دهه است که وزارت جهاد کشاورزی قول واردات کمباین پنبه را داده و هنوز اجرایی نشده است.
به گفته پاک سرشت، رقیب پنبه الیاف مصنوعی است زیرا بخشی از تقاضا را الیاف مصنوعی می‌پوشاند بنابراین سیاستگذار باید برای این بخش هم چاره‌ای بیاندیشد.
اما گذشته از سیاست‌های حمایتی دستگاه‌هایی مانند جهاد کشاورزی موضوعی مثل بازار فروش و قیمت مناسب هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است این موضوعی است که رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم به آن تاکید دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر مواردی از قبیل غیرقابل رقابت بودن پنبه با محصولاتی مثل شالی به دلیل اختلاف زیاد در درآمد، برداشت سنتی، هزینه کارگری، کمبود نیروی کار و فقدان توزیع عادلانه آب را به عنوان چالش‌های جدی کشت پنبه در استان معرفی می‌کند.
محمد برزعلی با بیان این نکته که کشت پنبه در اراضی درجه دوم و سوم برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد، می‌افزاید: قیمت خرید و فروش پنبه باید سه برابر محصولاتی مانند گندم باشد تا کشاورز رغبت به کشت داشته باشد.
وی تخصیص یارانه به پنبه را یکی دیگر از راه‌های افزایش انگیزه کشاورزان برای کشت این محصول می‌داند و می‌گوید: اگر واقعاً قرار به احیای پنبه در استان است باید اعتبارات ویژه ای برای این بخش در نظر گرفته شود.
به گفته برزعلی، تا زمانیکه کشت پنبه درآمد محصول جایگزین را نداشته باشد کشاورز علاقه‌ای به کشت آن محصول ندارد.
عدم مطالبه گری علت مغفول ماندن پنبه
رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی گرگان عدم مطالبه گری را علت مغفول ماندن این محصول در استان می‌داند و به خبرنگار مهر، می‌گوید: با وجود ممنوعیت کشت محصول پرآب بری مانند شالی، مسئولان استان نتوانستند مانع ایجاد کارخانجات شالیکوبی در گلستان شوند.
هامان هاشمی می‌افزاید: این عدم مطالبه گری و شفافیت باعث شده تا گلستان از سایر استان‌هایی که چنین ظرفیت‌های طبیعی ندارند هم عقب بماند.
رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی گرگان از کشت پنبه به عنوان ظرفیتی مناسب در افزایش اشتغال و تولید ناخالص داخلی یاد می‌کند و می‌گوید: جهاد کشاورزی گلستان در این حوزه دست تنها است.
این فعال اقتصادی ادامه می‌دهد: تمام دستگاه‌های اجرایی در راستای احیای کشت پنبه در گلستان به عنوان یک مطالبه استانی باید در کنار جهاد کشاورزی باشند تا این صنعت دوباره توسعه یابد.
با توجه به اشتغال و رونقی که توسعه کشت محصولی مانند پنبه در منطقه ایجاد می‌کند به نظر می‌رسد مسئولان گلستانی برای احیای دوباره پنبه باید دست به کار شوند و از هر ظرفیتی بهره ببرند.
