به گزارش برنا؛ پیشبرد اقدامات با هدف توسعه روستایی یکی از رویکردهای مهم دولت سیزدهم است.
بسیاری از دولتمردان و سیاستگذاران معتقدند حق مردمی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند این است که نیازها و خواسته‌های خود را از مسئولان کشور مطالبه کنند و وظیفه دولت نیز برطرف کردن این مشکلات و محرومیت‌هاست.
از این رو رسیدگی به روستاها و روستاییان یکی از مهمترین اقداماتی است که پس از انقلاب مورد توجه مسئولان قرار گرفت و این مهم با تشکیل نهادهای انقلابی یکی پس از دیگری با عزم جدی‌تری دنبال و سعی شد تا چهره محرومیت از مناطق روستایی زدوده شود.
در دولت سیزدهم نیز توجه به توسعه مناطق روستایی از همان ابتدای تشکیل دولت در اولویت سیاستگذاران و دولتمردان قرار گرفت؛ رویکردی که با حضور رییس جمهور در مناطق صعب العبور و حاشیه شهرها و مناطق محروم در هر استان تبدیل به گفتمانی برای مسئولان و وزرای دولت شد.
بررسی سفرهای استانی سال نخست دولت سیزدهم نشان می‌دهد عمده سفرهای رییس جمهور فقط به مراکز استان‌ها محدود نشده بلکه ایشان در سفرهای خود نشان داد که اولویت دولتمردانش باید مناطق روستایی و محروم، صعب العبور، نقاط صفر مرزی و حاشیه شهرها باشد.
در حقیقت سفرهای رییس جمهور صرفا محدود به بازدید و بیان کردن مشکلات نشده بلکه این بازدیدها نتیجه ملموس برای بهبود مشکلات مردم به همراه داشته است.
رییس جمهور که معتقد است باید کارخانه بزرگ اقتصاد روستا را فعال کنیم تا شاهد حاشیه نشینی در شهرها نباشیم بر این باور است که استانداران باید حمایت از روستائیان را در اولویت‌های کاری خود قرار دهند.
یکی از نهادهایی که نقش بسزایی در پیشبرد اهداف در حوزه توسعه روستایی دارد سازمان تعاون روستایی است که تاکنون اقدامات قابل توجهی را برای تحقق این امر مهم در مناطق مختلف کشور انجام داده است.
در حال حاضر حدود ۲۴۳ هزار تعاونی در کشور وجود دارد که از این تعداد ۱۰۱ هزار تعاونی فعال هستند؛ سهم تعاونی‌های تولیدی از کل تعاونیها، حدود ۵۲ درصد است؛ همچنین ۱۷ درصد تعاونیها توزیعی و ۳۱ درصد آنها در بخش خدمات فعالیت دارند.
می‌توان گفت در دولت سیزدهم چهار هزار و ۲۹۳ تعاونی جدید با عضویت ۱۵۲ هزار و ۴۱۷ نفر ایجاد شد که منجر به اشتغال ۱۰۳ هزار و ۵۳۲ نفر شد.
در حال حاضر ۲ هزار و ۵۷۵ تعاونی جدید در قالب تعاونی تولیدی با ایجاد ۴۹ هزار و ۲۹۹ فرصت شغلی و ۹۰۹ مورد تعاونی توزیعی با ایجاد ۴۲ هزار و ۱۹۱ فرصت شغلی تشکیل شده و یک هزار و ۲۳ مورد تعاونی خدماتی با اشتغال ۲۷ هزار و ۷۹۹ مورد در دولت ثبت شده است.
در این میان ارتقا جایگاه تعاونی‌های تولید در بخش کشاورزی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است چراکه اجرایی شدن برنامه‌های کلان بخش کشاورزی و تحقق نظام بهره‌برداری در گرو برنامه‌ریزی‌های مدون و منسجم و تولید پایدار محصولات کشاورزی است که این رویکرد مهم در قالب شرکت‌های تعاونی تولید روستایی اجرایی می‌شود و نقش بسزایی در افزایش بهره‌وری و حفاظت از عوامل و منابع پایه در کشاورزی و بالا بردن درآمد کشاورزان دارد.
