لیله الرغائب، اولین شب جمعه ماه رجب است که از دیرباز در فرهنگ مردم ایران و به خصوص تبریز جایگاه ویژه‌ای داشته و همواره به عنوان روزی برای گرامیداشت یاد و خاطره اموات و درگذشتگان مطرح بوده است.
بر اساس آموزه‌های اسلامی در این شب، فرشتگان بر زمین نازل شده و رحمت الهی را به جامعه بشری عرضه می‌کنند، در نتیجه‌ی نزول این رحمت الهی نیز بسیاری از گناهان بخشیده می‌شود.
مردم ایران و به خصوص مردم تبریز این روز را به شکل ویژه و با حضور در وادی رحمت و آرامستان‌ها با اهدای نذورات و احسان خود برگزار کرده و با یادی از اموات و درگذشتگان خود، رحمت را نثار عزیزان خود می‌کنند. اما امسال در حالی به لیله الرغائب نزدیک می‌شویم که همچنان سایه ویروس کرونا بر جامعه حاکم بوده و وضعیت شکننده‌تر از همیشه است.
بر این اساس، فرهنگ سازی برای برگزاری مجازی و از راه دور این مراسم مذهبی، امری ضروری و وظیفه همگانی است که از مسئولان کشوری و استانی گرفته تا سازمان‌های مردم نهاد و رسانه‌ها، باید تلاش کنند تا خدای ناکرده برگزاری این مراسم به بحران و شیوع هر چه بیشتر بیماری کرونا منجر نشود.
سازمان‌های مردم نهاد، انجمن‌ها و خیریه‌ها، منبع بزرگی از سرمایه‌های اجتماعی است که مردم به آن‌ها تکیه کرده و اعتماد قابل توجهی دارند. در این راستا سازمان‌های مردم نهاد مهم سطح شهر تبریز امروز دوشنبه ۲۷ بهمن ماه، در محل فرمانداری، گرد هم آمدند تا به همفکری جهت تعیین راهی برای فرهنگسازی در راستای برگزاری هر چه بهتر مراسم لیله الرغائب در وادی رحمت تبریز بپردازند.
وضعیت بستری بیماران کرونایی تبریز رو به افزایش است
رضا رضایی، مسئول مرکز بهداشت محیط شهرستان تبریز در این جلسه به بیان آخرین آمار بیماری کرونا در سطح شهرستان تبریز پرداخت و گفت: وضعیت بستری این بیماری در تبریز با شیب ملایم رو به بالا است.
به گزارش ایسنا، وی افزود: با توجه به آمارها، برگزاری مراسمات گسترده به خصوص مراسم یاد اموات در روز پنجشنبه و نمایشگاه‌های سطح شهر کنترل شود و تدابیر مخصوصی نسبت به وضعیت اسفناک بازار سرپوشیده تبریز اتخاذ شود.
وی با بیان اینکه وضعیت کرونایی شهرستان خوب نیست و باید مسیر وادی رحمت تبریز برای مراسم رغائب بسته شود، افزود: مسئولانی که وظیفه ساماندهی و اتخاذ تصمیماتی در خصوص بسته شدن اماکن را دارند، باید برگزاری سایر مراسمات عزاداری که اکنون به مرور در حال رواج در مساجد است را محدود کنند.
رضایی افزود: در بازدید از تالارها و سالن‌های غذاخوری، می‌بینیم که اکثرا به سمت استفاده از موسیقی به خصوص موسیقی زنده روی آورده و به همین دلیل، به جای فعالیت ۵۰ درصدی، با ظرفیت ۲۰۰ برابری فعالیت کرده و این امر، وضعیت زرد شکننده تبریز را بیشتر تهدید می‌کند.
وی متذکر شد: اماکن عمومی، حاشیه‌ای و جنبی شهر که منبع گسترش کرونا هستند، اکنون باز بوده و مردم به راحتی رفت و آمد می‌کنند، در حالی که در صورت وضعیت بحرانی اقدام به بستن اماکن تهیه و توزیع و بخش اقتصادی می‌کنیم که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در آن‌ها، بیش از ۸۰ درصد است و اصناف ما پروتکل‌های لازم را رعایت می‌کنند.
