خبرگزاری برنا - سعیده اسدیان: نمایشگاه - موزه کودکی ایرانک ویژه تاریخ و فرهنگ کودکی است که در آن به نشانه‌ها و سندهای مربوط به زیست کودکی پرداخته شده و به پشتوانه مجموعه 10 جلدی کتاب‌های تاریخ ادبیات کودکان به همراه مجموعه کتاب‌های منتشر نشده تاریخ کودک و کودکی در ایران شکل گرفته است.
خاطره بازی در موزه کودکی
جایی که هم برای کودکان 2 ساله جذاب است هم برای بزرگسالان دهه‌های 30 تا 60، مجموعه‌ای که شما را به گذشته‌های دور پرتاب می‌کند تا بتوانید با تماشای بسیاری از اسباب بازی‌ها و لوازم التحریرهای قدیمی خاطره بازی کنید.
در ابتدای ورود به این موزه به شما یادآوری می‌کنند که هیچ خوردنی و آشامیدنی به جز بطری آب به فضای موزه نبرید تا اشیا و روایت‌های موزه بهتر در برابر شما نمایان شود، اگر به همراه کودکان هستید با آنها قدم بزنید تا با روایت‌ها و اشیا بهتر آشنا شوند چرا که صحبت درباره فرهنگ کودکی و ویژگی‌های آن آغازی برای شناخت بیشتر کودکان با فرهنگ اصیل خودشان است.
ورودی این موزه از سمت راست آغاز می‌شود و به نخستین نشانه‌های تاریخ و فرهنگ کودکی در ایران اختصاص دارد، نقش کودک بر سنگ نگاره‌ها، لوح‌های مشق و وسایل بازی آنها به همراه قدیمی‌ترین اثر بازمانده از فرهنگ کودکی یعنی «افسانه درخت آسوریگ» در این بخش نمایش داده شده است.
از قصه‌گویی و سایه بازی تا خیمه شب بازی و عروسک‌سازی
در بخش دیگری از این مجموعه وسایل کودکی مانند ننوها و گهواره‌ها و بازی‌های کودکان تا کتاب‌های آنها به نمایش گذاشته شده، ضمن اینکه چگونگی زیست و پوشاک کودکان در دوره‌های تاریخی مشخص مانند قاجار و پهلوی اول و دوم از دیگر بخش‌های این نمایشگاه است.
همچنین مولاژهای مختلفی از نمونه نوشته‌های نوآموزان به خط میخی مربوط به سال‌های 1500 تا 2000 سال پیش از میلاد نیز در این مجموعه به نمایش درآمده است.
یکی از اتفاقات جالب در این موزه برپایی برنامه‌هایی همچون قصه‌گویی، سایه بازی، خیمه شب بازی و عروسک‌سازی است.
«موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان از سال 1375 کار خود را آغاز کرد، این موسسه به دنبال این بود که بداند پیشینه ما در ادبیات کودکان به چه میزان است و چه کسانی در چه حوزه‌هایی کار کرده‌اند و ما از چه ادبیاتی برخورداریم.
راهی برای شناخت میراث کودکی
فرزانه طاهری، مدیر موزه کودکی ایرانک می گوید: « این پژوهش حدود 10سال با یک تیم بزرگ انجام شد و در این فاصله کتاب‌ها از دوره باستان، اسلامی، مشروطه و قاجار، پهلوی اول و پهلوی دوم منتشر شدند. سال 85 که این پژوهش‌ها تمام شد پروژه دیگری را تحت عنوان مطالعات کودکی آغاز کردیم تا بدانیم دوره کودکی در ایران به چه صورت بوده و بچه‌ها در ایران از چه جایگاهی برخوردار بودند؟ چه می‌پوشیدند و با چه چیزی بازی می‌کردند یا این که بچه ها از چه حقوقی برخوردار بودند یا تفرجگاه‌هایشان کجا بوده است؟»
وی در ادامه می‌گوید: «تمام اینها موضوع ما برای کار پژوهشی شد و در هر دو پروژه مستنداتی را جمع آوری کردیم، ما به منظومه «درخت آسوریگ» با قدمت سه هزار سال رسیدیم، به قصه‌گوها و نهادهایی که برای کودکان در دهه چهل شکل گرفتند، به مکتب خانه‌ها و روال درسی کودکان قدیم و افرادی مثل رشدیه و جبار باغچه‌بان رسیدیم که در آموزش و پرورش کودکان تأثیر گذاشتند.
پس از آن به اسباب بازی‌های کودکان رسیدیم، اینکه دلیل تغییر لباس بچه‌ها و اسباب‌بازی‌شان چه بوده که از حالت مردم ساخت به اسباب‌بازی‌های حرفه‌ای و کارخانه‌ای تبدیل شده‌اند. همه اینها را حوزه پژوهش انجام داد، در این بین برخی از اسباب بازی‌ها، کتاب‌ها و اسناد و عکس‌ها را خودمان به دست می‌آوردیم اما برخی را هم به ما اهدا می‌کردند.
