آلودگی صوتی یکی از انواع آلودگی‌هاست که تاثیرات مخربی بر سلامت انسان دارد. ۷ شهریورماه بود که مهدی عباسی -رئیس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران- اعلام کرد که موضوعاتی همچون آلودگی صوتی ناشی از ساخت و ساز مسکونی، سد معبر، ایمن‌سازی ساخت و ساز و تخریب مسکونی مورد شکایت و گله مردم بوده و ۵۱ درصد این پیام‌ها مربوط به آلودگی‌های صوتی بوده است. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران دستورالعملی در کشور برای کاهش صدای ناشی از ساختمان‌سازی نداریم.
سیدمحمدمهدی میرزایی قمی در گفت و گو با ایسنا اظهارکرد: آلودگی صوتی منابع مختلفی مانند ترافیک ناشی از حمل و نقل جاده‌ای، هوایی و ریلی دارد و در بین منابع ثابت نیز با توجه به حجم ساخت و سازها آلودگی صوتی ناشی از فعالیت‌های ساختمانی دارای اهمیت بالای است. طبق نتایج مدل‌سازی، صدای ناشی از ترافیک جاده‌ای بر اساس آخرین آمار ترافیکی در دسترس از سال ۹۲ تا ۹۶ حدود یک تا ۱.۵ دسی‌بل به‌طور متوسط افزایش یافته بود البته باید توجه داشت که افزایش یک تا دو دسی‌بل با توجه به ماهیت لگاریتمی صدا، ناچیز و بی اهمیت نیست.
وی با اشاره به حدود مجاز صوت در مناطق مسکونی و بزرگراه‌ها گفت: میانگین تراز صدا بر اساس استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست در بافت مسکونی در روز ۵۵ و در شب ۴۵ دسی‌بل است. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی قرارگرفتن در معرض صدای ترافیک بالاتر از ۶۵ دسی بل تأثیرات منفی بر سلامت انسان می‌گذارد. آلودگی صوتی اثرات مخربی بر سلامت جسم و روح افراد در معرض دارد و عوارضی مانند اختلال در تمرکز، فشار خون و ناراحتی‌های عصبی را موجب می‌شود.
میرزایی قمی در پاسخ به این پرسش که به ازای هر دسی بل چه مقدار عوارض ناشی از آلودگی صوتی افزایش می‌یابد؟ تصریح کرد: پاسخ به این پرسش بسیار دشوار است و به دلیل اشتراک بین بیماری‌ها و عوارض ناشی از آلودگی صوتی و آلودگی هوا یا استفاده از دخانیات و سایر عوامل زیان‌آور نمی‌توان با قطعیت به این سوال پاسخ داد. با این حال مطالعاتی در دنیا و ایران در خصوص معناداری ارتباط بین بیماری‌های منتسب به آلودگی صدا و شانس ابتلا به بیماری‌ها با میزان مواجهه با آلودگی صوتی انجام شده است.
وی با اشاره به وضعیت آلودگی صوتی در بزرگراه‌های پایتخت گفت: طبق اندازه‌گیری شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، سطح تراز صدا در بزرگراه‌ها بسته به مکان قرارگیری در شهر و ورودی‌ها و خروجی‌های آن‌ها متفاوت است ولی بین ۷۰ تا ۸۰ دسی‌بل در بزرگراه‌های مختلف سنجش شده است. به عنوان نمونه آلودگی صوتی در بزرگراه صدر به علت وجود پل و سطوح منعکس‌کننده، حدود ۸۰ دسی‌بل است. بزرگراه‌های تندگویان و بسیج که از شاهراه‌های ارتباطی هستند هم چنین وضعیتی را دارند.
