به گزارش ایسنا، سند ۱۰ ساله فضایی (۱۴۰۱ تا ۱۴۱۰) در آخرین جلسه شورای عالی فضایی، مصوب شد و بر اساس آن هدف‌گذاری کشور در حوزه صنعت فضایی تبدیل‌شدن به یکی از کشورهای صادرکننده خدمات صنعت فضایی است.
این سند راه را در بازه‌های زمانی یک‌ساله، دوساله تا افق ۱۰ساله در حوزه‌های ساخت ماهواره، زیرساخت‌های فضایی، توسعه فناوری فضایی، پایگاه فضایی تا ماهواره در لایه‌های مختلف مشخص کرده است. تقسیم کار ملی از دیگر جنبه‌های این سند است که مقرر شده از تکرار اجرای پروژه‌ها و تحقیقات و موازی‌کاری جلوگیری شود.
سرآمدی در توسعه فناوری فضایی بومی در منطقه و افزایش بهره‌مندی شهروندان، کسب‌وکارها و دولت از خدمات و فناوری‌های فضا پایه به عنوان جزء جدایی‌ناپذیری از فعالیت‌های روزمره چشم‌انداز این سند تعریف شده و ماموریت‌هایی برای صنعت فضایی تعیین کرده است که شامل این موارد است:
| ردیف | ماموریت |
|---|---|
| ۱ | ایفای نقش قطب منطقه‌ای در توسعه فناوری‌های فضایی و ارائه خدمات پرتاب‌های فضایی با اتکا بر توسعه توانمندی‌های بومی |
| ۲ | طرح‌ریزی و اجرای ماموریت‌های فضایی در راستای بهره‌مندی شهروندان، کسب و کارها، دستگاه‌های اجرایی و حاکمیت از فناوری‌های به‌روز و کارآمد |
| ۳ | تامین نیازمندی‌های کشور در حوزه زیر ساخت‌ها و خدمات فضایی با هدف کاهش ریسک خدمات، تضمین مزیت‌ها و رفع گلوگاه‌ها |
| ۴ | توسعه بسترهای لازم در ارائه و استفاده از کاربردها و خدمات فضایی به‌روز، کارآمد و قابل رقابت در سطح منطقه |
| توسعه متوازن زنجیره ارزش صنعت فضایی با رویکرد ارتقای شاخص‌های تجاری و اقتصادی بخش فضایی کشور | |
| ۵ | ایجاد و توسعه ابزارهای قانونی، مقرراتی و ساختاری در راستای جذب و به‌کارگیری منابع مالی و فنی در جهت ارتقای بخش فضایی کشور با تاکید بر بهره‌مندی از قابلیت‌های بخش خصوصی دانش‌بنیان |
| ۶ | گسترش متوازن دانش، علوم و اکتشافات فضایی در کشور |
بومی‌سازی و تثبیت فناوری‌های فضایی و عملیاتی کردن فناوری‌های فضایی اکتساب شده از مهمترین اهداف کلان این سند به شمار می‌رود.
| ردیف | اهداف کلان |
|---|---|
| ۱ | بومی‌سازی و تثبیت فناوری‌های فضایی مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره‌برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دوری راداری با وضوح تصویر بهتر از ۱۰ متر در کلاس و استانداردهای جهانی |
| ۲ | حضور عملیاتی در مدار زمین آهنگ و بومی‌سازی فناوری‌های مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره‌برداری ماهواره مخابراتی در این مدار با هدف پوشش نیازهای ارتباطی کشور |
| ۳ | بومی‌سازی فناوری‌های کلیدی و صنعتی‌سازی منظومه‌های ماهواره‌ای مدار پایین و سامانه کمک ناوبری محلی فضا پایه |
| ۴ | توسعه علوم، اکتشافات و زیست فناوری بر اساس طراحی، ساخت و پرتاب محموله‌های اکتشافی و حامل موجود زنده برای اشراف و تسلط بیشتر بر قلمرو فضا و تکمیل زنجیره علوم، فناوری‌ها و خدمات فضایی |
| ۵ | عملیاتی کردن فناوری‌های فضایی اکتساب شده در برنامه‌های فضایی قبلی کشور به عنوان یک راهکار میانبر برای تامین حداکثری نیازهای فضایی کشور |
| ۶ | توسعه، تثبیت توانمندی، ارتقای قابلیت اطمینان و مزیت‌سازی در پرتاب محموله‌های مورد نیاز به مدارات مختلف عملیاتی |
| ۷ | توسعه و تکمیل زیر ساخت‌های توسعه فناوری، تجمیع، آزمون پرتاب و بهره‌برداری از ماهواره‌های تحقیقاتی و عملیاتی مورد نیاز به منظور کاهش ریسک‌های ماموریت‌ها و ارتقای نرخ موفقیت در انجام ماموریت‌ها از طریق سرمایه‌گذاری دولتی |
