نام اصلی: حسین محمد علیزاده
زاده: ۱ شهریور ۱۳۳۰ (۷۰ سال)
محل تولد : تهران
ژانر: کلاسیک ایرانی
ساز(ها): تار، سهتار، تنبور، شورانگیز، ساز سلانه ، دیوان، بربط و رباب
دانشگاه: دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد برلین
جوایز : سیمرغ بلورین بهترین موسیقی فیلم از جشنواره فجر برای فیلم های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشکها و ملکه (۴بار)، نامزد دریافت جایزه جایزه گرمی برای آلبوم های فریاد، بی تو بسر نمیشود و به تماشای آب های سپید
حسین محمد علیزاده که اکثرا آن را با نام حسین علیزاده می شناسند یکی از برجسته ترین چهره های موسیقی ایران است. 3 بار نامزدی او برای یکی از بزرگ ترین فستیوال های موسیقی جهان یعنی جایزه ی گرمی سبب شد که او به یک چهره ی جهانی در عرصه ی موسیقی تبدیل شود.
وی متولد 1 شهریور سال 1330 در منطقه ی سید نصر الدین بازار تهران می باشد. حسین علیزاده، موسیقیدان، ردیف دان، آهنگساز، پژوهشگر، نوازنده ی تار و سه تار ایرانی است که موفق شد 3 بار نامزد دریافت جایزه ی گرمی شود. در حال حاضر او انواع سازهای سنتی ایران اعم از تنبور، سه تار، تار، شورانگیز، رباب، دیوان، سلانه و بربط می نوازد.
علاوه بر این، وی یکی از اولین موسیقی دانانی است که موفق شد به عنوان چهره ی تحسین شده ی موسیقی فیلم ایران معرفی شد. از جمله فعالیت های او در عرصه ی موسیقی فیلم می توان به فیلم های زیر اشاره کرد:
• دلشدگان (۱۳۷۰)
• گبه (۱۳۷۴)
• زشت و زیبا (۱۳۷۷)
• زمانی برای مستی اسب ها (۱۳۷۸)
• لاک پشت ها هم پرواز میکنند (۱۳۸۶)
• آواز گنجشک ها (۱۳۸۷)
• ملکه (۱۳۹۰)
موسیقی این فیلم ها از ساخته های حسین علیزاده می باشد. فعالیت او در این عرصه سبب شد که او تا به امروز موفق شود 4 سیمرغ بلورین را دریافت کند. این سیمرغ ها برای فیلم های گبه، آواز گنجشک ها، زشت و زیبا و ملکه می باشد. در حال حاضر، حسین علیزاده به همراه دو موسیقی دان برجسته ی دیگر کشورمان یعنی مجید انتظامی و محمدرضا علیقلی موفق شدند بیشترین سیمرغ بلورین جشنواره ی فیلم فجر برای بهترین موسیقی متن فیلم را کسب کنند.
حسین علیزاده در سال 1330 در محله ی سید نصیرالدین بازار تهران متولد شد. پدر او اهل ارومیه و مادرش تهرانی می باشد. او دارای دو فرزند به نام های صبا، نوازنده ی کمانچه و نیما، نوازنده ی رباب و تار می باشد.
فرزندان علیزاده در حال حاضر عضو گروه هم آوایان زیر نظر پدرشان هستند. وی به دلیل ﺁشنایی که با هوشنگ ظریف یکی از مدرسان موسیقی تهران داشت با موسیقی آشنا شد. ظریف از همان ابتدا متوجه شد که علیزاده، استعداد زیادی در زمینه ی موسیقی دارد به همین دلیل او را تشویق کرد که وارد هنرستان موسیقی شود.
او به هنرستان موسیقی تهران رفت و دوره های آموزشی موسیقی خود را زیر نظر اساتیدی همچون هوشنگ ظریف و حسین دهلوی سپری کرد. پس از اتمام تحصیلاتش در این هنرستان یعنی در سال 1349، به دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت تا رشته ی موسیقی را ادامه دهد.
استعداد او در این زمینه به حدی بود که در کنار تحصیل در این دانشکده به اجرای کنسرت در مرکز حفظ و اشاعه ی موسیقی می پرداخت. علیزاده در این دانشکده در محضر اساتید بزرگی همچون یوسف فروتن، محمود کریمی، هوشنگ ظریف، داریوش صفوت، نورعلی برومند، عبدالله دوامی، حبیب الله صالحی و علی اکبر شهنازی به یادگیری موسیقی پرداخت و نکات مربوط به نوازندگی تار و سه تار و همچنین، ردیف موسیقی سنتی ایران در سطح عالی را فرا گرفت. همچنین موفق شد به طور همزمان در دو رشته ی نوازندگی و آهنگسازی، از این دانشکده، فارغ التحصیل شود.
علیزاده در زمان تحصیلش در دانشکده ی هنرهای زیبا به تدریس موسیقی هم می پرداخت. او موفق شد در سال 1347 عضو ارکستر رودکی شود. همچنین عضویت او در کانون چاووش به همراه سایر افتخارات موسیقی ایران مثل پرویز مشکاتیان و محمدرضا لطفی سبب شد پدیده ای در موسیقی سنتی ایران به وجود ﺁید.
