خبرآنلاین اصفهان - فاطمه کازرونی: هرچه به روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی نزدیک میشویم، عزاداریها پرشورتر میشود، کم کمک اجرای کارهای اداری و روزمره در کل کشور رو به تعطیلی میرود تا ایران مهیای سوگی عظیم شود که هرگز در طول تاریخ رنگ نباخته است و هیچگاه نیز کهنه نمیشود.
این تنها یک داستان محزون عادی نیست که به روند آن عادت کنیم، ۱۴۰۰ سال است داستان لحظه لحظه عاشورا در طول دو ماه محرو صفر در گوشه گوشه شهرها تکرار می شود اما هر بار و هر روز انگار این سوگی تازه است که با هر بار بیان لحظه لحظه حماسهای که تنها یک صبح تا ظهر به طول انجامیده است، اشک از چشم ذره ذره دنیایی که این حماسه را تجربه کرده است، میجوشد و در چشم عاشقان حق و عدالت می نشیند و این تنها می تواند یک معجزه باشد از حقیقتی که تا آخر دنیا ادامه دارد و حرارتی در دلهای مومنان برانگیخته است که هرگز خامشو نمی شود.
آزادگی کهنشدنی نیست و هر بار تکرار این حماسه گویی، یادآوری آزادی در گوش وجدانهای بیدار است و شروعی نو حتی برای آنهایی که تا پیش از این دین اسلام را نمی شناخته اند اما اذعان می کنند که داستان عاشورا تپشی عجیب در قلب و دل آنها روشن کرده است.
از روز نخست محرم، نوای عزاداری از گوشه گوشه خیابانهای استان اصفهان به گوش می رسد؛ اکنون تمام خیابانهای خمینیشهر معروف به حسینیه ایران ز همانند دیگر نقاط استان اصفهان سیاهپوش شده است و هر ساعت از حسینیهها و هیئتهای قدیمی و جدید این شهرستان نوای پرشور عزاداری به گوش میرسد، با نزدیک شدن به سالروز ورود کاروان امام حسین (ع) به کربلا، خمینی شهر با راهاندازی کاروان هشتم محرم به عنوان بزرگترین کاروان آیینی مذهبی کشور کم کم مهیای عزاداری یکپارچه تاسوعا می شود.
برپایی کاروان ورود به کربلا در روز هشتم محرم
برپایی کاروان ورود به کربلا در روز هشتم محرم از سنتهای قدیمی این شهرستان است که به طول چندین کیلومتر شامل شترسوار و اسبسوارانی است که در خیابانهای خاصی از شهر حرکت میکنند؛ به طور معمول مردم اصفهان از نقاط مختلف استان با حضور در این شهر برای مشاهده عبور این قافله و عزاداری صف میکشند و به عزاداری می پردازند.
در صف نخست این قافله انبیای الهی همچون آدم، نوح، سلیمان و غیره قرار دارند و در ادامه نیز سپاه امام حسین (ع) و عمر بنی سعد هرکدام با پوشش ویژه خود حرکت میکنند؛ این کاروان بیش از ۳۰ سال است که توسط یکی از پیرغلامان حسینی راهاندازی شده است که الگویی برای دیگر کاروانهای استانهای مختلف کشور بوده است.
نکته مهم اینکه هیچ نوع هزینه دولتی و وقف برای این کاروان استفاده نشده است و تمام وسایل سوارکاران و شخصیتها مانند لباس، کلاهخود، تامین اسب و شتر و وسایل مورد نیاز آنها مانند زین، لگام، پالان با شخصی بوده است.
به گفته برپاکنندگان این کاروان، در راه اندازی این قافله از مستندات مقاتل معتبر استفاده میشود و در این میان هر گاه اشکال در روایت یا یک موضوع پیش آید از کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی و یا مشورت با روحانیون برای رفع این اشکالات استفاده می شود به نوعی که هیچ مطلبی غیر مستند و یا مطابق دیدگاه شخصی به روایتهای کاروان وارد نشده است.
نکته جالب اینکه هیچ کدام از بازیگران این کاروان گریم نمیشوند و کاملا طبیعی در نقشهای خود حضور دارند، دوخت لباس، طرح لباس و دستور نوع دوخت به دست خود مردم انجام میشود و لباسهای مختلف شخصیتهای این کاروان از پیامبران و انبیای الهی تا سپاهیان امام حسین و عمر سعد دوخته میشود.
