رژیم صهیونیستی با اصلاحات قضایی اقتدارگرا می‌شود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، کارشناسان مسائل غرب آسیا با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به پرسش ها درباره تقویت مقاومت در کرانه باختری همزمان با تشدید بحران داخلی در رژیم صهیونیستی پاسخ دادند.

مجری: اعتراض‌ها به مصوبه لایحه تغییرات قضایی در سرزمین‌های اشغالی همچنان ادامه دارد و در این تظاهرات که از روز گذشته و پس از مصوبه کنست شدت یافته ۱۹ نفر از صهیونیست‌های معترض بازداشت شدند. مقامات رژیم صهیونیستی اظهارنظر‌های مختلفی داشتند. وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی عنوان کرده که نزاع کنونی در اسرائیل، اسرائیل را در آستانه نابودی قرار خواهد داد و اظهار نظر‌های متفاوتی که از آن جمله می‌توانیم به این اشاره کنیم که مشاور رسانه‌ای پیشین نتانیاهو عنوان کرده که مسئله ای که هم اکنون با آن روبرو هستیم بزرگترین مسئله از زمان ایجاد رژیم صهیونیستی است.
 می‌خواهیم راجع به مصوبه لایحه تغییرات قضایی و به دنبالش تشدید بحران داخلی رژیم صهیونیستی صحبت کنیم.
سؤال: آقای رویوران تشدید اعتراض‌ها به دنبال تصویب لایحه تغییرات قضایی در رژیم صهیونیستی، اصلاً در رژیم صهیونیستی چه اتفاق‌هایی اگر بخواهیم خیلی مختصر مرور کنیم دارد اتفاق می‌افتد؟
حسین رویوران؛ کارشناس مسائل غرب آسیا: اولاً رژیم صهیونیستی یک رژیمی است که دارای قانون اساسی نیست، حالا دلایل متعدد دارد از جمله اینکه این رژیم قانون اساسی، حاکمیت قانون در یک سرزمین تعریف شده باید باشد که حالا این‌ها از نیل تا فرات همچنان دنبال گسترش طلبی هستند به همین دلیل قانون اساسی نوشته نشده در زمانی که قانون اساسی نباشد البته کشوری مثل انگلیس هم همین طور است. یک سری از نهاد‌های قضایی عملاً جای قانون اساسی را می‌گیرند یعنی این که یک جا‌هایی یک چیزی را رد می‌کنند یا قبول می‌کنند براساس حالا اجتهاد خود آنها. آن چه که دارد اتفاق می‌افتد، اولین سؤال این است که چرا این‌ همه واکنش اجتماعی مگه اصلاحات قضایی چه اتفاقی دارد رقم می‌زند که این همه اعتراض تا چهارصد هزار، پانصد هزار و ششصد هزار نفر هم در ۲۹ هفته گذشته اینها به خیابان آمدند. این برمی‌گردد به تغییرات ساختاری. به عبارت دقیق‌تر الان در کنست یا پارلمان ۶۴ کرسی؛ ائتلاف راست دارد از ۱۲۰ کرسی، پس اکثریت را دارد. براساس این اکثریت می‌تواند دولت تشکیل دهد. نتانیاهو نخست وزیر شده و دولت تشکیل داده، اگر اصلاحات قضایی انجام بگیرد، عملاً رکن سوم که قوه قضایی است هم عملاً در اختیار اکثریت قرار می‌گیرد. در اینجا اولین اتفاقی که می‌افتد این است که نظام از قانون مداری می‌شود اقتدارگرایی. تابع اکثریت است؛ قدرت اکثریت؛ این اولین بحث است. دوم؛ کارکرد نظام را تغییر می‌دهد یعنی یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های دموکراسی در هر نظام سیاسی تفکیک قواست. این که قوه مقننه، قضاییه و مجریه از هم جدا باشند. در آن جا سه تا یکی می‌شود در اختیار اکثریت پارلمانی، لذا آن چه که الان اعتراض دارد می‌شود به دلیل تغییر ماهیت کل نظام است که این البته دلایل شخصی هم وجود دارد. در ائتلاف حاکم نتانیاهو چهار پرونده فساد دارد. دِرعی؛ رهبر حزب شاس پرونده دارد، بسیاری از افراد حاکم پرونده دارند. اگر تعدیلات قضایی اتفاق بیفتد و اختیارات دادگاه عالی، تابعی از پارلمان شود؛ تمام این پرونده‌ها بسته خواهد شد.

