به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از تارنمای ساینس الرت، دانشمندان در سه مطالعه جداگانه دریافتند مادهای به نام عامل پلاکتی چهار (PF ۴) در خون با تقویت ذهن بر اثر ورزش، فواید انتقال خون و طول عمر مرتبط است که هر سه فرآیند بهبود عملکرد شناختی را تقویت میکنند.
این تحقیق را دو گروه از دانشگاههای کالیفرنیا سانفرانسیسکو (UCSF) در آمریکا و کوئینزلند در استرالیا انجام داده اند.
عامل پلاکتی چهار، قطعات سلولی هستند که نقش مهمی در فرآیند لخته شدن خون دارند. این پروتئینهای کوچک و بدون هسته سلولهای مغز استخوان، جدا از اینکه بهعنوان لختههای فیزیکی برای جلوگیری از خونریزی عمل میکنند، مواد شیمیایی آزاد میکنند. عامل پلاکتی چهار همچنین به واکنش دستگاه ایمنی بدن در برابر آسیب و عفونت کمک میکند.
به نظر میرسد این پروتئین، با هدایت آنزیمی که به مقدار زیاد در مغز، کبد و کلیهها در سازوکارهای ضد پیری نیز نقش داشته باشد.
سائول ویلدا متخصص آناتومی از دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو میگوید: خون جوان و ورزش میتواند به نوعی به مغز فرمان دهد که عملکرد خود را بهبود بخشد.
در مطالعه خون جوان، به موشهای مسن PF ۴ تزریق شد که نشان داد التهاب مغز را کاهش میدهد و حافظه حیوان را بهبود میبخشد. در اصل، این پروتئین تا حدودی زوال ناشی از بالا رفتن سن را معکوس کرد.
این مطالعه بر اساس تحقیقات قبلی در مورد آنچه به عنوان فرایند بهبود و اصلاح شناخته میشود، انجام شده است که در آن خون انسانهای جوان یا حیوانات دیگر میتواند یک اثر جوان کننده داشته باشد. یکی از ویژگیهایی که خون جوانتر دارد، PF ۴ بیشتر است.
در دومین مطالعه از سه مطالعه که روی موش انجام شد، دانشمندان توانستند PF ۴ را به پروتئین غشایی مرتبط کنند. قبلاً ثابت شده بود ه PF ۴ به انتقال این تقویت قوا به مناطق سمت راست مغز کمک میکند.
هم موشهای جوان و هم موشهای پیر در آزمایشهای رفتاری پس از تزریق نشان دادند شکل گیری اتصالات جدید در هیپوکامپ جایی که مغز خاطرات را میسازد افزایش مییابد.
آخرین و سومین مطالعه هم نشان داد ورزش PF ۴ بیشتری را در خون موش آزاد میکند. مشاهده شد که PF ۴ در تولید سلولهای مغزی جدید نقش دارد و همچنین عملکرد حافظه را در موشهای مسنتر بهبود میبخشد.
دانشمندان از قبل میدانستند ورزش میتواند به تیز نگه داشتن ذهن کمک کند و به نظر میرسد PF ۴ در این فرایند نقش دارد. در آینده، میتوان درمانهایی را ابداع کرد که فواید ورزش را برای کسانی فراهم کند که قادر به انجام فعالیتهای عادی نیستند.
در حالی که این مطالعات همگی روی موشها انجام شده اند، گمان میرود این یافتهها در مورد انسان نیز صدق کند. این مطالعات راههای متعددی را پیشنهاد میکند که پیام رسان سلامت مغز یا PF ۴ میتواند به ابداع درمانهای آینده کمک کند.
دنا دوبال، متخصص مغز و اعصاب دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو میگوید: وقتی متوجه شدیم که بهطور مستقل و بهطور تصادفی به یک نتیجه دست یافته ایم، شگفت زده شدیم، زیرا این واقعیت که سه تحقیق جداگانه در مورد عوامل لاکتی چهار به یک نقطه رسیده اند، اعتبار و تکرارپذیری این مبحث را مورد تاکید قرار میدهد.
نتایج این تحقیق در نشریات نیچر، نیچر ایجینگ و نیچر کامیونیکیشنز منتشر شده است.