به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای سعید جلیلی در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با رویکرد تجارت منطقه ای، اولویت راهبردی، افزود: یکی از بستر‌های تعامل با دیگر کشور‌ها خصوصاً منطقه و بویژه همسایگان، داشتن روابط اقتصادی با آنهاست تا تحریم‌ها را بی اثر کند. عرصه سیاست خارجی در حوزه اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی، عرصه‌ای از تعامل‌ها و تقابل‌هاست و طیف گسترده‌ای از کشور‌ها را شامل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ما به تحریم‌ها توجه ویژه‌ای داریم، زیرا کشور را درگیر کرده است، گفت: دشمن برای راهبرد خود و چیزی که به آن فشار حداکثری می‌گوید از اهرم تحریم استفاده می‌کند، اما موضوع فقط این نیست، زیرا یکی دیگر از اهرم‌ها که باید به آن توجه کرد در موازات خط تحریم، حرکت‌هایی است که در بستر اقتصادی انجام می‌دهد و از طریق آنها، فرصت اقتصادی کشور ما را تخلیه می‌کند.
جلیلی با اشاره به اینکه وظیفه ما شناسایی حرکت دشمن، رصد آن و در نظر گرفتن تمهیدات لازم است، ادامه داد: اگر صحبت می‌شود که وقتی دشمن می‌خواهد فشار حداکثری اعمال کند و آن را اعمال و اجرا می‌کند راه ما این است که تحریم‌ها را بی اثر کنیم و این راهکار با ایجاد روابط گسترده با سایر کشور‌ها به خصوص همسایگان محقق می‌شود.
وی با بیان اینکه در تقابل ها، طیفی وجود دارد و این طور نیست که اگر شما با کشوری فرصتی برای فعالیت پیدا کنید فقط همان یک کشور است، گفت: ده‌ها کشور دیگر وجود دارند که می‌توانند اشتراکات و یا تعارضاتی با کشور دوم داشته باشند که آن فرصت‌های کشور ثالث می‌تواند برای شما فرصت‌ها و چالش‌هایی را ایجاد کند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: در اقتصاد علاوه بر دوستی و دشمنی رقابت هم شکل می‌گیرد و ممکن است کشوری با شما دشمنی نداشته باشد، اما تلاش جدی تری برای استفاده از فرصت‌ها به خرج دهد و این باعث می‌شود برخی از فرصت‌های شما از دست برود حتی کشوری که دوست شما است اگر امکان دریافت فرصت صادرات را داشته باشد معطل شما نمی‌شود.
جلیلی گفت: اگر ما بیان می‌کنیم که ایران یک فرصت نسبی و ظرفیت اقتصادی دارد که مهم و راهبردی هم هستند اگر شما به سمت بالفعل کردن آنها نروید افراد دیگر وارد می‌شوند و آن فرصت را از شما می‌گیرند.
وی افزود: روند تعاملات اقتصادی راهبردی در منطقه به شکلی است که برخی از این تعاملات در حال شتاب گرفتن زیادی هستند که اگر ما به موقع از آن استفاده نکنیم آن فرصت‌ها از دست ما خارج می‌شود.
جلیلی اضافه کرد: کشور ما در انرژی، نفت، گاز و فرآورده‌ها و حمل و نقل موقعیت بسیار خوبی دارد، اما وقتی نگاه می‌کنیم اگر از این فرصت‌ها به خوبی استفاده کنید باعث می‌شود دشمن نتواند کاری انجام دهد و تحریم بی اثر خواهد شد، اما اگر درست استفاده نکنید همین فرصت‌ها گرفته خواهد شد.