سؤال: آقای حاجی نکاتی که اشاره کردند، پرونده فساد نتانیاهو و افراد حاکم، تغییرات قضایی، تغییر ماهیت نظام و تغییرات ساختاری که اتفاق افتاده، اگر بخواهیم مهم‌ترین دلایل تشدید اعتراض‌ها و تشدید بحران در رژیم صهیونیستی را بررسی کنیم، کدام عوامل را مهم می‌دانید؟
حسین حاجی؛ کارشناس مسائل غرب آسیا: آقای رویوران به درستی اشاره کردند، بحث ساختار مطرح کردند، ولی به نظر من، موارد فساد رهبران سیاسی از جمله نتانیاهو؛ دلایل فرعی و متغیر‌های وابسته می‌تواند باشد. اگر بخواهیم یک نگاهِ عالمانه و واکاوی دانشگاهی که برگرفته از رساله‌های دکترای دانشجو‌های روابط علوم سیاسی است بررسی کنیم، من باید دلیل اصلی بحران چند ساله، به ویژه چند هفته گذشته در اسرائیل را بایستی در ضعف قانون یا نظریه ساخت یابی، نمی‌خواهم بگویم فقدان تئوری یا قانون ساخت یابی، می‌خواهم بگویم ضعفش وجود دارد ولی خیلی ضعیف است، خیلی نازل است. حالا قانون ساخت یابی یعنی چه؟ یعنی قانون ساختار و کارگزار. هیچ تعامل فی مابین معناداری بین ساختار و کارگزار وجود ندارد. ساختار یعنی چه؟ تشریح می‌کنم کوتاه؛ یک نوع قانون اساسی که فاقد قانون اساسی است. قانون اساسی که ساختار شود، قدرت را کنترل می‌کند. قدرت دست کیست؟ دست رهبران است. حالا وای به حال جامعه‌ای که رهبرانش فاسد باشند قدرت دستشان باشد. کدام قانون، کدام ساختار می‌خواهد کنترل کند؟ هیچ. اسرائیل دچار یک چنین معضل و چنین بیماری بدخیم، مسموم و کشنده‌ای است؛ دلیل اصلی این است، اما چرا این‌ها به سمت ساختن نهاد‌های مدنی و ساختار‌ها نیستند؟ ساختار‌های حقوقی مدنی را نتانیاهو محدود می‌کند؟ می‌خواهم خیلی عالمانه به این نکته پاسخ دهم. پاسخش خیلی مبرهن و روشن است؛ اصلاً نظام‌های توتالیته یا دیکتاتور‌ها با قانون فاصله خیلی دارند و رابطه خوبی ندارند. یادمان باشد که در پروتکل‌های یهود از چندین سده گذشته نوشته شده که انسان‌ها نه به کتاب قانون بلکه به زور شمشیر‌های زنده هستند. این نشان می‌دهد که از ابتدا یعنی از اول عمر ننگین و بدخیم اسرائیلی‌ها از زمان بن گوریون به این طرف که ۷۵ سال دارد سپری می‌شود به سمت نوشتن قانون نرفتند. چون وقتی قانون باشد به هر صورت دموکراسی می‌آید، حق رأی مردم می‌آید، حق رأی مردم بیاید، روحیه ستم ستیزی دارند. به خاطر همین است که ماهیت نظام رژیم صهیونیستی کلاً دموکراسی ستیزی است. اما نکته‌ای که خیلی مهم است، می‌خواهم به این سؤال پاسخ بدهم که واقعاً این دعوا‌هایی که وجود دارد یعنی جناح راست افراطی به رهبری نتانیاهو و جناح چپ هم به رهبری سایر رهبران که رقیب هستند آیا واقعاً این‌ها هم سنگ هستند در سناریوی دولتی که تعریف کردند؟ من فکر می‌کنم که هم سنگ، هم نوا، هم پا و هم فاز هستند. یعنی هیچ اختلاف سیاسی بین رهبران این رژیم وجود ندارد؛ از خود رهبر رژیم صهیونیستی تا جناح‌های چپ و راست. این سناریوی دولتی است، اما تظاهرات مردمی دیگر متغیرِ وابسته است. در اعتراض به سناریوی دولتی مردم آمدند کف خیابان، چرا آمدند؟ چون جهان سیاست و روابط بین‌الملل و مردم روز به روز به سمت دموکراسی سازی دارند می‌روند. رژیم صهیونیستی؛ رژیم صهیونیستی نه حاکمیت صرف رادیکال و افراطی راست نتانیاهو، نه، رژیم صهیونیستی به دنبال این است که سرعت و رشد به سمت آزادگی، به سمت آزادی رفتن، ولو صهیونیست‌ها باشند، ولو یهودی‌ها باشند؛ آن را سانسور کنند، بایکوت کنند، نگذارند. چرا؟ چون هم آمریکا و هم بخشی از کشور‌های اروپا به یک رژیم مقتدرِ مستکبر و استبداد خصلت نیاز دارد و جز اسرائیل کسی نمی‌تواند باشد. به همین خاطر حتی امریکا، حتی اروپا هم هم‌نوا با رژیم صهیونیستی هستند در این راستا.

سؤال: راجع به واکنش‌ها، حمایت‌ها یا عدم حمایت‌ها و نوع واکنش‌های آمریکا اشاره کردید، بیشتر با شما آقای حاجی صحبت می‌کنم، آقای رویوران خیلی در خود رژیم صهیونیستی رایزنی شد مبنی بر اینکه آن چیزی که به تصویب رسید، به تصویب نرسد. حتی ما فشار‌های خارجی را داشتیم از سوی برخی از کشورها؛ مخصوصاً دولت بایدن. در نهایت نتانیاهو و کابینه‌اش به تصویب رساندند موضوعی که مخالفان آن را کودتای قضایی تعبیر و عنوان می‌کنند.
رویوران: قطعاً تغییر ماهیت نظام سیاسی که عرض کردم یک تغییر ساختاری خواهد بود می‌تواند بسیاری از شرایط را تغییر بدهد، چرا؟ به این دلیل که اولاً در رژیم صهیونیستی مجموعه‌ای از اقلیت‌های یهودی از جا‌های مختلف آمدند. اما مجموعه‌ای که احساس مالکیت نسبت به اسرائیل دارد؛ اِشکنازها هستند. یعنی یهودیانی که اروپایی اند. این اِشکنازها در ۴۸ این‌ها بودند که رهبرشان بن گوریون بود، موجودیت غاصبانه این رژیم را اعلام کردند. اینها الان احساس می‌کنند اگر این تصویب اتفاق بیفتد، این معنی‌اش این است که اقلیت‌هایی که مثل حِریدیم ها، مثل صهیونیسم سیاسی که همین حزب عظمت یهودی، اسموتریچ و بِن غَفیر. اگر این‌ها در رأس قدرت قرار بگیرند و اینها به حاشیه بروند، این معنی‌اش این است که یک کودتای سیاسی علیه مؤسسین اسرائیل است. اینکه ما می‌بینیم این تظاهرات با این شدت در این مدت؛ ۲۹ هفته ادامه دارد بر می‌گردد به همین بحث. نتانیاهو علیرغم این که اشکناز است؛ یعنی یهودی اروپایی است، اما به دلیل نیازش به اکثریت پارلمانی چه کار دارد می‌کند؟ دارد با احزاب تندروی مذهبی ائتلاف می‌کند تا در حاکمیت قرار بگیرد. آن‌ها مشروط آمدند، مجموعه‌ای از مسائل را مطرح کردند؛ از جمله همین بحث تعدیلات قضایی. پس این موضوع؛ موضوع مورد اختلاف است بین آنهایی که اشکناز هستند و الگوی موجود را قبول دارند و بین آن‌هایی که دنبال یک ساختار جدیدی حاکم کنند؛ این دو در تقابل با یکدیگر هستند. ولی جامعه صهیونیستی یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که الان وجود دارد این است که در مقابل فلسطینی ها، چون همه آن‌ها اشغالگر هستند، اتحاد نظر دارند، توافق دارند، اما در داخل خودشان اختلاف دارند و این اختلاف برمی‌گردد به فرآیند ملت سازی. فرآیند ملت سازی اینکه این احساس تعلق به یک کشور، این یک هویت است؛ همین است که فرضاً منِ نوعی می‌گویم من ایرانی هستم، این واژه خیلی معنی دارد. در آن جا اتفاقاً این جا نیفتاده. رژیم صهیونیستی البته تلاش کرد زبان ییدیش را ایجاد کرد، با استفاده از زبان عبری یک تاریخ جعلی ایجاد کرد همه این‌ها را آموزش داد، اما این مهاجرین تبدیل به یک ملت نشدند، تبدیل به یک ملت نشدند. کجا ما می‌فهمیم اینها نشدند؟ زمانی که درگیری اوکراین اتفاق افتاد. یهودی اوکراینی با یهودی روسی درگیر شد، این نشان می‌دهد روی هویت جدید که هویت اسرائیلی است، اتفاق نظر ندارند. همچنان روی هویت قبلی دارند عمل می‌کنند. پس شکست جامعه؛ شکننده است. هرگونه اختلاف در یک جامعه شکننده، می‌تواند این جامعه را چند پاره کند، و نگرانی غرب، نگرانی آمریکا، نگرانی‌های داخلی از اینکه این جامعه دچار مشکل شود برمی‌گردد به شکنندگی اجتماعی. نکته دیگری که اضافه کنم؛ الان اختلاف سیاسی، تقابل؛ کاملاً موجود است. این تقابل سیاسی دارد منتقل می‌شود به ارتش. مهم‌ترین سوپاپ اطمینان این نظام؛ ارتش است. این الان بخشی از، تعدادی از خلبانان، تعدادی از افسران، تعدادی از نظامیان.

سؤال: و ماحصل این تقابل چه خواهد شد آقای رویوران؟
رویوران: اینها می‌گویند ما خدمت نمی‌رویم. چرا خدمت نمی‌رویم؟ اتفاقاً سؤال خیلی مهمی است. چرا خدمت نمی‌رویم؟ می‌گوید اولاً آنها معاف از خدمت هستند؛ حریدیم‌ها، اما الان آمدند فرمانده ما شدند و دارند، چون آقای بِن غَفیر فرمانده نیرو‌ها در کرانه باختری است و دارد دستور می‌دهد، این؛ یکی. دو؛ این‌ها می‌گویند چرا باید آن خدمت نکند و من بکنم، چرا؟ این یک تبعیض است، یعنی پس مجموعه‌ای از مسائل دیگر با این موضوع فعلاً در هم آمیخته و تشدید کرده این تقابل سیاسی بین اینها. اگر این داخل ارتش وارد شود ارتش از هم می‌پاشد، احتمال جنگ داخلی هم ممکن است، چرا؟ چون دوگانگی وجود دارد.

