فاز نخست خرسی سهامداران را با افت 45 درصدی مواجه ساخت که در ادامه با افزایش 26 درصدی، بخشی از راه رفته را بازگشت و شاخص به کانال یک میلیون و 500 هزار واحدی رسید . اما این صعود دوامی نداشت و فاز خرسی دوم سخت تر و با صفوف فروش مصمم تری خصوصا برای سهام بزرگ بازار که با افت زیادی مواجه شده بودند، همراه شد و شاخص کل مجددا 26 درصد اصلاح را تجربه کرد. کف جدیدی که این بار در محدوده 1100 هزار واحدی شکل گرفته بود با ایجاد الگوهای کلاسیگی همچون کف دوقلو، امیدها را بر آن داشته که اولا هدف قیمتی تکنیکال در محدوده 1 میلیون و 320 تا 1 میلیون و 400 هزار واحد را لمس کند و ثانیا در سایه تحلیل های بنیادی و با امید به نگاه مدیریت جدید سازمان، کف شاخص در محدوده یک میلیون تا یک میلیون و صد هزار واحد تثبیت شود.
با استعفای قالیباف اصل و انتصاب دهقان دهنوی، مجموعه ای از راهکارها برای نجات بورس تهران روی میز آمد که واکنش های زیادی را در پی داشت. ایجاد دامنه نامتقارن منهای دو تا مثبت شش که البته محدودیت زمانی آن از سوی مسئولین با تناقضاتی همراه بوده، تغییر در حجم مبنا، انتشار اوراق تبعی توسط صندوق تثبیت بازار، پیگیری دریافت وجوه صندوق توسعه ملی و غیره از جمله این راهکارها بود.این تصمیمات موجب شد بازار سرمایه از روز یکشنبه هفته گذشته تغییر فاز داده و با صفوف خرید در عمده نمادهای بازار مواجه باشیم. همچنین در روز شنبه و با آغاز به کار مصوبات جدید، شاهد ورود 1416 میلیارد تومان خالص پول حقیقی به بازار سرمایه بودیم که بیشترین میزان در طول زمستان سال جاری است و از سوی دیگر رکورد خروج پول از اوراق و صندوق های درآمد ثابت در تاریخ بازار سرمایه ایران شکسته شد. البته این نکته را نیز باید خاطر نشان شد که از ابتدای زمستان تاکنون شاهد خروج بیش از 20 هزار میلیارد تومان خالص نقدینگی در بورس تهران بودیم. در واقع برآوردها نشان می‌دهد، عمده نقدینگی که با تب و تاب بورس طی سه ماهه خرداد تا مرداد ماه وارد به بورس تهران بود، طی ماه های بعدی خارج شد. از این رو به نظر می‌رسد با در نظر گرفتن کاهش ارزش دارایی سهامداران طی این مدت، مجموع نقدینگی که این روزها در بازار به چرخش در می‌آید را می‌توان سرمایه ماندگار در بورس و با دید میان مدت و بلند مدت دانست. این موضوع از این جهت مهم جلوه می کند که شناخت رفتار نقدینگی فعال در بورس می تواند در تدوین راهکارها راهگشا باشد. تغییر دامنه نوسان در مقطع کنونی که بازار تحت تاثیر ریسک ها و هیجانات بسیاری است، کارکرد محدود سازی ریسک را برای سهامداران به همراه دارد که در برخی کشورها نیز در شرایط حساس مسبوق به سابقه بوده. اما ایجاد شفافیت و کاهش ریسک خصوصا ریسک قوانین و مقررات بازار همانند آنچه در نرخ‌گذاری های دستوری شاهد آن هستیم، برای سهامدارانی که تا اینجای کار پای بازار سرمایه ایستادند و تحلیل های بنیادی را ملاک عمل قرار دادند ضروری تر است.
ریزشی که قیمت ها را طی این مدت دچار خود کرده، موجب شده سهم ها در محدوده قیمتی سال گذشته خود قرار گیرند و این در حالی است که حتی با ثبات ارز در محدوده 20 تا 22 هزار تومان، بعضا سودآوری شرکت ها نسبت به سال گذشته شرایط مناسب تری را خواهد یافت. از این رو ثبات در سیاست ها و هماهنگی در اجرا، می‌تواند جایگاه بازار سرمایه را همچنان در صدر بازارهای جذاب برای سرمایه گذاری حفظ کند.
* مژگان بازچی/ تحلیلگر بازارمالی