در حال حاضر تعاونی‌های تخصصی دامداران، مرغداران، گاوداران، گوسفندداران، گندم کاران، پنبه‌کاران، ذرت‌کاران، باغداران، نخل کاران، زیتون‌کاران، گلخانه‌داران، شیلات و آبزیان، بهره‌برداری و احیا جنگل، زنبورداران، مرتعداران، کمباین‌داران، مکانیزاسیون، گل و گیاه، زعفران‌کاران، سیب‌زمینی‌کاران، پسته‌کاران، چای‌کاران و نوغان‌داران نیز در روستاهای سراسر کشور فعال هستند که بیش از یک میلیون و ۱۲۸ هزار و ۵۳۰ نفر در آنها فعالیت می‌کنند.
تعاون روستایی‌ها در هر استان تعداد زیادی شرکت تحت پوشش خود دارند که این شرکت‌ها در عمق روستاها و هر کجا که عرصه کشاورزی در پهنه جغرافیای کشور وجود داشته باشد فعالیت می‌کنند.
هم‌اکنون حدود یک هزار و ۵۶۲ شرکت تعاون تولید روستایی، ۲۱ شرکت سهامی زراعی فعال و ۱۰ کشت و صنعت با سطح زیر کشت بالغ‌بر یک‌میلیون هکتار در شبکه تعاون روستایی فعال هستند.
همچنین مجموعه ۲۸۸ واحد مکانیزاسیون فعال در الگوهای نظام بهره‌برداری کشور وجود دارد و سال گذشته ۱۱۳ هزار و ۵۳۴ هکتار کشاورزی قراردادی در سطح کشور اجرایی شده است.
با این حال سرپرست سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران معتقد است توسعه زیرساخت‌های شبکه تعاون روستایی زمینه بسیار مناسبی را برای اجرای سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی و اجرای برنامه جهش تولید در دیمزارها و افزایش بهره‌وری و حافظت از منابع پایه در کشاورزی فراهم می‌کند.
غلامرضا هادربادی بر این باور است که پراکنش مناسب شرکت‌های تعاونی تولید روستایی تا دورافتاده‌ترین مناطق کشور نقش بسزایی اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی به‌ویژه طرح جهش تولید در دیمزارها در سراسر کشور دارد.
محور اقتصادی استان فارس نیز بخش کشاورزی است که نقش اساسی در تولید، اشتغال و امنیت غذایی کشور دارد؛ این استان پهناور سهم عمده‌ای از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده که بدون شک تعاونیها نقش مهمی در تحقق این امر داشته‌اند.
طبق آخرین سرشماری جمعیت روستایی فارس، حدود یک میلیون و ۴۵۰ هزار نفر یعنی معادل ۳۰ درصد جمعیت استان و تعداد روستاهای دارای سکنه این استان نیز افزون بر چهار هزار روستا است.
استاندار فارس هم نقش تعاونیها در تولید ناخالص ملی را پررنگ و مهم می‌داند و اعتقاد دارد که باید بررسی‌های جامع و کاملی انجام شود تا درصد تولید ناخالص ملی استان، توسط تعاونیها مشخص شود.
محمدهادی ایمانیه همچنین توسعه اقتصاد روستایی را از مهمترین برنامه‌های استان می‌داند و با اشاره به نگاه دولت مردمی به این مقوله بر این باور است که اگر بتوانیم به علت بپردازیم و اشتغال روستاها را حفظ کنیم، هیچ روستایی حاضر به مهاجرت و سکونت در حاشیه شهرها با این حجم از مشکلات موجود در این مناطق نخواهد شد.
بدین ترتیب توسعه روستاهای فارس در دستورکار ارگان‌های مختلف از جمله سازمان تعاون روستایی قرار گرفته است.