سؤال: این که الان جامعه رژیم صهیونیستی بسیار شکننده است و هر بحرانی منتهی خواهد شد به اینکه رژیم صهیونیستی از بین برود، آقای آقایان از کارشناسان مسائل غرب آسیا هم به ما اضافه شدند. من صحبت‌های آقای رویوران را متصل می‌کنم و وصل می‌کنم به نکته‌ای که نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی به آن اشاره کرده؛ یعنی اسرائیل و رژیم صهیونیستی در مسیر جنگ داخلی است و در نهایت هم می‌خواهیم ببینیم که با نگاه بر مؤلفه‌های مختلف، آینده این بحران به کجا ختم خواهد شد؟
آقایان؛ کارشناس مسائل غرب آسیا: اسرائیل نه یک ملت است، نه یک کشور است و حتی رژیم هم نیست. اسرائیل یک پرونده و یک پروژه است که تاریخ انقضای آن بسیار بسیار نزدیک است، خودشان هم متوجه این امر شدند. ما اگر یک نگاهی بیندازیم به تحولات اخیر سرزمین‌های اشغالی، از شهرک‌نشینان می‌توانیم شروع کنیم که آقای رویوران عزیز هم فرمودند. ما چندین نوع شهرک نشین داریم در اراضی اشغالی، و این‌ها آمدند حتی در میان شهرک نشینان هم تبعیض قائل شدند، آن‌ها را درجه بندی کردند. شهروند درجه یک دارند، درجه دو، درجه سه دارند و حتی در میان خودشان این درگیری‌ها همیشه بوده و هست. این از داخل شهرک نشینان، حالا فساد‌ها بماند، بحث مفصلی دارد. در بیرون از اراضی اشغالی هم جبهه‌های مختلفی دور تا دور رژیم صهیونیستی را گرفته، این هم مضاعف شده به این قضیه و اختلافاتی که در میان کابینه راست و چپ است؛ همه این‌ها دست به دست هم داده تا افول اینها نزدیک باشد. بینندگان به این دید و سمت بروند که تمامی کارشناسان می‌آیند روی آنتن تلویزیون و مدام می‌گویند افول نزدیک است، نابودی نزدیک است؛ نه این حرف ما نیست، اگر شما اخبار خودشان را پیگیری کنید، هرچند آن‌ها جنگ رسانه‌ای را خوب به راه انداختند و اخبار زیادی را از داخل اراضی اشغالی بیرون راه نمی‌دهند، اما اگر این چند روز شهرک نشینان را ببینیم، تظاهراتشان را ببینیم، راهپیمایی هایشان را ببینیم و قتل عامی که آن جا شده، آمدند شهروندان را از بین بردند، صدایش را بیرون نمی‌آورند. درگیری‌های خیابانی شده، صدایشان بیرون در نمی‌آید. تمامی این‌ها دست به دست هم می‌دهد که آینده اسرائیل؛ آینده خوبی نیست، یعنی از سال‌های قبل خودشان این را درک کرده بودند و الآن هم به آن رسیدند. به هر حال این نتانیاهو و کابینه خیلی دارند دست و پا می‌زنند که بتوانند با یک حرکتی، یک مقداری جلوی این رشد افول خود را بگیرند که نتوانستند و نمی‌توانند. همین اعتراضات داخل شهرک نشینان برای آن‌ها کافی است، جبهه‌های متعدد خارجی برای آن‌ها کافی است و این اصلاحات قضایی یا قوانینی که برای خود وضع می‌کنند، تمامی این‌ها روزمره گی شان را سپری می‌کند تا امروزشان را فردا کنند تا بتوانند از این معضل رهایی پیدا کنند.

سؤال: آقای حاجی اظهارنظر‌های مقامات رژیم صهیونیستی را که مرور می‌کنیم مثلاً می‌بینیم که رسانه‌های رژیم صهیونیستی اظهار نگرانی کردند از تصویب لایحه قضایی و عنوان کردند که ممکن است این تصویب، استعفای افسران ممتاز نهاد‌های اطلاعاتی و نیروی هوایی را به دنبال داشته باشد. ما می‌بینیم که مشاور پیشین رسانه نتانیاهو عنوان می‌کند چالشی که هم اکنون رژیم صهیونیستی با آن مواجه است و بزرگ‌ترین چالش از زمان ایجاد ا، با همه تفاسیر و اظهارنظر‌ها و آنچه اتفاق افتاده و تظاهراتی که ما ۲۹ هفته است شاهد آن هستیم، آینده رژیم صهیونیستی را چگونه می‌بینید؟