از سال 81 و پس از 6 سال پژوهش در حوزه کودکان به این نتیجه رسیدیم که به جای انتشار این اطلاعات بد نیست که ما حوزه دیگری برای اطلاع رسانی انتخاب کنیم و نمایشگاه - موزه می‌توانست بیشترین ظرفیت را داشته باشد تا گامی برای شناخت میراث کودکی برداریم.»
یادگارهای دوران کودکی را سر کوچه نگذارید!
وی در ادامه می گوید: «ما در حوزه پژوهش متوجه شدیم که خانواده‌ها چیزهایی را که مربوط به دوران کودکی می‌شود خیلی راحت کنار می‌گذارند یا دور می‌ریزند، ما خواستیم هشدار دهیم که باید مراقب یادگارها و یادمان‌های دوران کودکی باشیم و با هر اسباب‌کشی و جابجایی آنها را سر کوچه نگذاریم، این وسیله‌ها وقتی کنار هم قرار گیرند یک ظرفیت اطلاعاتی هستند که حیف است در تاریخ گم شوند و از بین بروند.
این موضوع به ما کمک کرد تا خیلی از چیزها را از گزند دور ریختن و از بین رفتن حفظ کنیم و خانواده‌ها متوجه شدند که خیلی از وسایل از دوران کودکی‌شان وجود دارد که برای دیگران بسیار ارزشمند است، خیلی ها وسایل و اسباب بازی‌ها را به ما اهدا کردند و همین امر باعث توجه به میراث کودکی شد.
80 درصد اشیاء موزه اهدایی است
مدیر موزه کودکی ایرانک ادامه داد: « ما بیش از 100 هزار شی داریم که در این 800 متر مربع فقط 10 درصد آن به نمایش گذاشته شده، مجموعه ادبیات کودکان از اواخر دوره قاجار را به صورت چاپ سنگی داریم، 110 کتاب چاپ سنگی داریم که زنده یاد آذریزدی به موسسه اهدا کردند،در واقع 80 درصد اشیاء موزه اهدایی و برخی از آنها فوق العاده گرانبها هستند، مثلاً آقای کامران ملک مطیعی 100 بازیچه خودشان را که پدرشان از سفرهای خارجی آورده بود با جعبه های اصلی به موزه اهدا کرد.
این موزه محدودیت سنی ندارد
وی معتقد است که گروه سنی مدنظر در این موزه سال تا 99 سال است و می گوید: « از بچه و مادر و پدر تا پژوهشگران، دانشجویان، اساتید دانشگاه و هر کسی که در حوزه کودکی به نوعی در حال کار کردن است، مخاطب موزه کودکی است، به عبارت بهتر ما در این نمایشگاه - موزه محدودیت گروه سنی نداریم.
ما این روزها شاهد این هستیم که بچه‌ها با پدر و مادر یا پدر بزرگ و مادربزرگ‌هایشان حرفی برای گفتن ندارند اما ما در ویترین‌ها چیزهایی را قرار داده‌ایم که می‌تواند سوژه‌ای برای گفتگوهایشان شود، می‌توانند اینجا بنشینند و با هم کتاب بخوانند و افسانه‌های قدیمی را تعریف کنند، در واقع این موزه همکنشانه و تعاملی است.
مستأجر سازمان اسناد کتابخانه ملی هستیم
وی درباره ساختمان این موزه می گوید: « ما مستأجر سازمان اسناد کتابخانه ملی هستیم و سال به سال قرارداد می بندیم، 16 شهریور مهلت ما تمام می شود و اگر قرارداد تمدید نشود باید از اینجا برویم و همه وسایل را آرشیو کنیم.
ما سالانه 51 میلیون تومان اجاره می دهیم، از سال 82 در تلاشیم موزه دائم داشته باشیم اما موفق نشدیم، شاید هزار موزه کودکان در دنیا باشد اما موزه های کودکی که به تاریخ و فرهنگ کودکی می پردازند در سطح دنیا انگشت شمار هستند و در ایران همین موزه است.
متأسفانه با اینکه مجوز موزه داری گرفتیم نتوانستیم موزه دائم داشته باشیم و متأسفانه بیماری کرونا و مشکلات اجتماعی هر روز ما را ضعیف تر کرد.»
قیمت بلیت و ساعت فعالیت
برای بازدید از موزه کودکی ایرانک می‌توانید به آدرس بلوار میرداماد، نرسیده به میدان مادر، انتهای خیابان حصاری، سالن گنجینه اسناد ملی ایران مراجعه کنید.
قیمت بلیط برای کودکان 2 تا 7 سال 45 هزار و برای 7 سال تا 99 سال 50 هزار تومان است.
انتهای پیام/