وی گفت: یکی از موقعیت‌های خوب ما موضوع حمل و نقل است، زیرا ما هم کریدور شمال به جنوب، شرق به غرب و هم در جنوب غرب آسیا مسیر خوبی داریم، این فرصت‌ها در این سه کریدور طبق محاسبات کارشناسان حداقل ظرفیت انتقال ۵۰ میلیون تن کالا با درآمد چهار میلیارد دلار را فراهم می‌کند که البته این رقم می‌تواند تا سه برابر هم افزایش داشته باشد یعنی ما با کمک این سه کریدور تا ۱۲ میلیارد دلار می‌توانیم درآمد داشته باشیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: شما به خوبی می‌دانید در همین منطقه در اطراف ما حرکت‌هایی شکل می‌گیرد که این ظرفیت ترانزیتی و راهبردی شما را خنثی کند، زیرا خطوط موازی ترانزیتی هم اکنون در اطراف ما در حال شکل گیری است که از اهمیت بالایی برخوردار است.
جلیلی گفت: یکی از این خطوط مسیر چین، آسیای میانه، دریای خزر و اروپا است، در ادامه مسیری از اوکراین تا لهستان خط دیگری کشیده می‌شود که اگر بهم متصل شوند می‌توانند ظرفیت‌های ایران را برای عبور کالا‌های که هم اکنون ناچار به عبور از کشورمان هستند را از ما بگیرند.
وی افزود: در مسیر نخجوان - باکو و در دریای خزر حرکت دیگری در حال شکل گیری است، مسیر دیگری نیز از ازبکستان، چین تا تاشکند در ازبکستان در حال راه اندازی است که همه این‌ها ظرفیت راهبردی را در ایران تخلیه می‌کند، مسیری که می‌تواند تعاملات خود را با دیگر کشور‌ها برقرار کند هم اکنون درحال تخلیه است.
وی گفت: علاوه بر مسیر‌هایی که در شمال ایران در حال شکل گیری است، در جنوب ایران نیز مسیر‌های دیگری دشمنان در حال احداث هستند تا اهمیت تنگه هرمز برای عبور انرژی از آن را کاهش دهند. در جنوب خلیج فارس، مسیر‌های ریلی میان بحرین، عمان و عربستان به سمت دریای سرخ در حال شکل گیری است.
جلیلی اضافه کرد: در عراق نیز خطوط لوله گسترده انتقال نفت در حال ایجاد است تا وضعیت حمل و نقلی ایران کاهش یابد.
وی گفت: در عراق نیز خطوط لوله گسترده انتقال نفت در حال ایجاد است تا وضعیت حمل و نقلی ایران کاهش یابد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنان خود درباره وضعیت صادرات گاز ایران، افزود: ما دومین ذخایر گاز را داریم، اما هفدهمین کشور صادر کننده گاز هستیم. در حال حاضر ۵ میلیارد مترمکعب صادر می‌کنیم که می‌تواند تا ۱۳ میلیارد مترمکعب با شرایط موجود افزایش یابد.
وی اضافه کرد: خطوط موازی انتقال لوله گاز در اطراف ما در حال کارگذاری است تا فرصت‌های صادرات گاز ما کاهش یابد. به عنوان مثال پروژه تاپی از هند به پاکستان و سپس به افغانستان، ترکمنستان، دریای خزر، گرجستان، ترکیه و اروپا برای انتقال گاز در حال اجرا است. ممکن است بسیاری از این طرح‌ها هنوز موفق نشده باشد، اما ما باید وضعیت‌های خود را تقویت کنیم.
جلیلی گفت: در حال حاضر هم از گاز کشور‌های دیگر برای صادرات استفاده می‌شود و هم مسیر دیگری احداث شده که این فرصت‌ها را از ما می‌گیرد، این مباحث اگر هوشمندانه رصد نشود سبب از بین رفتن ظرفیت‌های ما در کشور است البته همه این مسیر‌های گفته شده، هنوز به طور کامل عملیاتی نشده اند، اما اگر به آنها توجه نداشته باشیم یکباره می‌بینیم که فرصت صادرات گرفته شده است.
وی افزود: ما همین بحث را در صادرات برق نیز داریم، زیرا ما در کشور در شرایطی نزدیک به ۲۰ هزار مگاوات ظرفیت مازاد برق در برخی از ایام سال داریم که نیمی از این ظرفیت صادر می‌شود در حالی که فقط در شش ماه سال که ایام اوج مصرف نیست اگر روزانه ۱۲ ساعت آن صادر شود دو میلیارد دلار درآمدزایی خواهد داشت.