حاجی: گمانه‌های میدانی نشان می‌دهد که ما با چند تا سناریو بحران اسرائیل مواجه هستیم که من به ترتیب، کوتاه و مختصر عرض می‌کنم. اولین سناریو؛ این می‌تواند باشد که نتانیاهو بیاید مصوبه خودش را از پارلمان پس بگیرد. با توجه به روحیات خشن و دنائت طبعی که شخص شخصیت نتانیاهو دارد خیلی بعید به نظر می‌رسد که این کار را کند. چه این که من در قسمت اول صحبتم گفتم که تعارض استراتژیک و معناداری بین جناح‌های سیاسی در اصلاح قانون و در تهدید و محدودیت سازی سایر نهاد‌ها مثل نهاد‌های حقوقی و قضایی اختلاف نظری ندارند، چرا؟ چون به سمت دیکتاتوری پیش می‌روند و چرا به سمت مبارزه با دموکراسی پیش می‌روند؟ چون که ماهیت رژیم؛ این است. بنابراین این سناریو به نظر من، رد است. می‌ماند یک نظریه که نتانیاهو پس نمی‌گیرد و به مسیر خودش ادامه می‌دهد و می‌سپارد دست زمان. ممکن است فردا، پس فردا اگر با خیزش انبوه مردمی مثل دیروز و امروز مواجه شود ممکن است که مثلاً زمان را بخرد بعد قول دهد یک اصلاحات جزئی صورت می‌گیرد ولی آن هم صرفاً خرید زمان است. آن موقع چه اتفاقی می‌افتد؟ به نظر من با توجه به این که جهان به سمت آزادگی است، جهان به سمت ساخت جامعه دموکراتیک است، چه مسیح مسلک باشند، چه مسلمان مسلک باشند، چه عرب، چه صهیونیسم، چه یهودی باشند، به هر صورت جامع اسرائیل غاصب هم مستثنی از این قاعدهِ به سمت دموکراتیک رفتن نیستند. پس این جا چه اتفاقی می‌افتد؟ مردم بیشتر می‌آیند کف خیابان؛ یعنی چرا می‌آیند کف خیابان؟ دلیلش چیست؟ دلیلش این است که یک بحران هویتی وجود دارد که رهبران سیاسی اسرائیل هم به این اشاره کردند و آشوب‌های روحی و روانی اتفاق افتاد، یعنی آشوب‌های روانی، آشوب‌های ذهنی اتفاق افتاده، دلیلش این است که صهیونیست‌ها با همه تلاشی که داشتند، با متد‌های تهاجمی و تدافعی که داشتند نتوانستند نخبه سازی کنند. نخبه هایشان نتوانستند فرهنگ‌سازی کنند، نتوانستند دین سازی کنند. کدام دین را از مردم فلسطین گرفتند؟ جدای این که اینها غنی‌تر شدند، جسورتر شدند، مهاجم‌تر شدند. فقط در حد حاکمیت مقتدرانه خودشان توانستند دولت سازی جعلی داشته باشند ولی ملت سازی و فرهنگ سازی نتوانستند. بنابراین من فکر می‌کنم که این گسل‌های اجتماعی و زلزله‌های سیاسی و ایدئولوژی به ویژه ایدئولوژی؛ رفته رفته در جامعه اسرائیل افزون‌تر و رو به تزاید و توسعه است و این است که می‌تواند پایانی باشد برای حیات ننگین رهبران اسرائیلی که به ناحق سرزمین فلسطین را غصب کردند و حتی حقوق شهروندی خود یهودیان شرق تبار را هم به خاطر آپارتاید نژادی که خودشان قائل هستند و واضع این قانون هستند رعایت نمی‌کنند چه برسد به سایر حقوق مردمشان.

سؤال: آقای رویوران اشاره کردید به تصویب لایحه قضایی بر تغییرات ساختار مخصوصاً ساختار سیاسی را بررسی کردید، خیلی مختصر و به صورت اشاره هم راجع به تأثیراتش بر موضوعات اقتصادی، سرمایه ای، حتی مسائلی که مثل تحولات فلسطین در دستور کار رژیم صهیونیستی است یا حتی نوع وضعیت ارتش و نظامیان در مقابل معترضان باهم صحبت کنیم و ببینیم آن چیزی که به تصویب رسید در هر کدام چگونه قابل بررسی است.