| ۸ | احداث پایگاه ملی پرتاب‌های فضایی برای دستیابی به طیف گسترده‌ای از مدارات اعم از خورشید آهنگ و زمین آهنگ |
در بخش سیاست‌های کلان سند ۱۰ ساله صنعت فضایی به این موارد تاکید شده است:
| ردیف | سیاست‌های کلان |
|---|---|
| ۱ | برنامه‌ریزی متمرکز و راهبری یکپارچه و اولویت‌محور اجرای برنامه‌های فضایی |
| ۲ | توسعه و تکمیل زیست‌بوم نوآوری فضایی کشور به منظور بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های غیر دولتی و خصوصی |
| ۳ | فعال‌سازی و تجمیع تقاضای خدمات فضا پایه و تسهیل افزایش ضریب نفوذ فناوری فضایی در سایر حوزه‌های راهبردی کشور |
| ۴ | تقاضامحوری در برنامه‌های توسعه فناوری فضایی با هدف توسعه کاربردها و بهره‌مندی اقتصادی |
| ۵ | نگاه به آینده تحولات صنعت فضایی همزمان با برنامه‌ریزی برای رفع نیازهای راهبردی کشور |
| ۶ | ارتقای توانمندی در فناوری‌های فضایی با اولویت فناوری‌های کلیدی |
| ۷ | ارزان‌سازی، چابک‌سازی و تسریع در اجرای ماموریت‌های فضایی |
| ۸ | حفظ و پایداری و پرهیز از افت‌وخیز در روند اجرای برنامه‌های فضایی کشور |
| ۹ | توسعه علوم فضایی در جهت اشراف و تسلط بیشتر بر قلمرو فضا و تکمیل زنجیره علوم، فناوری‌ها و خدمات فضایی |
| ۱۰ | رشد و ارتقای مستمر و هدفمند عملکرد زنجیره ارزش صنعت فضایی کشور |
| ۱۱ | شکل‌گیری نهادهای کارآمد، توانمند و دانش‌بنیان غیر دولتی و خصوصی در توسعه بومی اقلام فضایی دارای مزیت |
| ۱۲ | بهره‌برداری اثربخش و مزیت‌ساز از تمامی ظرفیت‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در رشد زنجیره ارزش بخش فضایی کشور |
| ۱۳ | بسترسازی نقش‌آفرینی در زنجیره تامین بین‌المللی صنعت فضایی با هدف توسعه بازار جهانی برای فناوری‌های بومی اکتساب شده |
| ۱۴ | اتکا بر حداکثر توانمندی‌های بومی دارای مزیت در راستای تامین نیازمندی‌ها و توسعه کاربری‌های بخش فضایی با لحاظ منافع ملی |
| ۱۵ | مولدسازی و عملیاتی‌سازی حداکثری فناوری‌های بومی توسعه یافته با تاکید بر مشارکت بخش حداکثری بخش خصوصی دانش‌بنیان |
بر اساس این سیاست‌ها اقدامات دوازده‌گانه در این سند تعریف شد که به این شرح است:
| ردیف | اقدامات کلان |
|---|---|
| ۱ | پایش مستمر و شناسایی دقیق و واقع‌بینانه وضعیت موجود صنعت فضایی: بازیگران، توانمندی‌ها و دستاوردها |
| ۲ | تعیین و احتمالا بازتعریف نقش و ارتباط هر یک از بازیگران صنعت فضایی |
| ۳ | نیازسنجی در بخش بهره‌برداری و تعیین اولویت‌ها و پیش‌نیازها |
| ۴ | تدوین نقشه راه و برنامه عملیاتی برای رسیدن به هر یک از اولویت‌ها |
| ۵ | تامین، تکمیل و به‌روز رسانی و اشتراک‌گذاری زیر ساخت‌ها |
| ۶ | تامین، تکمیل و به‌روز رسانی زیر ساخت‌های جذب و به‌کارگیری سرمایه انسانی دانشی و متخصص |
| ۷ | اولویت‌دهی به نقش‌آفرینی بخش خصوصی دانش‌بنیان همراه با ایجاد فضای رقابتی و توسعه بازار |
| ۸ | استقرار نظام نظارت و ارزیابی شفاف و راهبری فعالانه روند پیشرفت برنامه‌ها و پروژه‌ها |
| ۹ | ارتقای اثربخشی و به‌روز رسانی سازوکارهای ارتباطات بین‌المللی |
| ۱۰ | آینده‌پژوهی، رصد تحولات و استفاده مقتضی و متناسب از فناوری‌های نوین |
| ۱۱ | چابک‌سازی روال‌ها و ساختارهای قانونی موجود و تفویض اختیارات قانونی مقتضی |
| ۱۲ | تامین دارایی‌های مولد فضایی از طریق مشارکت بین‌المللی و تعریف پروژه‌های مشترک با کشورهای همسو |
انتهای پیام