این اساتید، آثار فاخری در عرصه ی موسیقی سنتی ایران ساختند و آن ها را در قالب مجموعه ای به نام آلبوم چاووش اجرا نمودند. علاوه بر این، آموزش موسیقی توسط این اساتید به هنرجویان کمک بزرگی به تربیت موسیقی دانان و نوازندگان پس از انقلاب نمود.
وی پس از اتمام تحصیلاتش در این دانشکده در اوایل دهه ی 50 مشغول به تدریس در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شد. البته او همزمان با تدریسش به کارهای دیگری همچون شکل دهی گروه مرکز حفظ و اشاعه و گروه سازهای ملی پرداخت پرداخت و در برنامه های موسیقی جشن و هنر شیراز نیز شرکت نمود.
حاصل و نتیجه ی این فعالیت هایش، تدوین و اجرای دستگاه ماهور به وسیله ی گروه مرکز حفظ و اشاعه در جشن هنر شیراز در سال 1354 و همچنین کنسرت نوا به خوانندگی پریسا یا همان فاطمه ی واعظی در سال 55 بود.
او همچنین در سال 1355 به همراه پرویز مشکاتیان گروهی به نام عارف را تشکیل دادند موفق شدند کنسرت های زیادی در داخل و خارج از کشور اجرا کنند. او در طی این مدت موفق شد قطعات بی نظیری همچون سواران دشت امید و حصار فرمی تازه را بسازد که این قطعات نبوغ و استعداد بیش از حد او در زمینه ی موسیقی را نشان می داد.
حسین علیزاده در اوایل دهه ی 60 خورشیدی برای تحصیل و تدریس به آلمان رفت و مشغول به تحصیل موسیقی در دانشگاه آزاد برلین شد. وی در این دوره، قطعه ی عصیان را به عنوان تز دوره ی موسیقی اش ساخت.
علیزاده پس از اتمام تحصیلاتش در سال 67 به ایران بازگشت و به اجرای شورانگیز و ترکمن مشغل شد که حاصل این کارش ایجاد دریچه ای جدید در موسیقی سنتی ایران بود. در اوایل دهه ی 70 خورشیدی موفق شد به ریاست هنرستان موسیقی نائل شود.
از دیگر فعالیت های موسیقی بعد از انقلاب حسین علیزاده می توان به تک نوازی و همنوازی اش با ارشد تهماسبی، ضبط ﺁثار خود، سخنرانی در ایران و سایر کشورها، اجراهای متعدد در این و کشورهای خارج، تدوین کتاب های ده قطعه برای تار، کاست های آموزشی، تدریس تار و سه تار، ساخت موسیقی فیلم، اجرای ردیف میرزاعبدالله فراهانی و .. اشاره نمود.
او در سال های ابتدایی دهه ی 60 خورشیدی، کنسرتوی نی و ارکستری به نام نینوا را ساخت که سبب شد علیزاده بیش از پیش، معروف شود. پس از تعطیل شدن کانون چاووش، وی دوباره به آلمان رفت و در اواخر دهه ی 60 به ایران بازگشت. پس از برگشتش به ایران، گروه های عارف و شیدا را بازسازی نمود که نتیجه ی این کار،کنسرت شور انگیز با صدای شهرام ناظری بود.
از دیگر افتخارات و فعالیت های موسیقی حسین علیزاده می توان به همکاری او با خواننده ها و موسیقی دان های بزرگی همچون محمدرضا شجریان، کیهان کلهر و همایون شجریان اشاره کرد. این اساتید در قالب یک گروه چهار نفره، از اوایل هه ی 70 تا سال 1384 خورشید به اجرای برنامه و کنسرت در کشورهای مختلف پرداختند.
• مهم ترین افتخارات او نامزدی او برای فستیوال گرمی است. علیزاده تا به حال موفق شد برای آلبوم های فریاد، بی تو به سر نمیشود و به تماشای آب های سپید در بخش بهترین آلبوم موسیقی جهان، نامزد جایزه ی گرمی شود. فستیوال گرمی، معتبرترین فستیوال ضبط و پخش موسیقی آمریکا و جهان است.
• 4 بار دریافت سیمرغ بلورین در بخش موسیقی متن از دیگر افتخارات علیزاده بشمار می رود.
• دریافت جایزه ی بهترین موسیقی فیلم متن در جشن انجمن منتقدان سینمای ایران از دیگر افتخارات علیزاده می باشد. او در سال 1392 موفق شد در این جشنواره برای فیلم آسمان زرد کم عمق این جایزه را دریافت کند.
• وی در سال 93 نامه ای مبنی بر نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه دریافت کرد که از گرفتن این نشان انصراف داد.
• دریافت جایزه ی دو سالانه ی موسیقی جهانی آسیا در سال 1396 از دیگر افتخارات وی می باشد.
گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته