به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ؛ به نقل از پایگاه اینترنتی ساینس آلرت، یکی از عارضه‌های شدید دستگاه عصبی مرکزی، بروز میگرن است. میگرن عارضه‌ای فراتر از سردرد است. درواقع، میگرن نوعی سردرد شدید است که دستگاه عصبی را به شدت درگیر می‌کند. افرادی که میگرن دارند سردرد شدیدی را تجربه می‌کنند که معمولاً در یک طرف سرشان است. این درد اغلب با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور یا صدا همراه است. حملات میگرنی ممکن است چندین ساعت یا چند روز طول بکشد. برخی افراد برای کاهش درد و رنج ناشی از میگرن، ساعت‌ها خودشان را در اتاق‌های تاریک و ساکت محبوس می‌کنند.
حدود ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به سردرد‌های میگرنی مبتلا می‌شوند. فقط در ایالات متحده، حدود ۳۹ میلیون یا تقریباً ۱۲ درصد از جمعیت کشور، به طور منظم با میگرن درگیر هستند. بیشتر افراد مبتلا به میگرن، زنان هستند. زنان بیش از سه برابر مردان به میگرن مبتلا می‌شوند. در سطح جهانی، برای زنان ۱۸ تا ۴۹ ساله، میگرن عارضه اصلی جسمی به شمار می‌رود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که میگرن در بین زنان شایع‌تر از مردان است و عوارض آن نیز شدیدتر و طولانی مدت‌تر از مردان است. زنان بیشتر از مردان به دنبال مراقبت‌های پزشکی و دارو‌های تجویزی برای میگرن هستند. زنانی که میگرن دارند بیشتر از مردان به مشکلات روحی و روانی ازجمله اضطراب و افسردگی مبتلا می‌شوند.
به گفته دکتر دانیل ویلهور (Danielle Wilhour) متخصص مغز و اعصاب و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه ایالتی کلرادو در آمریکا، تفاوت‌های جنسیتی در بروز و عوارض میگرن به شدت تاثیر گذار است. عوامل متعددی در این زمینه مطرح است که چرا مردان و زنان حملات میگرنی را متفاوت تجربه می‌کنند. عواملی ازقبیل هورمون ها، مسائل ژنتیکی، نحوه فعال یا غیرفعال شدن ژن‌های خاص و شرایط محیطی همگی بر این مسئله تاثیرگذارند. همه این عوامل در شکل دادن به ساختار، عملکرد و سازگاری مغز در هنگام بروز میگرن نقش دارند. هورمون‌های استروژن و پروژسترون از طریق سازوکار‌های مختلف در تنظیم بسیاری از عملکرد‌های زیستی بدن نقش دارند. این هورمون‌ها بر مواد شیمیایی مختلف در مغز تأثیر می‌گذارند و ممکن است به تفاوت‌های عملکردی و ساختاری در مناطق خاصی از مغز منجر شوند که در ایجاد میگرن نقش دارند.
علاوه براین، هورمون‌های جنسی می‌توانند اندازه رگ‌های خونی را به سرعت تغییر دهند و همین مسئله می‌تواند افراد را مستعد حملات میگرنی کند.
در دوران کودکی، احتمال بروز میگرن در پسران و دختران برابر است. تخمین زده می‌شود که حدود ۱۰ درصد از کودکان به میگرن مبتلا می‌شوند. اما وقتی دختران به بلوغ می‌رسند، احتمال ابتلا به میگرن در آن‌ها بیش از همسالان پسر است. این مسئله ناشی از نوسان سطوح هورمون‌های جنسی و مهمتر از همه هرمون استروژن مرتبط با بلوغ است. البته ممکن است هورمون‌های دیگری ازقبیل پروژسترون نیز در این روند درگیر باشند.
برخی از دختران اولین میگرن خود را در زمان اولین سیکل قاعدگی خود تجربه می‌کنند. اما میگرن اغلب در طول سال‌های باروری و و باداری زنان شایع‌ترین و شدیدتر است. محققان تخمین می‌زنند که حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از زنان مبتلا به میگرن، میگرن قاعدگی را تجربه می‌کنند. این میگرن‌ها معمولاً در روز‌های منتهی به قاعدگی یا در طی دوران قاعدگی بروز می‌کند. در این دوره، کاهش سطح استروژن، ممکن است سبب بروز میگرن شود. میگرن قاعدگی، می‌تواند شدیدتر و طولانی‌تر از میگرن در زمان‌های دیگر ماه باشد.
