تابناک _ مطابق اصل ۱۶۲ قانون اساسی، انتصاب رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل کشور از سوی رئیس قوه قضاییه باید از میان مجتهدان عادل و آگاه به امور قضایی، با مشورت قضات دیوان عالی کشور صورت گیرد؛ در دوره‌های پیشین در راستای اجرای اصل ۱۶۲، شیوه‌های مختلفی برای مشورت‌گیری از قضات دیوان عالی اتخاذ می‌شد؛ در این دوره محسنی اژه‌ای در روز سوم مرداد در جمع تمامی قضات دیوان عالی حاضر شد تا همه آنها را طرف مشورت قرار دهد و نظرخواهی را از آنها به عمل آورد.
بر همین اساس، امروز یکشنبه (۱۵ مرداد)، طی مراسمی با حضور مقامات قضایی و کشوری و لشکری، رئیس قوه قضاییه پس از مشورت و اخذ نظر از تمامی قضات دیوان عالی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین منتظری را به سمت ریاست این دیوان منصوب کرد.
همچنین با نظر مشورتی قضات دیوان عالی و حکم رئیس قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی‌آزاد که تاکنون عهده‌دار ریاست دادگاه انتظامی قضات بود، جایگزین حجت‌الاسلام‌والمسلمین منتظری در سمت دادستان کل کشور شد.
در این مراسم از خدمات و زحمات حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضوی‌مقدم در سمت ریاست دیوان عالی کشور نیز تقدیر به عمل آمد و وی به عنوان مشاور عالی رئیس قوه قضاییه منصوب شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در این مراسم با بیان اینکه مأموریت‌های قوه قضاییه و ملزومات عملیاتی‌سازی این مأموریت‌ها، از امور بسیار خطیر و مهم است، گفت: تحقق عدالت که از جمله مأموریت‌های قوه قضاییه است، صبر و تدبیر و روحیه جهادی و همدلی و همفکری می‌طلبد؛ اگر بخواهیم به تنهایی و با فکر واحد، ماموریت‌های امر قضا را اجرایی کنیم، کار مشکل و سخت می‌شود؛ همفکری و همدلی با همه ارکان نظام از ضروریات است.
رئیس عدلیه تصریح کرد: اگر نتوانیم مسائل زمان را درست بفهمیم و نحوه مواجهه صحیح با آنها را دریابیم و نتوانیم اولویت‌ها را درک کنیم ممکن است فرصت‌ها را از دست بدهیم.
رئیس قوه قضاییه بیان داشت: چنانچه بخواهیم در این کشتی نجات به مقصد نهایی برسیم باید تمام حواس و توجه‌مان به دستورات و اوامر، ولی فقیه باشد؛ ولی فقیهی که با جامعیت و تدبیر و اخلاص، سکان‌دار کشتی انقلاب است.
توصیه‌های رئیس قوه قضاییه درخصوص وظایف خطیر دستگاه قضایی
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: ما در قوه قضاییه موظف و مکلف به تحقق و گسترش عدالت و احیاء حقوق عامه و تعقیب و مجازات مجرمین و کسانی هستیم که ارزش‌های الهی را زیر پا می‌گذارند و امنیت مردم را به هم می‌زنند و اموال بیت‌المال را به یغما می‌برند؛ کسانی که هم فاسدند و هم فساد می‌کنند. علاوه بر این‌ها، ما موظف به تلاش در جهت اصلاح مجرمین نیز هستیم.
