همشهری- زهرا رفیعی: ۱۴ روز پیش رئیس قوه قضاییه موضوع پرونده حقوقی واگذاری زمینهای روستای متروکه آشوراده به بنیاد مسکن را پیگیری کرد و در نهایت رای بدوی و تجدید نظر آن مبنی بر واگذاری این اراضی صادر شد.
در این پرونده دعوی حقوقی بین بنیاد مسکن و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان بر سر مالکیت و کاربری ۱۹ هکتار از زمینهای روستای متروکه جزیره آشوراده بود که در مدت زمان کمتر از یک ماه پس از تقدیم دادخواست از سوی بنیاد مسکن، رأی بدوی و تجدیدنظر پرونده صادر و مشکل حقوقی حل شد. با صدور این رای مقدمات اجرایی شدن طرح گردشگری آشوراده به اجرا نزدیکتر میشود.
ابطال سند منابع طبیعی
رئیس کل دادگستری استان گلستان در تشریح چگونگی حل مشکل حقوقی طرح گردشگری آشوراده گفت: پیشتر در اجرای طرح گردشگری ۲۲ هکتاری آشوراده که با ملاحظات زیست محیطی صادر شده بود، ممنوعیت امکان بیتوته و اقامت شبانه برای گردشگران به سبب مشکلات زیست محیطی و نبودن روستا در منطقه وجود داشت و طبق اعلام محیط زیست، در این ۲۲ هکتار تنها امکان طبیعتگردی برای گردشگران وجود داشت و آنها نمیتوانستند در این منطقه اسکان و بیتوته داشته باشند. تنها مسیری که امکان اقامت شبانه و بیتوته گردشگران در طرح گردشگری آشوراده را فراهم میکرد، بازگرداندن سند ملی روستای آشوراده به بنیاد مسکن و انقلاب اسلامی بود و چنانچه این مانع حقوقی مرتفع نمیشد، اجرای طرح گردشگری آشوراده ابتر باقی میماند. با پیگیریهای دستگاه قضا، حدود یک ماه پیش، بنیاد مسکن استان گلستان، دادخواستی مبنی بر اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۵۶ هیات حل اختلاف قانون تعیین تکلیف اختلافات اراضی (موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع) در مورد زمینهای روستای متروکه جزیره آشوراده علیه اداره کل منابع طبیعی استان مطرح کرد.
پس از دستور رئیس قوه قضاییه دادگاه پس از بررسی مستندات ارائه شده حکم به ابطال رأی کمیسیون و برگ تشخیص منابع ملی و ابطال سند منابع طبیعی در خصوص عرصه ۱۹ هکتاری جزیره آشوراده را در تاریخ ششم شهریور امسال صادر کرد. به دنبال اعتراض اداره کل منابع طبیعی به رأی صادره، روز پنجشنبه نهم شهریور جلسات دادرسی شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان در دو نوبت صبح و عصر به مدت ۱۰ ساعت با حضور مدیران کل بنیاد مسکن و منابع طبیعی استان، نمایندگان حقوقی این ادارات و کارشناس رسمی منتخب دادگستری برگزار و طرفین مستندات، دفاعیات و لوایح خود را ارائه دادند و سرانجام دادگاه تجدیدنظر پس از بررسی مستندات و مدارک تجدیدنظرخواهی منابع طبیعی را رد و دادنامه بدوی مبنی بر ابطال برگ تشخیص رای کمیسیون و ابطال سند اداره منابع طبیعی در عرصه اختلافی را تایید کرد.
از طبیعت گردی تا بوم گردی
محمدعلی زنگانه، استاندار گلستان نیز مدعی شد این طرح به دنبال «بهسازی روستای آشوراده، اجرای طرح طبیعتگردی در این جزیره و بهرهمندی از امکانات اردوگاه دانشآموزی در آن، در زمره محورهای مورد پیگیری برای ساماندهی هرچه سریعتر آشوراده در راستای انتفاع مردم استان است.»
محمدرضا کنعانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان پیش از این با اشاره به اینکه منعی برای اجرای پروژه طبیعتگردی جزیره آشوراده وجود ندارد گفته بود: طرح گردشگری آشوراده در وسعت ۲۲ هکتار اجرا می شود و تاکنون نیز ۶ مجوز بومگردی برای متقاضیان صادر شده است.
طرح گردشگری آشوراده به دلیل قرارگیری در شمال خلیج گرکان و تالاب میانکاله و با توجه به اهمیت و کارکردهای اکولوژیک این مناطق، سالهاست که محل اختلاف متخصصان و فعالان حوزه محیط زیست با مدیران استانی است. این طرح در دهه ۸۰ تصویب و در دهه ۹۰ مصوبات و تاییدیههای اجرای آن به عنوان یک طرح گردشگری دریافت و وارد مرحله طراحی و اجرا شد ولی اختلاف نظرها و کمپینهای مردمی این طرح را متوقف کرد.
بالاخره در سال ۱۳۹۹ ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالابهاهای کشور به ریاست معاون اول ریاست جمهوری، برنامه ای ۵ ساله برای تالاب میانکاله به تصویب رساند که بر اساس آن قرار بود طرحهای مخرب گردشگری در مهمترین ذخیرگاه زیست کره کشور اجرا نشود. بر اساس این برنامه، اجرای پروژههای اکوتوریستی در پناهگاه حیاتوحش میانکاله میبایست با هدف تقویت کارکرد تالاب و جوامع محلی و ایجاد اشتغال اجرایی شود.
طرح گردشگری آشوراده که در ابتدا تحت عنوان طبیعت گردی مطرح شده بود شامل ساخت اسکله، مسیر دسترسی، آلاچیق، رستوران و دیگر زیرساختهای مورد نیاز حضور گردشگران میشد ولی با مصوبه سال ۹۹ شورایعالی تالابها، اقامت شبانه در تالاب ممنوع میشد یعنی سرمایهگذار فقط در شهرهای اطراف امکان ساخت هتل را داشت و فقط میتوانست گردشگران را برای دوچرخه سواری و پیاده روی در مسیرهای مشخص چوبی و یا پرندهنگری در دکلهای از پیش طراحی شده با قایق به منطقه ببرد. تنها سازههای موجود نیز دستشویی و سایهبان چوبی برای استراحت بود. با رای بدوی و تجدید نظر روزهای گذشته، آینده آشوراده همان طرحی میشود که در ابتدا با اسم «طبیعت گردی» مطرح بود.