جلیلی ادامه اد: همین فرصت صادرات برق را نیز دیگر کشور‌ها دارند و برخی‌ها در تلاش هستند که حجم صادرات ما را کاهش دهند مثلا کشور افغانستان و عراق که دو کشور دوست و برادر ایران هستند نیاز زیادی به دریافت برق دارند، اما مجموعه تلاش‌هایی در حال شکل گیری است که این برق از جایی غیر از ایران تامین شود.
وی گفت: امریکا ساز و کار‌هایی را در افغانستان دنبال می‌کند که سیستم فنی افغانستان نتواند برق را از ایران دریافت کند و این نیاز را از شمال افغانستان و از دیگر کشور‌ها تامین خواهد کرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه فرصتی که ما هم اکنون داریم پایدار نیست، افزود: خیلی از این کشور‌ها که هم اکنون در عراق فعالیت می‌کنند پس از سقوط صدام تا مدت‌ها روابط خوبی با عراق نداشتند، اما در حال حاضر مجموعه‌ای از تلاش‌ها را دارند که برق عراق را نیز از دیگر کشور‌ها تامین کنند.
جلیلی گفت: این بحث اساسی است که اگر به موقع به آن توجه نشود و از فرصت‌ها استفاده نکنیم ظرفیت‌ها برای همیشه باقی نخواهد ماند.
وی درباره وضعیت صادرات پتروشیمی افزود: بازار محصولات پایین دستی پتروشیمی در منطقه ۱۳۰ میلیارد دلار است در حالی که حداقل تولید ایران در بخش صنایع پایین دستی پتروشیمی ۱۲ میلیون تن است، اما فقط با یک سوم ظرفیت در حال تولید هستیم اگر ۱۵ درصد بازار پتروشیمی منطقه را به دست آوریم، درآمد ۲۰ میلیارد دلاری برای کشور در پی خواهد داشت.
وی افزود: اقتصاد مقاومتی به معنای عدم تعامل با جهان نیست بلکه بیانگر ایجاد تعامل گسترده و سازنده با جهان است که البته نه فقط به تعداد محدودی از کشور‌ها بلکه در سراسر جهان باید شکل بگیرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: زمانی که تحریم‌ها برای یک دوره‌ای برداشته شد صادرات ما به افغانستان ۲۸ برابر صادرات محصولات ما به اروپا بود بنابراین ما اگر فرصت‌ها را شناسایی کنیم در عمل، تحریم‌ها بی اثر می‌شود.
جلیلی ادامه داد: اگر ما فقط در محصولات پتروشیمی برنامه ریزی داشته باشیم تا نقطه هدف عملا می‌توانیم فروش نفت را منحل کنیم، زیرا کشور ما فرصت‌های زیادی به لحاظ ذخایر، موقعیت‌ها و همه چیز‌هایی که برای اقتصاد فعال نیاز است، دارد.
وی با بیان اینکه دشمن هیچ گاه ساکت نمی‌شود، گفت: می‌بینید که اطراف ما چه حرکت‌هایی در حال شکل گیری است البته خیلی از آنها انجام نشده، اما در صورت عملیاتی شدن فرصت‌ها را از ما خواهد گرفت بنابراین وقتی ما صحبت از جهش تولید می‌کنیم باید بازار را نیز برای صادرات داشته باشیم در این راستا باید فرصت‌ها رصد شود و علاوه بر آن نباید اجازه دهیم دشمن فرصت‌ها را از ما بگیرد، با دوستان خود نیز باید به سختی رقابت کنیم.
جلیلی با بیان اینکه با ظرفیت‌های خوبی که در کشور است با نیروی انسانی و دانشی که وجود دارد فرصت‌های زیادی نیز در اختیار ما قرار دارد امروز چرا دشمن سراغ گزینه نظامی درخصوص ایران نمی‌رود افزود:، زیرا در هشت سال دفاع مقدس مقاومت ما را دیدند به همین دلیل به سراغ تحریم‌ها رفتندکه اگر ما از تعاملات خارجی خود خوب استفاده کنیم این تحریم‌ها را نیز بی اثر خواهیم کرد.