رئیس قوه قضاییه: در قوه قضاییه از حقوقی که مرتبط به عموم مردم است، حفاظت و حراست می‌کنیم
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای تاکید کرد: ما در قوه قضاییه از حقوقی که مرتبط به عموم مردم است، حفاظت و حراست می‌کنیم و حامی آزادی‌های مشروع مردم هستیم؛ مقوله آزادی‌های مشروع، در زمره مواردی است که به لحاظ مفهومی و مصداقی، نیاز به بروزرسانی دارد. امروز آزادی‌های مشروع چیست؟ گاهی در دنیا و حتی بعضاً در کشور خود ما، مقوله آزادی به گونه‌ای مطرح می‌شود که اساساً ضدآزادی است؛ امروز در برخی کشور‌های غربی بالاترین ظلم را به زنان روا می‌دارند و از آن به عنوان آزادی نام می‌برند؛ امروز در همان کشورها، بیشترین محدودیت‌ها را در قبال انسان‌ها اعمال می‌کنند و اسم آن را آزادی می‌گذارند. ما می‌خواهیم از آزادی‌های مشروع مردم دفاع کنیم.
رئیس عدلیه با تقدیر و تشکر از مسئولان و مدیران قوه قضاییه که همواره تکلیف‌مداری را در اولویت کاری خود قرار می‌دهند، گفت: در زمان مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی، وقتی دادسرا‌ها احیا شده بود، به من اعلام کردند که خواهان تصدی چه مسئولیتی هستی و من در پاسخ بیان داشتم که من سرباز نظام و قوه قضاییه هستم و در هر مسئولیتی که توانایی آن را داشته باشم، ایفای وظیفه می‌کنم.
قاضی‌القضات در ادامه، با قدردانی از زحمات و خدمات حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم در زمان تصدی بیش از چهار ساله ریاست دیوان عالی کشور، گفت: حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضوی‌مقدم همه وسع خود را در راستای پیشبرد امور در سِمت ریاست دیوان عالی به کار بستند؛ بر همین اساس از وی، کمال قدردانی را داریم و ایشان را به سِمت مشاور عالی رئیس قوه قضاییه منصوب می‌کنیم و اعتقاد داریم که ایشان می‌تواند در مناصب مهم دیگری، منشأ خدمت باشد.
رئیس قوه قضاییه همچنین از خدمات و زحمات حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری در دوره بیش از هفت‌ساله تصدی دادستانی کل کشور، قدردانی به عمل آورد و گفت: حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری با اشراف کاملی که بر مسائل قضایی، سیاسی، انتظامی، اداری و نظامی در سِمت دادستانی کل کشور پیدا کرده‌اند، با سرمایه قابل توجهی عهده‌دار تصدی ریاست دیوان عالی کشور برای تمشیت امور دستگاه قضایی و ارائه خدمت می‌شوند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با اشاره به فرآیند نظرخواهی از تمامی قضات دیوان عالی کشور برای انتصاب رئیس این دیوان گفت: در آراء اخذشده از ناحیه قضات دیوان عالی کشور جهت انتصاب رئیس این دیوان، سه شخصیت حائز بالاترین رأی شدند و میان هرکدام از این سه شخصیت نیز یک رأی فاصله بود؛ بدین معنا که نفر اول با نفر دوم، یک رای فاصله داشت و فاصله نفر دوم با نفر سوم نیز یک رای بود.
رئیس دستگاه قضا در ادامه، با اشاره به انتصاب حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی آزاد به سِمت دادستان کل کشور گفت: حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی آزاد در سطوح مختلف قوه قضاییه از جمله ریاست دادگاه انقلاب تهران، دادستانی انتظامی قضات و ریاست دادگاه انتظامی قضات، منشأ خدماتی بودند. بر همین اساس از ایشان انتظار داریم در سمت دادستانی کل کشور نیز ضمن همفکری و همدلی با سایر ارکان و اجزا، امور را به نحو مطلوب پیش ببرند.
رئیس عدلیه با اشاره به سخنان رئیس جدید دیوان عالی کشور و دادستان جدید کل کشور در این مراسم گفت: رئیس جدید دیوان عالی کشور و دادستان جدید کل کشور، به سبب آشنایی و اشرافی که با مجموعه مسائل مرتبط با امر قضا دارند، در سخنان‌شان از ارائه وعده‌های غیرقابل تحقق اجتناب کردند و این موضوع، امر پسندیده و مستحسنی است؛ فردی که با مسائل حوزه مسئولیت خود آشنایی ندارد، مبادرت به ارائه وعده‌های غیرقابل اجرا می‌کند.
رئیس قوه قضاییه در پایان بیان داشت: یکی‌از نکات قابل توجه مراسم امروز، برگزاری بدون پیرایه و بدون تشریفات و تجملات آن است؛ این نکته مهمی است که علی‌رغم اینکه در مراسم تکریم و معارفه مقامات عالی دستگاه قضایی هستیم، مراسم در نهایت سادگی و عاری از تکلف و تجمل برگزار می‌شود.
پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضوی‌مقدم طی سخنانی، دیوان عالی کشور را قلب نظام قضایی کشور دانست و گفت: عملکرد صحیح دیوان عالی کشور، عدالت را در رگ‌های قوه قضاییه به جریان می‌اندازد.
وی همچنین «متعال کردن آراء قضایی در سطح کشور»، «ایجاد رویه‌های قضایی»، «نظارت بر آراء محاکم» و «الگوسازی صدور آراء برای محاکم» را از جمله وظایف مهم دیوان عالی کشور عنوان کرد و گفت: اجرای عدالت در جامعه توسط مراجع قضایی به ویژه دیوان عالی کشور، موجب امیدآفرینی و احساس رضایتمندی در میان مردم می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری نیز در این جلسه ضمن قدردانی از همکاران خود در دادستانی کل کشور طی بیش از هفت سال گذشته، اظهار کرد: طی این مدت اقدامات گسترده و فراوانی در دادستانی کل کشور انجام شد که طی جزوه‌ای به صورت مکتوب دستاور‌های دادستانی کل کشور ارائه می‌شود، اما باید اذعان کنیم که هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم.
وی همچنین افزود: سعی ما در دیوان عالی کشور بر این خواهد بود که در باب اتقان هرچه بیشتر آراء قضایی، روز به روز نظارت خود را بر آراء صادره از محاکم افزایش دهیم.
حجت الاسلام والمسلمین منتظری در این جلسه با گرامیداشت یاد و خاطره همه مسئولان دستگاه قضایی انقلاب اسلامی و قدردانی از زحمات مجموعه همکاران در دادستانی کل کشور تصریح کرد: تلاش همکاران و دادستان‌های سراسر کشور در مقوله حفظ امنیت، جای تشکر دارد و از اعتماد رئیس قوه قضائیه به حقیر برای انجام وظیفه در مسئولیت دیوان عالی کشور و تمامی عزیزانی که در جلسه مشورتی بنده را به عنوان گزینه مورد نظر معرفی کردند، سپاسگزارم.
وی ادامه داد: سعی کرده ام آنچه در این مدت در توانم بوده را انجام دهم و از کار نکاهم؛ اقداماتی که در دادستانی کل کشور انجام گرفته زحمات بنده نیست بلکه محصول تلاش‌های خالصانه معاونین، مشاورین، دادستان‌های سراسر کشور و همکاران خدوم اداری بوده است.
وی ادامه داد: دادستانی کل کشور یک مرجع بسیار مهم و گسترده، با وظایف و تکالیف مختلف می‌باشد که در عرصه‌های گوناگون کشور تأثیرگذار است؛ کار‌هایی در این مدت انجام شده است، اما راه زیادی در پیش است و فاصله ما تا نقطه مطلوب برای یک نظام قضایی در تراز جمهوری اسلامی یک فاصله طولانی است و همه ما باید در این مسیر تلاش کنیم تا در اجرای عدالت به نقطه مطلوب برسیم.
رئیس دیوان عالی کشور با تأکید بر برنامه محوری در امور و لزوم بازنگری و اصلاح در سند تحول قضایی افزود: محور کار ما سند تحول قضایی است که باید بروزرسانی شود.
