به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از اینترستینگ اینجینیرینگ، بر اساس مطالعهای که دیروز در مجله ساینس (Science) منتشر شده، دانشمندان ممکن است گام مهمی در جهت پیشبینی زلزله برداشته باشند.
آنها با تجزیهوتحلیل مجموعهدادههای زمانی از GPS از تقریباً ۱۰۰ زمینلرزه بزرگ در سراسر جهان، شواهدی از یک فاز اولیه بالقوه را نشان دادهاند که دو ساعت قبل از گسیختگی لرزهای رخ میدهد.
هشدار، ۲ ساعت قبل از زمینلرزه
رولند برگمان پژوهشگر ارشد این مطالعه میگوید: اگر بتوان تأیید کرد که هسته زلزله اغلب شامل یک مرحله پیشپردازش چندساعته است و میتوان ابزاری برای اندازهگیری قابلاعتماد آن ایجاد کرد، میتوان یک هشدار مؤثر صادر کرد.
توانایی پیشبینی زلزله مدتهاست که یک چالش بوده است. در حال حاضر پیشبینی کوتاهمدت زلزله باهدف صدور اخطارها طی چند دقیقه قبل از وقوع آن انجام میشود، اما این هشدارها به سیگنالهای پیشساز ژئوفیزیکی قطعی و قابلمشاهده وابسته هستند.
مطالعات قبلی به وجود مرحله مقدماتی لغزش لرزهای آهسته در گسلها قبل از وقوع زلزلههای بزرگ اشاره کردهاند. لغزشهای لرزهای، حرکات آهسته و تقریباً نامحسوس در طول صفحه گسل هستند که باعث لرزش قابلتشخیص زمین نمیشوند.
بااینحال، ارتباط آنها با گسیختگیهای لرزهای که موجب حرکت سریع و ناگهانی گسل میشوند، نامشخص است. علاوه بر این، لغزشهای لرزهای اغلب بدون وقوع زلزله رخ میدهند.
کوئنتین بلتری و ژان ماتیو نوکت از دانشگاه کوت دازور فرانسه (Côte d'Azur) در تلاش برای روشنکردن این معما، جستجوی سامانمند جهانی را برای لغزش اولیه گسلها قبل از وقوع زلزلههای بزرگ انجام دادند.
آنها با استفاده از مجموعهدادههای زمانی GPS از بیش از ۳۰۰۰ ایستگاه در سراسر جهان، جابهجایی گسلها را که منجر به ۹۰ زمینلرزه هفت ریشتری و بالاتر شده بود، اندازهگیری کردند.
تجزیهوتحلیل آنها یک سیگنال ظریف و درعینحال حیاتی را نشان داد که حاکی از دورهای از افزایش سرعت لغزش گسل در نزدیکی مرکز زمینلرزه نهایی بود که تقریباً دو ساعت قبل از گسیختگی رخ میدهد.
به گفته پژوهشگران، این یافتهها نشان میدهد که بسیاری از زمینلرزههای بزرگ ممکن است با یک مرحله لغزش مقدماتی آغاز شوند یا اینکه این مشاهدات نشاندهنده انتهای یک فرایند بسیار طولانیتر و چالشبرانگیزتر لغزشی هستند.
چه چیزی پیشبینی زلزله را عقب نگه میدارد؟
درحالیکه این مطالعه جدید دانشمندان، شواهد امیدوارکنندهای از یک سیگنال پیش از وقوع بالقوه قبل از زلزلههای بزرگ ارائه میدهد، بلتری و نوکت احتیاطهای خود را بیان میکنند.
آنها تأکید کردند که ابزارهای موجود پایش زلزله فاقد پوشش و دقت موردنیاز برای شناسایی یا نظارت بر لغزشهای اولیه در مقیاسی برای تکتک زمینلرزهها هستند.
برگمان همچنین اظهار داشت که هنوز مشخص نیست که آیا چنین افزایش سرعت لغزشهای آهسته اولیه به طور مشخصی با زلزلههای بزرگ مرتبط هستند یا اینکه میتوان آنها را بهعنوان رویدادهای منحصربهفرد بهدقت اندازهگیری کرد تا هشدارهای عملی ارائه کنند یا خیر.
ازآنجاییکه تلاشها برای پیشبینی زلزله ادامه دارد، این یافتهها حداقل گامی مهم بهسوی کشف اسرار پیرامون این پیشسازهای زمینلرزه هستند.
با پیشرفت فناوری و شناخت از زلزله، امید به صدور هشدارهای پیش از وقوع زلزله که نجاتدهنده جان بسیاری از افراد خواهد بود، ممکن است روزی به واقعیت تبدیل شود.
بااینحال، در حال حاضر، آمادگی و ایجاد جوامع انعطافپذیر بهترین دفاع در برابر این بلای طبیعیِ تاکنون غیرقابلپیشبینی است.