مدیرکل سازمان تعاون روستایی فارس با اشاره اینکه ۵۶۲ شرکت تعاونی در این استان تحت پوشش این سازمان فعالیت دارند؛ به جهاد تبیین و فرمایشات رهبری در این زمینه و آگاهی مردم نسبت به سازمان تعاون روستایی به عنوان نهاد مردمی اشاره کرد و گفت: این سازمان در حوزه روستایی و کشاورزی تشکیل شد تا خدماتی در قالب تعاونی به مردم روستایی و کشاورزان ارائه شود.
سید کاظم موسوی افزود: تعاونی‌های مختلفی تحت پوشش سازمان تعاون روستایی در حوزه روستایی و کشاورزی فعال هستند و این سازمان حمایت، هدایت و نظارت براین تعاونیها را بر عهده دارد.
وی با اشاره به اصلاح سند توسعه تعاون توسط ریاست جمهوری گفت: در اسفند سال گذشته این موضوع به تصویب هیئت دولت رسید.
به گفته او تعاون به عنوان بخش مردمی ساز اقتصاد است و در سند توسعه تعاون اهداف کمی دیده شده است که نقطه قوت است.
مدیرکل تعاون سازمان تعاون روستایی فارس اضافه کرد: در چشم انداز ۱۰ساله جذب ۴۵ درصد سرمایه‌گذاری کل کشور در بخش تعاون، جذب حداقل ۱۵ درصدی از حجم نقدینگی کشور و افزایش حجم بخش تعاون تا ۲۵ درصد از تولید ناخالص مدنظر است.
وی ادامه داد: همچنین افزایش در بخش کمی سند توسعه دیده شده است و بخش کشاورزی در سند توسعه تعاون به لحاظ کمی ۶۵ درصد سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی است.
موسوی بر لزوم افزایش سرمایه بانک توسعه تعاون از ۲۸۰ هزار به ۶۲۰ هزار میلیارد ریال تأکید کرد و در خصوص بانک تخصصی توسعه تعاون که ۱۰۰ درصد دولتی است گفت: این بانک کمک کننده به تعاونیها است و در تعادل بخشی به اقتصاد کشور مؤثر است.
وی با بیان اینکه در حوزه تعاون روستایی نیز خرید گندم به عنوان محصول استراتژیک در کشور مدنظر است، گفت: در این حوزه توسعه کشت گندم در دستور کار قرار گرفت و جهش در دیم زارها عمده ترین بخش بوده است.
به گفته او، استراتژی که در دیمزارها و مناطق مستعد در پیش گرفته شد موجبات کاهش فشار به منابع آب زیرزمینی را فراهم کرد.
موسوی با اشاره به کشت قراردادی و افزایش قیمت گندم و رشد ۲۰۰ درصدی در طول ۲ سال گذشته افزود: فارس رتبه دوم در تولید گندم دارد و ۲۰۰کارگزاری تأمین و توزیع نهاده کشاورزی در فارس در کوتاهترین زمان نهاده را به دست کشاورز می رساند.
مدیرکل سازمان تعاون روستایی فارس گفت: بیش از ۱۰۰ مرکز خرید در استان گندم را از کشاورزان تحویل می‌گیرند و در مناطق محروم۱۰۰ درصد مراکز خرید مربوط به تعاونی روستایی است.
موسوی یادآوری کرد: بیش از یک میلیون تن گندم در استان خریداری شد که ۶۲۵ هزار تن توسط تعاونی‌های روستایی بوده است.
وی با اشاره به کنترل کیفی و کمی محصول خریداری شده از نظر آلودگی و بیماری گفت: این کنترل به طور کامل توسط سه دستگاه جهاد کشاورزی، اداره بازرگانی و غله و تعاون روستایی در ورودی مراکز خرید انجام می شود.
مدیرکل سازمان تعاون روستایی فارس بیان کرد: برداشت گندم با آبیاری فاضلاب در حوزه کشت محیط‌زیستی است و با پیگیری ها این نوع کشت و محصولات امحا و کانال‌های انتقال آب نیز تخریب شد.
به گفته موسوی این موضوع کنترل ۱۰۰ درصدی شده است درحالی که حیطه فعالیت تعاون روستایی در حوزه جمع آوری و خرید محصولات است.