رویوران: جامعه صهیونیستی یک جامعه همگون نیست، یک جامعه ناهمگون است که در مقابل شرایط امنیتی متحد شده، یعنی همواره رهبران رژیم صهیونیستی ناامنی بیرونی از جهان عرب، اسلام مطرح می‌کردند و این جامعه را متحد می‌کردند. اما الآن اتفاقی که می‌افتد یک نوع تغییر در شکاف‌های اجتماعی است. در جامعه صهیونیستی سه مذهب وجود دارد: مذهب حریدیم، ارتدوکس و مذهب اصلاح است. در آن جا یک شکاف جغرافیایی وجود دارد؛ بین اشکناس‌ها و سِوِندیم ها. در آنجا شکاف‌های اقتصادی وجود دارد بین اشکنازها و بقیه لایه‌های اجتماعی. اساساً در وظایف، شهروندان یکسان نیستند، یک سری خدمت نمی‌کنند، یک سری باید عنصر مولد باشند، یک سری عنصر مصرف کننده اند یعنی در کرانه باختری شهرک نشینان خانه تقریباً شبه مجانی می‌گیرد، امکانات می‌گیرد، همه چیز تقریباً مجانی می‌گیرد، در حالی که آن که در سرزمین‌های اشغالی ۴۸ است، باید زحمت بکشد تا این که بتواند خانه بخرد. همه این شکاف‌ها الآن به گونه‌ای دارد تغییرات پیدا می‌کند به دلیل وضعیت فعلی. اولین اتفاقی که افتاده این است که در روز گذشته بیش از هزار و ۵۰۰ شرکت دیروز تعطیل کردند. عمده این شرکت‌ها های تک هستند. در تکنولوژی‌های دانش بنیان کار می‌کنند. اینها از فلسطین دارند خارج می‌شوند. چیزی در حدود صد شرکت دفتر مرکزی خود را جا به جا کرده و این جا به جایی نشان می‌دهد که شرایط اقتصادی اسرائیل در آینده با مشکل مواجه می‌شود. کاری که نتانیاهو دارد انجام می‌دهد این است که مشکل خودش را حل می‌کند، اما برای جامعه مشکل سازی دارد می‌کند. مشکلات اقتصادی و شکاف‌ها را دارد فعال می‌کند؛ این مشکل سیاسی است و مسائل دیگر. اتفاقی که الآن دارد می‌افتد در رژیم صهیونیستی؛ نتانیاهو و فراکسیون راست ۶۴ رأی دادند از ۱۲۰ رأی، این تصویب شد، بعدش چه؟ رئیس جمهور باید امضا کند؛ امضا نمی‌کند. این اولین مشکل بین ریاست جمهوری و نخست وزیری و پارلمان شکل می‌گیرد. همین الآن تا رئیس جمهور امضا نکند دادگاه عالی اختیارات قبلی اش را دارد، لپید از دادگاه عالی درخواست کرده که این قانون اصلاحات را لغو کند. این تقابل‌ها به نظرم جامعه را در لبه پرتگاه قرار می‌دهد که خطر‌های زیادی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برای این جامعه ایجاد می‌کند.

سؤال: آقای آقایان ممکن است با توجه به بحران‌های رژیم صهیونیستی و آن چیزی که ما در داخل این رژیم مشاهده می‌کنیم نتانیاهو برای فرافکنی آن چیزی که به عنوان بحران در داخل رژیم صهیونیستی است دست به ماجراجویی تازه‌ای در منطقه بزند؟
آقایان: تا به حال هم به همین شکل بوده، آخرین موردش همگان متوجه این امر شدند؛ هتک حرمت به قرآن کریم که لابی صهیونیسم پشتش بود، چند روز قبلش کرانه باختری بود و قطعاً مطمئن باشید به این شکل هم ادامه خواهد داشت. شهروندانی که از سراسر دنیا اسرائیلی‌ها را جمع کردند و آوردند به سرزمین اشغالی این‌ها را به وعده رفاه و آرامش آوردند ولی اینها به این امر نرسیدند و الآن مدت زیادی است که اینها شاکی هستند، تظاهرات می‌کنند و مطمئن باشید که این اختلافات قطعاً روز به روز بیشتر خواهد شد و ماجراجویی جدید هم قاعدتاً در روز‌های آینده شاهد هستیم.

سؤال: جمع بندی ۳۰ ثانیه شما؟
حاجی: یکی از پیامد‌های مثبت و خوش خیم این بحرانی که ایجاد شده می‌تواند توقف صلح آبراهام و عادی سازی اسرائیل غاصب با کشور‌های حوزه خلیج فارس و جهان عرب باشد.