کارگاه‌های آموزشی-ترویجی مدیریت مصرف آب در مشترکان خانگی شهر شیراز، در هفته‌های اخیر و ایامی که شاهد افزایش میزان مصرف آب و انرژی به دلیل افزایش دما هستیم، به همت شرکت آب و فاضلاب شیراز و با حضور کارشناسان و شماری از مشترکان و علاقه‌مندان حوزه آب برگزار شد.
به گزارش ایسنا، در این کارگاه‌های آموزشی، که از برخی مشترکان مناطق پنجگانه محدوده تحت مدیریت شرکت آبفا شیراز و با پشتیبانی و نظارت واحد روابط عمومی و آموزش همگانی آن شرکت دعوت شده بود، کارشناسان ارشد روانشناسی بالینی و جامعه شناسی مباحثی را مطرح کردند.
گزارش ایسنا حاکیست که یافتههای این کارگاه‌ها، منجر به ارائه الگوی عملی و فکری مناسب برای کاهش مصرف آب در بخش خانگی خواهد شد.
سه رکن اصلی برگزاری این کارگاه‌ها عبارتست از اجرای آموزش با ابزارها و اقلام آموزشی، نیازسنجی محتواهای آموزشی مناسب برای خانوارها، تهیه دستورالعمل وشیوه نامه تهیه بسته آموزشی بوده است؛ دستورالعمل نیز شامل شیوه آموزش، ابزارها و اقلام آموزشی، جزییات برنامه آموزشی (آموزشیاران، کارگاه‌ها) و تعیین جامعه هدف برای اقدامات آموزشی گسترده بعدی است.
در این دوره‌های آموزشی، ضمن انجام اقدامات اجرایی آموزشی و ترویجی، اجزای یک بسته آموزشی فراگیر برای اجرا، تهیه و تدوین می‌شود. به گونهای که پس از برگزاری این کارگاه‌ها، یک دستورالعمل (راهنما) آموزشی تهیه شده و در آن مشخص خواهد شد که با چه شیوه آموزشی، میتوان برنامههای آموزشی فراگیر برای کاهش مصرف آب در حوزه مشترکین خانگی شهر شیراز را اجرا کرد.
به گفته برگزارکنندگان این کارگاه‌ها، در کلانشهر شیراز چهار گروه مشترکین تجاری، خانگی، صنعتی و خدمات عمومی و نظامی شامل مدارس، مساجد، آموزشگاهها، پادگانهای نظامی و ... وجود دارد.
هرچند بیشترین هدررفت آب مربوط به مشترکین بخش خدمات عمومی و نظامی است ولی از نظر حجم مصرف، بیشترین مصرف آب در بخش خانگی ثبت شده، بنابراین، به سبب مسئولیت خانوارها در پرداخت قبض آب و حجم عمده مصرف آب کلانشهر شیراز به وسیله مشترکین خانگی، هرگونه برنامه آموزشی برای خانوارها میتواند در کاهش مصرف آب موثر باشد.
کارشناسان اعتقاد دارند که اثربخشی هرگونه برنامه آموزشی نیازمند برگزاری پیوسته و هدفمند اقدامات برنامه‌ریزی شده بوده و نتایج مورد انتظار از برگزاری کارگاه‌ها کاهش مصرف آب شهری در بخش خانگی، آشکارشدن نقش آموزش در فرهنگسازی و نهادینه کردن گزینه کاهش مصرف آب، ارایه یک دستورالعمل فنی برای کاهش مصرف آب که میتواند الگویی عملی برای سایر شرکتهای آب و فاضلاب کشور باشد و برآورد بودجه برای اجرایی کردن بسته آموزشی ارایه شده در متن دستورالعمل یادشده است.
به گزارش ایسنا، در این کارگاه‌ها، به کارگیری رویکرد و توجه به ابعاد روانشناختی رفتارهای پرمصرفی یا بد مصرفی مشترکان برای نخستین بار تجربه شده و مورد توجه مدیران آب شهری شیراز قرار گرفته است. همچنین در این برنامه پرسشنامه پژوهشی بر اساس طرح واره "یانگ" توزیع و توسط شرکت کنندگان تکمیل می‌شود؛ یافتههای این پرسشنامه به کشف دلایل و انگیزشهای مشترکان در اصلاح و بهبود مدیریت مصرف آب خانگی و استخراج دستورالعمل آموزشی مناسبی از یافتههای مجموعه کارگاه‌ها، کمک می‌کند.
مدل طرحواره درمانی یانگ، قالبی است که بر اساس واقعیت و تجربه در ذهن شکل میگیرد و افراد تجارب جدید خود را بر اساس آن تبیین میکنند. بر اساس تعریف یانگ، طرح واره ناسازگار اولیه عبارت از الگوهای هیجانی و شناختی خودآسیب رسان است که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل گرفتهاند و در سیر زندگی تکرار میشوند.
به گزارش ایسنا، در ادامه هر کارگاه، پنج نیاز اولیه در انسان از جمله دلبستگی ایمن به دیگران (محبت و پذیرش، امنیت و ثبات)، خودگردانی، کفایت و هویت، آزادی در بیان نیازها و هیجانهای سالم، محدودیتهای واقع بینانه و خویشتنداری و خودانگیختگی و تفریح برشمرده شده است.
بر این اساس، ریشههای ایجاد طرح واره شامل برآورده نشدن پنج نیاز اولیه، آسیب دیدن و قربانی شدن، همانندسازی با والدین (الگوی مصرف اولیه) و خلق و خوی یا ژنتیک بررسی خواهد شد.
در بخشی از این کارگاه‌های آموزشی ترویجی، با بارش فکری، تمرین ذهنی و فکری برای بهبود رفتار مصرف کنندگان ارائه می‌شود. به عنوان مثال با طرح دو نمونه رفتاری همانند مشاهده بزرگسالانی که آب را در کوچه یا شست‌وشوی خودرو هدر میدهند و کودکی که به شکل بی رویه آب را هدر میدهد، تمرین فکری انجام می‌شود.
وحیده قائمی فر؛ روانشناس و طرحواره درمانگر و زوج درمانگر و الهام رعیتپور؛ روانشناس و درمانگر کودک و نوجوان و حسین قائمیفر کارشناس ارشد جامعهشناسی-پژوهشگری اجتماعی، به عنوان کارشناس در این برنامه آموزشی ترویجی حضور داشتند.
انتهای پیام