وی میزان توزیع بذر گواهی شده را نیز به عنوان کلیدی‌ترین نهاده بخش کشاورزی دانست و افزود: در این زمینه رُشد خوبی داشته‌ایم و در سال گذشته ۳۷ هزار و ۵۰۰ تن بذر گندم گواهی شده توسط کارگزاری ها به کشاورزان تحویل شده است.
موسوی به تنظیم بازار و واگذاری آن به بخش تعاونی و مردمی اشاره کرد و افزود: در سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ دولت هزینه‌هایی برای تنظیم بازار داشت و در سال گذشته با واگذاری به تعاونی ها بدون هزینه دولت انجام شد.
مدیرکل سازمان تعاون روستایی فارس ادامه داد: این اقدام با هدف توانمندسازی حوزه تعاونیها و مردمی‌سازی شکل گرفت.
وی بر لزوم توسعه باسکول‌ها نیز تأکید کرد و گفت: این روند رو به رشد است و سالانه شاهد توسعه باسکول‌ها در استان فارس هستیم.
موسوی با اشاره به تخصیص اعتبارات تملک دارایی نیز گفت: تکمیل انبارهای ذخیره محصولات کشاورزی نیز در سال گذشته با اعتباری که ایجاد شد ۸۳ میلیارد تومان تخصیص یافت که این اقدام جهت تکمیل انبارها برای ذخیره محصولات کشاورزی بود.
تزریق یک هزار و ۷۰۰میلیارد ریال تسهیلات جهت توسعه شبکه تعاونی‌های روستایی
مدیرکل سازمان تعاون روستایی فارس اضافه کرد: سال گذشته یک هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال تحت عنوان تسهیلات جهت توسعه شبکه تعاونی‌های روستایی و کشاورزی تزریق شده است, این مهم نسبت به سال های قبل رشد قابل توجهی داشته است.
موسوی افزود: خرید توافقی محصولاتی مانند گوجه فرنگی، لیمو و انگور با هدف تسهیل‌گری حوزه تعاونیها انجام شده است.
وی با اشاره به بخش مکانیزاسیون حوزه کشاورزی نیز گفت: از آنجا که توسعه ماشین‌آلات در ارتقا بهره گ‌وری بخش کشاورزی اهمیت دارد در این خصوص ناوگان شبکه تجهیز شد و در حال حاضر بیش از ۴۵۴ ماشین آلات در این حوزه فعال است.
مدیر سازمان تعاون روستایی فارس با اشاره به پیگیری ۴۳ پروژه عمرانی در سال جاری گفت: توسعه زیرساخت تعاونیها برای ارائه خدمات مطلوب به کشاورزی‌ها در دستور کار است.
موسوی با اشاره به راه اندازی سامانه پایش و احراز هویت اعضا نیز گفت: این سامانه تحت عنوان(سامیت) و به صورت الکترونیک است که در این سامانه حدود ۱۷ هزار و ۹۱۷ ثبت و پایش در ۵ ماه اخیر انجام شده، در واقع با این سامانه پایش ۳۰ درصد اعضا صورت گرفته است.
مدیرکل سازمان تعاون روستایی فارس رفع مشکلات و موانع تولید تعاونیها، فعال‌سازی کارخانه ذرت خشک کنی در فیروزآباد، فعال سازی کارخانه تولید بذر پنبه در جنوب کشور و ایستگاه تولید بذر سیب زمینی جنوب کشور را به عنوان بخشی از اقدامات حوزه تعاون روستایی در ۲ سال گذشته قلمداد کرد.
تقویت زیرساخت‌ها و مشارکت تعاونیها در حوزه‌های مختلف
در حال حاضر با نقطه مطلوب در بخش تعاون فاصله زیادی داریم؛ از این رو ساختار تعاونیها نیازمند بازنگری است و بدون شک اقداماتی که برای تقویت زیرساخت‌ها و مشارکت تعاونیها در حوزه‌های مختلف انجام شده، کمک شایانی به توسعه استان و در نهایت پویایی اقتصاد کشور در آینده‌ای نزدیک می‌کند.