از گروهی از دارو‌ها موسوم به تریپتان‌ها triptans معمولاً برای درمان میگرن استفاده می‌شود. از تریپتان‌های خاصی می‌توان به طور مشخص برای میگرن قاعدگی استفاده کرد. دسته دیگری از دارو‌ها به نام دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی نیز در کاهش ناراحتی و طول میگرن قاعدگی موثر هستند.
نوع دیگری از میگرون وجود دارد که به میگرن همراه با هاله معروف است. زنانی که به این نوع میگرن مبتلا هستند به طور کلی باید ازاستفاده از دارو‌های ضد بارداری هورمونی حاوی استروژن اجتناب کنند. این ترکیب می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد، زیرا استروژن می‌تواند خطر تشکیل لخته خون را افزایش دهد. گزینه‌های کنترل بارداری برای زنان دارای این عارضه، شامل قرص‌های ضدبارداری فقط با پروژسترون، واکسن دیپو پروویرا Depo-Provera و دستگاه‌های داخل رحمی است. حدود ۲۰ درصد از افراد مبتلا به میگرن، این نوع میگرن را دارند. به طور معمول، فرد مبتلا به این نوع میگرن، قبل از شروع میگرن شروع به دیدن لکه‌های تیره و خطوط زیگزاگی می‌کند. حدود ۱۰ درصد از این افراد با عوارضی ازقبیل ناتوانی در تکلم واضح، یا بروز حالت گزگز یا ضعف در یک طرف بدن نیز مواجه می‌شوند. این علائم به آرامی ایجاد می‌شوند و معمولاً با سر درد همراه هستند. تشخیص تفاوت این نوع از میگرن با میگرن‌های دیگر، دشوار است.
نوع دیگر میگرن به میگرن‌های دوران بارداری و یائسگی مربوط است. برای زنان باردار، میگرن می‌تواند در سه ماهه اول بارداری ناتوان کننده باشد یعنی همان دورانی که حالت تهوع صبحگاهی شایع است. این وضعیت سبب می‌شود خوردن، خوابیدن یا جذب آب در بدن دشوار شود. نکته قابل تامل اینکه همین عوارض یعنی بی خوابی یا کم غذایی نیز به نوبه خود احتمال ابتلا به میگرن را افزایش می‌دهند. خبر خوب این است که میگرن دوران بارداری، معمولاً شدت و تعداد دفعات وقوع کمتری دارد و در برخی از زنان، با وارد شدن به ماه‌های بعدی بارداری ناپدید می‌شود. اما کسانیکه در دوران بارداری، میگرن را تجربه کرده اند احتمال دارد پس از زایمان نیز با میگرن مواجه شوند. این وضعیت می‌تواند ناشی از کاهش سطح هورمون‌ها و همچنین کمبود خواب، تشویش، کم آبی بدن و سایر عوامل محیطی مرتبط با مراقبت از نوزاد باشد.
ممکن است حملات میگرنی در دوران پیش از یائسگی نیز افزایش یابد. در این دوران نیز نوسان در سطوح هورمون ها، به ویژه استروژن، همراه با درد مزمن، افسردگی و اختلالات خواب، سبب تشدید احتمال بروز میگرن می‌شود. اما با پیشرفت یائسگی، میگرن به طور کلی کاهش می‌یابد و در برخی موارد به طور کامل از بین می‌رود. درمان‌هایی نیز وجود دارد که می‌تواند به کاهش فراوانی و شدت میگرن در دوران یائسگی کمک کند، از جمله درمان جایگزینی هورمون. درمان جایگزینی هورمونی حاوی هورمون‌های زنانه است.
در این میان باید به میگرن مردانه نیز توجه داشت. فراوانی و شدت میگرن در مردان در اوایل دهه ۲۰ تا ۳۰ سالگی، کمی افزایش می‌یابد. در سال‌های بعد این عارضه افول پیدا می‌کند تا دوباره در حدود ۵۰ سالگی به اوج خود برسد و بعد از آن دوباره کاهش می‌یابد یا به طور کلی متوقف می‌شون. علت این روند مشخص نیست، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تأثیرات محیطی و سبک زندگی ممکن است به افزایش احتمال به میگرن کمک کند.