وی با بیان اینکه در شرایط معمولی باید ۱۰ الی ۴۰ نفر از اطرافیان فرد مثبت کرونایی باید پایش شوند، گفت: اما در نهایت ۹ الی ۱۰ نفر را می‌توانیم شناسایی می‌کنیم و با درایت مسئولان استانی حتی یک مورد فوتی کرونا، بدون نظارت و کنترل، امکان دفن ندارد.
شیوه‌ای برای برگزاری مجازی ختم درگذشتگان
علی اکبر خازن، مسئول انجمن پژواک طاهر تبریز نیز در این جلسه با اشاره به اقدامات این انجمن در خصوص حمایت از بیماران سرطانی، گفت: در راستای تبیین راهی برای عدم حضور اقوام در مراسم عزاداری اموات، موسسه ما روشی را از زنجان الگوبرداری کرده است. بر این اساس، مراسم عزاداری با حضور قاری و مداح و بستگان درجه یک برگزار شده و این مراسم به صورت زنده از صفحه مجازی موسسه پخش خواهد شد تا اقوام دور و نزدیک بتوانند به صورت مجازی در ختم مرحوم حضور یابند.
وی افزود: متاسفانه این اقدام بدون حمایت مسئولان شهری جهت تعیین محلی برای برگزاری مراسمات، چندان میسر نمی‌شود، در حالی که برای فرهنگسازی میان مردم، باید کار ساختاری انجام گیرد تا مردم قانع شوند و در این راستا، باید مسئولان شهری با موسسات همکاری داشته باشند.
کاظم خامه چی، مدیر خیریه نوبر تبریز نیز در این جلسه به شرح اقدامات و خدمات این خیریه باسابقه پرداخت و گفت: نوبر، اولین خیریه ثبت شده آذربایجان است و سابقه بلندی در راستای دستگیری از نیازمندان دارد.
وی، دستگیری از تمامی اقشار ضعیف جامعه را اولویت این خیریه عنوان کرد و افزود: در دوره شیوع بیماری کرونا باید از تمامی ظرفیت‌های لازم برای فرهنگ سازی استفاده کنیم و مردم نیز همیاری داشته باشند.
تاثیر بالای چهره‌های محبوب برای بیان پیام‌های بهداشتی
وی با اشاره به ظرفیت رسانه در فرهنگسازی بین مردم، ادامه داد: بیان وضعیت وخیم از زبان چهره‌های محبوب قطعا تاثیرگذاری بالایی خواهد داشت. در مراسم لیله الرغائب که اغلب اهالی تبریز در این روز به زیارت قبور رفتگان خود می‌روند، باید جنبه مجازی نیز در نظر گرفته شود.
خامه چی گفت: مردم باید آگاه باشند که حضور فیزیکی در دوران شیوع کرونا چندان درست نیست و باید به فکر سلامتی عزیزان خود باشند و از راه دور فاتحه‌ای نثار درگذشتگان کنند؛ نذورات خود را نیز از طریق دیگری توزیع کنند.
سیروس نائبی، مدیرعامل خیریه حمایت از مستمندان تبریز نیز در این جلسه با تاکید بر لزوم ایجاد کمپینی در فضای مجازی برای برگزاری مجازی مراسم لیله الرغائب، گفت: اپلیکیشن ترحیم مجازی این خیریه اکنون در دسترس همگان بوده و روشی برای برگزاری مجازی مراسمات عزاداری محسوب می‌شود.
وی افزود: فضای این اپلیکیشن که به صورت رایگان در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد، همانند مسجد بوده و افراد می‌توانند، با ورود به آن، با تهیه بنرها مجازی، صلوات و فاتحه‌ای نثار درگذشته خود کنند. این برنامه اکنون در حال استفاده بوده و به مرور تکمیل می‌شود تا هر چه بیشتر با فضای تعزیه همخوانی داشته باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، در خصوص بنرهای چاپی این خیریه برای اموات، گفت: چندین سال است که بنرهای این خیریه از جنس کاغذ قابل بازیافت بوده و مشکل زیست محیطی ایجاد نمی‌کند.