میرزایی قمی درباره وضعیت دیوارهای صوتی آسیب‌دیده در مجاورت بزرگراه‌ها اظهارکرد: طبق آخرین گزارش ارسالی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به این شرکت در سال ۱۴۰۱ حدود ۹۰ درصد دیوارهای صوتی آسیب‌دیده ترمیم شد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره راهکارهای کاهش آلودگی صوتی تهران توضیح داد: بسته به منبع آلودگی صوتی، راهکارها متفاوت است. «پیشگیری» اولین راهکار برای کاهش آلودگی صوتی ناشی از ترافیک است، یعنی بسته به حجم تردد، فاصله‌ای بین ۵۰ تا ۱۰۰ متر بین معابر بزرگراهی و بافت مسکونی باید وجود داشته باشد که به آن حریم صوتی گفته می‌شود البته نمی‌توان ایده‌آل فکر کرد چراکه با توجه به هزینه بالای زمین در عمل، اجرای این ضابطه دشوار است. با این حال می‌توان با رعایت حداقل فاصله ۳ تا ۵۰ متر و کاشت پوشش گیاهی مناسب سطح صدا را به حد قابل قبولی رساند.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با تأکید بر لزوم خودداری از بلندمرتبه سازی در کنار معابر پرتردد تصریح کرد: اگر ساختمان‌های بلند مرتبه کنار بزرگراه احداث شود، هرچه قدر هم پوشش گیاهی ایجاد کنیم و دیوار صوتی بزنیم، تاثیری بر وضعیت طبقات بالا ندارد.
وی بر ضرورت اجرای «مبحث ۱۸ مقررات ملی ساختمان» تاکید و اظهار کرد: به نظر می‌رسد در حال حاضر اجرای این مبحث و نظارت بر آن مورد توجه نیست. اجرای سختگیرانه مبحث ۱۸ برای ساختمان‌های مجاور معابر پر تردد از ملزومات است. از جمله مفاد این مبحث می‌توان به استفاده از پنجره‌های چندجداره استاندارد، عدم جانمایی اتاق‌های خواب و مطالعه در سمت معبر پر تردد و خودداری از استفاده از مصالح منعکس کننده صوت در رونمای ساختمان‌ها اشاره کرد.
به گفته میرزایی استفاده از وسایل نقلیه با فناوری بالاتر و کم‌صداتر مانند وسایل نقلیه موتوری به‌ویژه موتورسیکلت‌های برقی یکی دیگر از راهکارهای کاهش آلودگی صوتی در تهران است.
وی همچنین به مسئولیت مردم در این زمینه اشاره و اظهارکرد: اصلاح برخی رفتارها هنگام رانندگی مانند خودداری از بوق زدن بی‌جا، رعایت سرعت مجاز و کم کردن صدای موسیقی نیز بر کاهش آلودگی صوتی مؤثر است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره شیوه کاهش آلودگی صوتی ناشی از فعالیت‌های ساختمان‌سازی گفت: دستورالعملی در کشور در زمینه کاهش صدای ناشی از ساختمان‌سازی نداریم. در برخی کشورها از دیوارهای صوتی متحرک اطراف پروژه ساختمانی استفاده می‌شود. ایجاد محدودیت زمانی و خودداری از عملیات پرسر و صدا در زمان استراحت مردم و روزهای تعطیل و استفاده از سایلنسر برای تجهیزات دارای اگزوز از راهکارهای کاهش و کنترل صداست که می‌تواند تبدیل به دستورالعمل شود.
میرزایی قمی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا شرکت کیفیت هوا می‌تواند دستورالعمل کاهش آلودگی صوتی ناشی از ساختمان‌سازی را تدوین کند؟ گفت با توجه به تخصص و تجربه موجود در این شرکت در زمینه آلودگی صوتی و توانایی ارائه راهکارهای کاهشی و کنترلی، امکان تدوین این دستورالعمل در شرکت کنترل کیفیت هوا وجود دارد ولی انجام این مهم که در ماده ۲۹ قانون هوای پاک و ماده ۸ مصوبه «برنامه عملیاتی کاهش آلودگی صوتی شهر تهران» به آن اشاره شده است به این شرکت محول نشده است.