حجت الاسلام والمسلمین منتظری نظارت دیوان عالی کشور بر محاکم را مسئولیتی بسیار خطیر و سنگین توصیف کرد و گفت: اصل ۱۶۱ قانون اساسی بر نظارت دیوان عالی کشور اطلاق دارد و از این ابزار نظارت باید حداکثر استفاده را نمود و نظارت دیوان عالی کشور در این زمینه باید تقویت شود.
رئیس دیوان عالی کشور بر استفاده از ظرفیت قضات پیشکسوت برای برنامه ریزی در جهت نظارت بر آراء صادره از سوی محاکم تأکید کرد و افزود: برای مشورت و همکاری، دست نیاز به سوی قضات عالی قدر دیوان عالی کشور دراز می‌کنم؛ انتظار به حق این است که بتوانیم در دیوان عالی کشور آن تحولی که اقتضا می‌کند و مدنظر مقام معظم رهبری بوده و جایگاه دیوان عالی کشور آن را می‌پسندد ایجاد کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی آزاد نیز در این مراسم طی سخنانی ضمن اشاره به ارتقاء سطح قانون‌مداری در کشور، گفت: التزام به قانون برای همگان یک ضرورت است و نقض قانون از سوی هیچ فردی پذیرفتنی نیست.
وی با بیان اینکه احیاء برخی از مصادیق حقوق عامه، همچون حقوق فضای مجازی، محیط زیست، منابع طبیعی، اراضی ملی و هوای پاک، در اولویت اقدامات دادستانی کل کشور قرار دارد، تصریح کرد: بالا بردن کیفیت اقدامات ضابطان و بهبود عملکرد آنها، در زمره برنامه‌های پیش روی دادستانی کل کشور است.
حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی آزاد همچنین بر آمادگی دادستانی کل کشور جهت کمک و مساعدت به دولت در همه امور و شئون به ویژه حمایت از اشتغال و تولید در سطح کشور تاکید کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد موحدی آزاد گفت: قانون یک معروف مهم است و ارتقاء قانون‌مداری در کشور به سرعت در حال شکل گرفتن و توسعه یافتن است؛ التزام به قانون برای همه یک ضرورت است و نقص قانون از سوی هیچ کس پذیرفتنی نیست.
وی با بیان اینکه احیای برخی از مصادیق حقوق عامه باید در اولویت قرار گیرد، گفت: حقوق فضای مجازی که به نظر بنده اکنون به یک حق عمومی تبدیل شده است، حقوق منابع طبیعی، محیط زیست، اراضی ملی و هوای پاک، همه و همه از مصادیق حقوق عامه هستند و باید این حقوق همچون حقوق خصوصی محترم شمرده شوند.
دادستان جدید کل کشور با بیان اینکه آرای قضایی از کلان شهر‌ها گرفته تا شهر‌های کوچک در کانون ارزیابی نخبگان و افکار عمومی قرار دارند فلذا دادستان‌های سراسر کشور باید به همه پرونده‌ها نگاه ملی داشته باشند، تصریح کرد: فرآیند تشکیل پرونده‌های قضایی بدون نقش ضابطین قضایی به نتیجه نهایی نخواهد رسید و از همین روی، بالابردن کیفیت عملکرد و اقدامات ضابطان در مواقع مختلف، ضامن حفظ حقوق شهروندی خواهد بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی آزاد افزود: از همه اختیارات دادستان‌های کل سراسر کشور جهت تامین آزادی‌های مشروع جامعه استفاده خواهم کرد.
وی ادامه داد: ما نیز در دادستانی کل کشور، آمادگی خود را در زمینه کمک به دولت در همه امور به ویژه در حمایت از اشتغال و تولید اعلام می‌داریم
دادستان جدید کل کشور همچنین ضمن اشاره به ابلاغ اصلاح قانون انتخابات و تکالیف جدید دادستانی کل کشور در این خصوص، از برگزاری یک نشست سراسری با دادستان‌های سراسر کشور در همین رابطه طی روز‌های آتی خبر داد.