عادل فیروزی، رئیس انجمن حمایت از بیمارام کلیوی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به لزوم پرداخت به مسئله بهداشت در روستاها، گفت: تغییر فرهنگ در جامعه کار بسیار سختی است، اما انجام این امر در برخی موارد لازم بوده و چاره‌ی دیگری نیست، چرا که عدم آگاهی نسبت به مسائل بهداشتی در رابطه با بیماری‌ها و به ویژه کرونا، باعث افزایش و گسترش آلودگی می‌شود.
وی با بیان اینکه این انجمن در حال رسیدگی به بیماران دیالیزی استان است، اظهار کرد: به صورت پیوسته با ارسال پیامک‌های انبوه در خصوص مسائل بهداشتی به بیماران کلیوی هستیم تا مسائل مهم بهداشتی را گوشزد کنیم، چرا که عدم رعایت این موارد در برخی بیماران ضعیف کلیوی، مشکلات بزرگی را به همراه خواهد داشت.
محمدباقر امامی، مدیرعامل موسسه خیریه نیکوکاری تبریز نیز در ادامه این جلسه متذکر شد: لازم است تا برخی محدودیت‌ها در خصوص آرامگاه‌ها، پاساژها و محله‌های پررفت و آمد انجام گیرد. خیریه‌ها نیز با راه اندازی کمپینی برای رعایت موارد بهداشتی در مراسم لیله الرغائب، کمک کنند.
وی افزود: در این راستا باید فضای رسانه‌ای غالب نیز در شهرستان ایجاد شود تا این فرصت به عنوان راهی برای همفکری و تشویق مردم به عدم حضور فیزیکی در وادی رحمت انجامد.
برگزاری مجازی مراسم رغائب، ارتقای فرهنگ است
وی ادامه داد: قصد عوض کردن فرهنگ مذهبی را نداریم، بلکه می‌خواهیم کمک کنیم تا در این شرایط، فرهنگ تغییر یابد تا در مراسم رغائب فوت شدگان، نحوه و شیوه‌ی اهدای خیرات و عزاداری‌ها ارتقا یابد.
امامی در بخش دیگری از سخنان خود، استفاده از بنرهای پلاستیکی توسط مردم را مشکل اساسی و دارای اثرات سوءزیست محیطی دانست و اتخاذ فکری اساسی برای رفع این معضل را ضروری عنوان کرد.
معصومه اسمعیل پور، رییس موسسه خیریه اوتیسم دنیای مهربان تبریز نیز در این جلسه با اشاره به نقش چشمگیر نهادهای مردمی در دوره پاندمی کرونا، اظهار کرد: انجمن‌ها در زمینه حمایتی، توانمندسازی و مشارکتی اقداماتی را انجام داده و فرهنگسازی برای قطع زنجیره کرونا نیز در دستور کار این انجمن‌ها است. اکنون اصلی‌ترین مسئله، کار برای آگاه سازی مردم در خصوص شیوه برگزاری اعیاد و مراسمات مذهبی و عمومی است.
وی افزود: باید مراسم‌های عزاداری را به صورت مجازی برگزار کنیم و موج رسانه‌ای و کمپینی در این خصوص راه اندازی شود؛ هم‌چنین می‌توانیم از چهره‌های تلویزیونی و محبوب جهت انتقال پیام‌های خود به مردم استفاده کنیم.
سعید نامور، مدیرعامل جمعیت قلب‌های سبز تبریز نیز با اشاره به اقدامات بسیار مطلوب سازمان‌های مردم نهاد در دوران پاندمی کرونا، بیان کرد: موسسات مردمی، در این یک سال سنگ تمام گذاشته و در حوزه فرهنگی، دستگیری از نیازمندان، حمایتی، دارو و درمان و ... اقدامات مهمی انجام داده‌اند.
وی با اشاره به اهمیت ارتقای فرهنگسازی عمومی، گفت: گاه استفاده از فضای مجازی به صورت کلان کارایی ندارد و باید به صورت چهره به چهره و نفر به نفر موارد بهداشتی را به مردم به خصوص اهالی حاشیه شهر، انتقال دهیم، چراکه اگر فرهنگسازی عمومی نباشد، موفق نخواهیم بود.
انتهای پیام
