مصرف بنزین این روزها با گسترش تولیدات خودروی کشور افزایش شدیدی یافته و خطر تشدید ناترازی بنزین را افزایش داده است. در این شرایط، اگر چه دولت ناترازی پنهان موجود را با راهکارهایی نظیر سوآپ بنزین پوشش داده، با این حال به نظر می رسد پس از سال ها بی توجهی در عین وجود ظرفیت ها، نوبت به توسعه راهکارهای سوخت جایگزین در کشور فرا رسیده است.
سال های 97 تا 1400، ایران حضور شیرین در باشگاه صادرکنندگان بنزین را به مدد راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، کاهش مصرف بنزین با اصلاح قیمت در آبان 98 و نیز شیوع کرونا تجربه کرد. بر این اساس در سال 99، کشور به اوج صادرات بنزین در آن سال ها رسید و از این مسیر درآمد حدود سه میلیارد دلاری حاصل از صادرات این محصول با ارزش برای کشور به دست آمد. ارزش این درآمد زمانی مشخص می شود که با صادرات 4.3 میلیارد دلاری نفت در 11 ماهه همان سال مقایسه شود!
با این حال، گذشت دوره کرونا و همچنین روند رو به رشد مصرف بنزین را که از مسیر طولانی مدت خود دور شده بود، بازگرداند. به طوری که به گزارش فارس به نقل از مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، امسال تاکنون، میانگین مصرف بنزین بین 119 تا 120 میلیون لیتر در روز بوده و به احتمال زیاد این میزان نیز بیشتر خواهد شد. این در حالی است که پیک تولید بنزین در کشور بین 110 تا 115 میلیون لیتر در روز است و به طور معمول در حالت پیک تولید نیز نمی توان به میانگین مصرف روزانه بنزین پاسخ داد. در مجموع در این بخش تخمین زده می شود که به طور میانگین طی امسال، کشور با ناترازی روزانه 15 میلیون لیتر بنزین (نسبت به بنزین تولیدی در پالایشگاه ها) روبه رو باشد.
مسئله ای که در امسال مطرح بود، این بود که آمارهایی از جمله آمارهای فوق در حوزه مصرف و تولید، با یکدیگر همخوانی ندارند و این در حالی بود که گاهی تاکید می شد طی امسال واردات بنزین انجام نشده است. با این حال، هم اینک گزارش فارس، نشان می د هد که دولت تاکنون توانسته با استفاده از ظرفیت سوآپ، تهاتر بنزین و کمک گرفتن از بنزین پتروشیمی ها، تولید و مصرف بنزین را سربه سر نگه دارد.
در شرایطی که به دلایل متعدد، استفاده از راهکارهای افزایش قیمت برای بهینه کردن مصرف بنزین در کشور میسر نیست، دولت در اقداماتی عاجل برای مهار ناترازی سوخت، رو به مهار قاچاق بنزین آورده است. به گفته سالاری مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، مقدار قاچاق بنزین کشور روزانه 5 میلیون لیتر برآورد می‌شود. بخشی از این قاچاق از طریق مهاجرت کارت‌های هوشمند سوخت انجام می‌شود. از این رو هم اینک شاهد اقداماتی از جمله محدود کردن کارت سوخت آزاد جایگاه های سوخت، کاهش 100 لیتری حجم سوخت آزاد کارت های سوخت و رسیدن آن به 150 لیتر و ایجاد محدودیت های جدید برای استفاده از کارت سوخت هستیم. (به این صورت که در هر بار سوخت گیری میزان سوخت گیری محدود شده، ضمن این که قید زمانی برای فاصله بین دو سوخت گیری تعریف شده است و ...)
اما با توجه به این که این راهکار نیز سرانجام به سطح بهینه اجرایی خود می رسد، به نظر می رسد باید راهکارهای غیر قیمتی دیگری که تاکنون برای مهار تقاضای سوخت به کار گرفته نشدند، روی میز قرار گیرند، تا حد امکان پیش بینی واردات بنزین در بودجه که برای کشور بسیار ارزبر و پرهزینه است، به تعویق بیفتد. طبق اظهارات شریعتی عضو کمیسیون انرژی در بودجه امسال «دولت واردات سوخت به میزان بیش از 600 میلیون دلار بنزین و 300 میلیون دلار گازوئیل را لحاظ کرده است. بدین ترتیب پیش‌بینی دولت بر واردات حدود یک میلیارد دلار بنزین و گازوئیل در سال 1402 است.»