دیگر رسوم خمینیشهریها در ماه محرم
خمینی شهر از قدیم الایام به حسینیه ایران معروف بوده است و دارای هیئتهای قدیمی و مردم با خلوصی است که در ماه محرم با عشقی خالصانه به عزاداری برای امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان میپردازند
عزاداری محل به محل یکی از سنتهای عزاداری در این شهرستان است بدین ترتیب که هیئتهای مختلف در یک شب پس از برگزاری عزاداری در یک مسجد، به تدریج و نوبت به نوبت به دیگر مساجد آن محله حرکت میکنند.
دسته سادات و روحانیون یکی از دسته های عزاداری خمینی شهر هستند که با شال سبز در مراسم عزاداری این شهرستان حاضر می شوند.
در روز نهم محرم مصادف با روز تاسوعا علمای بزرگ شهرستان درب منازل خود را به روی عزاداران حسینی باز میکنند و مردم به صورت دستههای عزاداری در منازلشان حضور مییابند و علما نیز عزاداران را مورد تفقد و عنایت قرار میدهند و از آنها پذیرایی میکنند؛ این کار به صورت نوبتی انجام میشود و هیئتی که از درب مساجد حرکت میکنند با هماهنگی قبلی به سمت منازل علما میروند.
مطابق یکی از رسوم قدیمی این شهرستان، کودکان در روزهای عاشورا و تاسوعا لباس سبز پوشیده و در قالب هیئت حضرت علی اصغر در محلات مختلف حضور پیدا می کنند.
نخل گردانی محرم در خمینی شهر
نخل اتاقکی چوبی و حجیم و به شکل مکعب مستطیل است که از چوب و با یک کف بندی تشکیل شده است؛ در مراسم عزاداری نیز اصطلاح نخل به تابوت واره ای می گویند که آن را بر دوش می کشند.
در واقع نخل نمادی از عزاداری شهادت سالار شهیدان امام حسین (ع) است که ارادتمندان آن امام عزیز با حمل آن عزاداری می کنند و این رسم بخ نام نخل گردانی شهرت دارد.
زنجیر زنی خمینی شهر با دیگر شهرها تفاوت دارد؛ در همه شهرها از یک زنجیر استفاده میشود اما در خمینیشهر با دو زنجیر این مراسم انجام میشود. زنجیر زنی در خمینیشهر تنها با مداحی همراه است و دیگر از طبل و دهل استفاده نمیشود.
زنجیر زنان در خمینیشهر در دو صف آرام و منظم حرکت میکنند و با حرکت دست مداح کلمه حسین (ع) را با صدای بلند میگوید و سبک به صورت سه ضرب در میآید و همراهان هم سه بار این کلمه مقدس را بلند صدا میزنند.
اشعاری که در مراسم زنجیر زنی در این شهر استفاده میشود قدیمی و سنتی است و هیچ وقت کهنه نمیشود.
دودمه خوانی نیز سبک عزداری ویژه خمینی شهر است که عزاداران به دو دسته تقسیم میشوند. دسته اول یک مصرع از شعر را میخوانند و به سینه میزنند و با گفتن کلمه مقدس حسین (ع) ساکت میشوند و دسته دوم که در حال حرکت هستند میایستند و مصرع دوم را میخوانند، در حالی که دسته اول در حال حرکت و سکوت است و مجددا این کار تکرار میشود.
آبگوشت، غذای نذری خمینی شهری ها در تاسوعا و عاشورا
بیش از ۳۰۰ هیئت عزاداری در خمینی شهر وجود دارد؛ غذای نذری اصلی در خمینیشهر در ماه محرم بسته به محلات متفاوت است اما در روزهای تاسوعا و عاشورا، آبگوشت در میان مردم توزیع و آش نذری نیز در در نقاط مختلف شهر در میان مردم پخش میشود.
در روزهای هشتم محرم و تاسوعا و عاشورای حسینی صفهای طولانی برای اهدای خون تشکیل میشود به نوعی که در طی سه روز از دو هزار نفر خون در پایگاههای محلی و ستاد خون دریافت میشود و این در حالی است که جمعیت مشتاق اهدای خون به چندین هزار نفر میرسد.
در شام غریبان نیز مردم خمینی شعر شمع به دست به امامزاده ابوطالب می روند و تا صبح در کنار نخل به سینه زنی و عزاداری می پردازند.