دامنه نوسان نامتقارن محکوم به شکست است

سوال: چرا جایگزینی دامنه نوسان نامتقارن به جای دامنه نوسان نیز نتوانست شاخص کل بورس را به روزهای اوج اول سال بازگرداند؟

پاسخ از محمد گرجی‌آرا، کارشناس بازار سهام: به‌طور کلی اگر بخواهیم پیامد دامنه نوسان نامتقارن بر بازار سهام را بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که دامنه نامتقارن نوسان که پس از کش و قوس فراوان و باوجود هشدارهای کارشناسان این حوزه از ابتدای هفته به اجرا درآمد، پیامدی جز تشکیل صفوف طولانی فروش نخواهد داشت. زمانی که بازار منفی می‌شود سهامداران با تشدید رفتارهای هیجانی صف‌نشینی را ترویج و تشدید می‌کنند. کسانی که در سال‌های گذشته دامنه نوسان را به بازار تحمیل کردند در حال حاضر جزو منتقدان این قانون هستند و معتقدند تبدیل دامنه نوسان به دامنه نامتقارن نوسان می‌تواند مشکلات بازار سهام را حل کند. این در حالی است که ایجاد دامنه نوسان در روزهای منفی دادوستدها باعث به‌وجود آمدن صفوف طولانی می‌شود؛ به‌طوری‌که این قانون به‌عنوان یک پدیده رفتاری، هیجان فروش را بیشتر و تمایل سهامداران به فروش را بالاتر می‌برد. مروری بر اتفاقات بازار سهام طی چند ماه اخیر به روشنی نشان می‌دهد که مشکل بازار سهام به تغییر دامنه نوسان محدود نمی‌شود. بارها در گزارش‌های مختلفی با شواهد و مستندات موجود در همین رسانه اعلام کرده‌ام که مشکل اصلی بورس، دامنه نوسان نیست. اگرچه حذف دامنه نوسان تا حدودی می‌تواند از شدت نوسانات موجود بکاهد، اما مشکل بازار از جای دیگری نشأت می‌گیرد. دو عامل مهم در ریزش‌های شدید بازار نقش کلیدی را ایفا کردند. قیمت‌گذاری دستوری دولت در صنایع خودرویی، فولادی، روغنی، دارویی و لاستیک سود شرکت‌ها را تحت تاثیر ریسک غیرسیستماتیک قرار داده است. ریسکی که منجر به ریزش قیمت‌ها و خروج سرمایه‌گذاران از این بازار شد. از سویی دیگر احتمال افزایش نرخ سود بانکی، حواشی تمام‌نشدنی و اظهارات متناقض مسوولان درمورد کاهش نرخ دلار به ۱۵ هزارتومان، روند بازار سرمایه را وارد فاز جدیدی از نوسانات کرد. بر همین اساس جایگزینی دامنه نامتقارن نوسان به جای دامنه نوسان نیز در این شرایط نه تنها منجر به بهبود وضعیت کلی بازار نشد، حتی صف‌نشینی را در منفی ۲درصد تشدید کرد و هیجان فروش را بالا برد. واقعیت این است که مسوولان می‌خواهند مشکلاتی را که خودشان خارج از بازار برای بورس به وجود آورده‌اند، به شیوه‌ بازاری حل‌وفصل کنند که محکوم به شکست خواهد بود. مهم‌ترین ریسکی که سهامداران را تهدید می‌کند، نوع رفتار دولت با صنایع مختلف است. مشکلاتی را که خارج از بازار ایجاد کرده‌اند را نمی‌توانند با کم کردن دامنه نوسان بر طرف کنند. شاید جلوی ریزش شدید شاخص کل به‌صورت مقطعی گرفته شود؛ اما قطعا بازار دوباره با نوسانات جدی مواجه خواهد شد.