خودروهای برقی و هیبریدی
با این اوصاف، اولین و در عین حال قابل دسترس ترین گزینه ای که هم اینک برای جبران ناترازی بنزین مطرح شده و وزیر صمت نیز به آن اشاره کرده، رفتن به سوی توسعه خودروهای برقی و هیبریدی است. موضوعی که در سال های گذشته به آن به عنوان یک راه و فناوری جدی حمل و نقل نگاه نشده است. با این حال هم اینک به نظر می رسد مسائل مقدم تری در حوزه خودرو از جمله قیمت و تنظیم بازار خودروهای بنزینی وجود داشته باشد.
ظرفیت مغفول CNG
دومین گزینه ای که به نظر می رسد رفتن به سوی آن توجیه پذیر و کم کم گریز ناپذیر است، استفاده از سوخت گاز طبیعی یا همان CNG است. در این زمینه، گزارش ها حاکی از آن است که هم‌اکنون زیرساخت مصرف روزانه 45 میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی در کشور و جایگزینی با 45 میلیون لیتر بنزین وجود دارد ولی فقط نیمی از آن استفاده می شود. همچنین طبق آمار شرکت ملی پخش، دولت می‌تواند با سیاست‌های حمایتی، مصرف سی‌ان‌جی را به میزان 21.5 میلیون متر مکعب افزایش و مصرف بنزین را 21.5 میلیون لیتر در روز کاهش دهد.
3 میلیون تن گاز مایعی که سالانه هدر می رود
سومین گزینه جایگزین برای بنزین، سوخت گاز مایع یا ال پی جی است. در این زمینه آمارهای شرکت گاز نشان می دهد که سالانه بیش از 3 میلیون تن ال‌پی‌جی به دلیل امکان نداشتن صادرات، در خطوط لوله سراسری هدر می‌رود. در صورت ورود این میزان ال‌پی‌جی هدررفته به سبد سوخت می‌توان روزانه 13.5 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی و حتی آن را با قیمت بالاتر صادر کرد.
در مجموع باید گفت که تنها از مسیر توسعه ظرفیت گاز مایع و طبیعی برای سوخت خودروها امکان کاهش مصرف بنزین معادل 35 میلیون لیتر در روز وجود دارد. این علاوه بر کاهش سوختی است که می تواند از مسیر بهبود بهره وری انرژی با توسعه خودروهای برقی حاصل شود./ خراسان
افزایش 200 تا 1000 لیتری سهمیه بنزین این خودروها از شهریورماه
«رحمان سادات نجفی» روز سه شنبه اظهار کرد: براساس این طرح که با نام «رویداد تابستانه سلام هموطن کیش» آغاز شده، سه میلیون لیتر بنزین رایگان برای جذب گردشگر زمینی به کیش اختصاص یافته که در صورت استقبال مسافران تا پایان سال جاری ادامه دار خواهد بود.
وی ادامه داد: مسافران زمینی کیش می‌توانند با نصب برنامه «مشعل» به نشانی www.mymashal.ir و در لحظه ورود به کیش علاوه بر دریافت ۲۰۰ لیتر بنزین رایگان، با استقرار در هتل‌ها، خرید از مراکز پذیرایی، بازارها و تفریحات گردشگری، تخفیفات ۲۰ تا ۷۰ درصدی خود را بصورت بنزین رایگان دریافت کنند.
مدیرعامل جامعه بازاریان و بازرگانان کیش با بیان اینکه بنزین‌های اهدایی امکان انتقال به دیگران را دارد، اضافه کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های این طرح این، قابلیت تبدیل به وجه نقد بنزین ذخیره شده و انتقال به کارت بانکی معرفی شده است.
وی در ادامه با یادآوری سفر زمینی بیش از ۱۰۰هزار نفر به کیش در نوروز، ۱۴۰۲ افزود: هرچند این روزها خسارت وارده به دلیل کاهش تعداد پروازها در کسب و کارها و صنعت گردشگری کیش انکار ناپذیر است اما تجربه نشان می‌دهد که مسافران زمینی بازدهی مناسب و قابل قبولی در بازگشت رونق جزیره دارند.
«سادات نجفی» با بیان اینکه انتظار می‌رود این طرح خاص، محرکی برای جذب گردشگر در کیش باشد، تصریح کرد: جزئیات این طرح به طور کامل از رسانه ملی و سایر رسانه های جمعی در حال معرفی و اطلاع رسانی است.
مدیرعامل جامعه بازاریان و بازرگانان کیش به تلاش بخش خصوصی برای بازگشت رونق به کسب و کارها و صنعت گردشگری کیش اشاره کرد و افزود: هم اکنون هتل‌های کیش بیش از ۷۰ درصد تخفیف به مشتریان خود ارائه می‌دهند و به جرات می‌توان گفت که قیمت یک هتل چهارستاره در جزیره کیش یک چهارم همین هتل در سایر نقاط گردشگری ایران است و با قیمت یک محل اقامتی مهمانپذیر در تهران برابری می‌کند.
منبع: ایرنا
