عصر ایران - کاراوی یا زیره سیاه یک گیاه و ادویه منحصر به فرد است که سالیان سال در آشپزی و تولید داروهای گیاهی مختلف کاربرد داشته است. هرچند معمولا آن را به اشتباه دانه معرفی می کنند، اما این غلاف قهوه ای کوچک در واقع میوه خشک گیاه زیره است (نام علمی .Carum carvi L).
طعم کمی تلخ و خاکی زیره سیاه یادآور گیاهانی نظیر شیرین بیان، گشنیز، انیسون و رازیانه است و می توان آن را به صورت کامل یا آسیاب شده در انواع غذاهای شیرین و خوش طعم مانند نان، شیرینی، کاری و خورش استفاده کرد. گاهی اوقات ترکیب آن در شربت های دارویی نیز به چشم می خورد. در واقع آن را می توان از عطاری ها و یا به شکل فرمولاسیون دارویی از داروخانه های سراسر کشور تهیه کرد.
به طور کلی از زیره سیاه به صورت دارویی در قالب شربت و مکمل، به شکل چای و یا در پخت غذاهای متفاوت استقبال فراوانی می شود. همچنین می توان اسانس روغنی آن را مستقیما روی پوست ماساژ داد و از خواص جادویی آن بهره مند شد.
از طرفی دیگر تحقیقات جدید نشان می دهند: ترکیبات معطر کاراوی که مسئول طعم متمایز آن هستند، ممکن است فواید سلامتی ارزشمندی مانند بهبود هضم را نیز به همراه داشته باشند. تمامی نکاتی که در ادامه اشاره می شوند از طریق وب سایت مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی هستند.
زیره دارای طیف گسترده ای از مواد مغذی ضروری است. بویژه آهن، روی، کلسیم و فیبر.
تنها 6.7 گرم زیره سیاه شامل محتویات زیر است:
- کالری: 22
- پروتئین: 1.3 گرم
- چربی: 0.9 گرم
- کربوهیدرات: 3.34 گرم
- فیبر: 2.6 گرم
- مس: 6.7 درصد ارزش روزانه (DV)
- آهن: 6.1 درصد DV برای زنان
- منیزیم: 5.4 درصد DV
- منگنز: 4.8 درصد DV برای زنان
- کلسیم: 3.6 درصد DV
- روی: 4.6 درصد DV برای زنان
علاوه بر این، زیره سیاه دارای منبع غنی از آنتی اکسیدان های تقویت کننده سلامتی از جمله لیمونن و کاروون است.
زیره سبز و سیاه قرن ها است که در طب سنتی و محلی توسط مردم نقاط مختلف دنیا مورد استفاده قرار داشته اند. جالب توجه است که تحقیقات اولیه کاملا علمی از چندین مورد از این مزایا پشتیبانی می کنند.
- زیره سیاه می تواند التهاب را کاهش دهد
چندین ترکیب از کاراوی دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی هستند.
در حالی که التهاب یکی از پاسخ های طبیعی بدن محسوب می شود، التهاب مزمن می تواند منجر به بروز بیماری های مختلفی از جمله بیماری التهابی روده (IBD) شود. علائم آن نیز ممکن است از زخم تا کرامپ، نفخ، اسهال، اضطرار در دفع مدفوع و تحریک بافت گوارشی متفاوت باشد.
در مطالعه ای روی موش‌های مبتلا به IBD، هم عصاره زیره سیاه و هم اسانس روغنی آن التهاب را در بافت روده بزرگ به اندازه داروهای رایج مبتنی بر استروئید کاهش دادند. البته با وجود چنین نتایج امیدوار کننده ای، همچنان به تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است.
- زیره سیاه می تواند روند هضم سالم را بهبود ببخشد
زیره در تمام طول تاریخ برای درمان چندین بیماری گوارشی از جمله سوء هاضمه و زخم معده کاربرد گسترده داشته است.
در این میان تعدادی از مطالعات انسانی با جامعه آماری کوچک نشان می دهند که اسانس روغنی زیره سیاه بافت ماهیچه صاف دستگاه گوارش را شل می کند و در نتیجه علائم سوء هاضمه مانند نفخ، کرامپ و درد را تسکین می دهد.
هرچند مکانیسم دقیق این عملکرد ناشناخته است، به نظر می رسد که ظرفیت ضد میکروبی زیره سیاه تا حدودی مسئول باشد. برای مثال یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داده که اسانس روغنی زیره سیاه از رشد باکتری های مضر روده جلوگیری می کند و در عین حال باکتری های مفید را دست نخورده باقی می گذارد. این دسته از باکتری های مفید مواد مغذی مختلفی تولید می کنند، التهاب را کاهش می دهند، هضم را بهبود می بخشند و از سلامت سیستم ایمنی حمایت می کنند.
مطالعه مشابه دیگری نیز ثابت کرد که عصاره زیره سیاه می تواند به خوبی با باکتری هلیکوباکتر پیلوری که عامل ایجاد زخم معده و التهاب گوارشی است، مبارزه کند. با این حال باز هم به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
- زیره سیاه ممکن است باعث کاهش وزن شود
زیره ممکن است از کاهش وزن و حفظ ترکیب بدن در وضعیت سلامت کامل حمایت کند.
در یک مطالعه 90 روزه روی 70 زن، آنهایی که روزانه 30 میلی لیتر محلول روغن زیره 10 درصد مصرف می کردند، کاهش قابل توجهی در وزن، شاخص توده بدنی (BMI) و درصد چربی بدن خود نسبت به کسانی که تنها دارونما دریافت می کردند، گزارش دادند. آنها همچنین شاهد کاهش قابل ملاحظه ای در کالری کل و کربوهیدرات دریافتی در مقایسه با گروه دارونما بودند.
دانشمندان تصور می کنند که این اثرات ممکن است به دلیل تغییرات مثبت در باکتری های روده باشد که بر تنظیم هورمون، متابولیسم چربی و اشتها تاثیر می گذارند.
زیره به اشکال مختلفی از جمله میوه کامل (یا دانه)، کپسول، اسانس روغنی و عصاره موجود است. بیشتر انواع موجود از این محصول جادویی بلعیده می شوند، اما فرمولاسیون اسانس روغنی رقیق شده تا 2% را می توان با خیال راحت روی پوست سالم بدون زخم استفاده کرد.
تا به حال دوز مشخصی برای مصرف زیره سیاه توسط متخصصین توصیه نشده است، اما برخی تحقیقات نشان می دهند که 1 تا 6.7 گرم کاراوی کامل تقسیم شده به 3 دوز روزانه احتمالا بی خطر و در عین حال موثر است.
اکثر افراد سالم زیره سیاه را به خوبی تحمل می کنند و عوارض جانبی کمی در چنین جمعیت هایی گزارش شده است. با این حال به دلیل تحقیقات ایمنی ناکافی، کودکان یا زنان باردار و شیرده نباید آن را مصرف کنند. علاوه بر این هر کسی که اختلال عملکرد کبدی یا کیسه صفرا دارد باید از مصرف زیره سیاه اجتناب کند، زیرا برخی شواهد نشان می دهند که این ترکیب می تواند تخلیه کیسه صفرا را مهار کند.
در مجموع اگر مطمئن نیستید که مصرف زیره سیاه برای شما بی خطر است یا خیر، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود از جمله پزشک یا داروساز مشورت کنید.