دیوان عالی کشور قلب نظام قضایی کشور است
حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم نیز در این جلسه گفت: از همکارانم در دیوان عالی کشور اعم از معاونین، قضات و مجموعه کارکنان در بخش‌های مختلف که کمال همکاری را با بنده داشتند و مخلصانه مرا در این چند سال که در دیوان عالی کشور مسئولیت داشتم یاری کردند، نهایت قدردانی را دارم.
وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه تغییر در سمت‌ها یک تدبیر مدیریتی و امری طبیعی است، خاطرنشان کرد: این سمت‌ها امانت است و باید از این امانت در جهت اجرای حق و صدور حکم عادلانه استفاده بهینه شود.
حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم با تأکید بر اینکه خود را ذی حق در این سمت‌ها نمی‌دانیم، افزود: تمام تلاش خود را به خرج دادم تا بهترین استفاده را از این سمت در دیوان عالی کشور داشته باشم و خداوند شاهد است که این سمت را برای مردم خواستم.
رئیس پیشین دیوان عالی کشور ادامه داد: این مسئولیت‌ها از جمله حقوق عامه است و چنانچه فردی لیاقت و شایستگی یک سمت را نداشته باشد و اصرار بر ماندن داشته باشد، خطاست چراکه این یک حق عمومی است.
حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم با اشاره به جایگاه دیوان عالی کشور تصریح کرد: دیوان عالی کشور قلب نظام قضایی کشور است و این قلب می‌تپد و عدالت را در رگ‌های قوه قضائیه به جریان می‌اندازد و چنانچه به درستی نتپد، دستگاه قضایی فشل می‌شود.
وی لازمه اجرای عدالت را استقلال نظر قضات در دیوان عالی کشور عنوان کرد و گفت: مفتخریم با مجموعه پیشکشوت قضات شریف و کارکشته دیوان عالی کشور توانستیم آنچه از دستمان ساخته بود را در جهت اجرای عدالت به کار ببریم.
حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم ادامه داد: دیوان عالی کشور از ظرفیت‌های بسیاری در زمینه متعادل کردن آراء قضایی در سراسر کشور برخوردار است، آراء نامتعادل که در برخی محاکم صادر می‌شود در دیوان عالی کشور به عنوان رویه به آن پرداخته می‌شود و در هیأت عمومی با ایجاد رویه‌های قضایی از اعمال سلیقه در صدور رأی جلوگیری می‌شود.
وی نظارت بر آراء دادگاه ها، الگوسازی آراء از لحاظ تهیه گزارش، شیوه استدلال و ماهیت رأی را از دیگر ظرفیت‌های دیوان عالی کشور برشمرد.
رئیس پیشین دیوان عالی کشور افزود: قضات دیوان عالی کشور از نظر استقلال و عدالت خواهی باید برای سایر قضات سراسر کشور الگو باشند و این ظرفیت باید حفظ شود.
حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم با تأکید بر اینکه دیوان عالی کشور مرجع امید مردم است، گفت: هر چه عدالت بیشتر اجرا شود رضایت و امیدواری مردم بیشتر خواهد شد.
رئیس پیشین دیوان عالی کشور خاطرنشان کرد: اجرای عدالت تثبیت کننده نظام جمهوری اسلامی ایران است، اگر عدالت نباشد نظام استوار نخواهد بود.
وی در پایان ضمن تشکر و قدردانی مضاعف از مجموعه کارکنان دیوان عالی کشور تصریح کرد: تا وقتی در دستگاه قضایی هستم در هر سمتی که باشم با همان انگیزه و نشاط به مردم خدمت خواهم کرد و این وظیفه همه ماست و اگر در این زمینه شانه خالی کنیم ظلم به انقلاب و نظام خواهد بود.
شایان ذکر است در این مراسم از زحمات و تلاش‌های حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم در مسئولیت ریاست دیوان عالی کشور تقدیر به عمل آمد و وی به عنوان مشاور عالی رئیس قوه قضاییه منصوب شد.
