همشهری آنلاین- آرش نهاوندی: همزمان با رکورد شکنی فروش فیلم‌ها در گیشه سینماهای چین و رسیدن باکس آفیس این کشور به دوران پیش از شیوع ویروس کرونا، بازار چین برای استودیوهای هالیوودی از هر زمان دیگر جذاب تر به نظر می‌رسد، اما بلاتکلیفی‌ها، موانع کرونایی و تداوم تنش‌های سیاسی با آمریکا، آینده حضور هالیوود در بازار سینمای چین را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
بلومبرگ به نقل از «رنس پو» بنیانگذار شرکت«آرتیسان گیت وی» که یکی از شرکت‌های برتر در زمینه مشاوره سینمایی در آسیا است، گزارش داد: انتظار می‌رود، میزان فروش بلیط در گیشه سینماهای چین که در ماه‌های اولیه شیوع کرونا با افتی بی سابقه و قابل ملاحظه‌ای مواجه شده بود، در سال 2021 دوباره با افزایشی چشم گیر مواجه شود و به مبلغ 60 میلیارد یوان(معادل 9 میلیارد دلار) برسد. این به این معنا خواهد بود که میزان فروش فیلم‌ها در گیشه سینماهای چین به رقم 64 میلیارد دلار در سال 2019 (یک سال قبل از شیوع کرونا) نزدیک خواهد شد. در مقابل در آمریکا همچنان بسیاری از سالن‌های سینما به دلیل تداوم شیوع کرونا در این کشور تعطیل هستند و این مساله به احتمال زیاد سینمای هالیوود را به گیشه سینماهای چین وابسته تر خواهد کرد. سینماهای چین به دلیل اتخاذ تدابیر بهداشتی شدید این کشور در برابر ویروس کرونا، در سال گذشته زودتر از سینماهای آمریکا بازگشایی شدند و همین مساله سبب شد تا چین در سال 2020 از نظر آمار فروش فیلم در گیشه آمریکا را پشت سر بگذارد. اما افزایش تنش‌های سیاسی چین با آمریکا در سال گذشته و ترسیم چهره نامطلوب از این کشور در سال گذشته در آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی باعث برانگیخته شدن احساسات منفی مردم چین نسبت به سینمای آمریکا و گرایش بیشتر آن‌ها به سینمای چین و تولیدات فرهنگی این کشور شد.
رکورد فروش فیلم در سال نوی چینی
با توجه به کاهش کم سابقه موارد ابتلا به ویروس کرونا در چین، مردم علاقه مند به سینما دوباره روند عادی حضور در سالن‌های سینمای این کشور را آغاز کرده‌اند. در روز 12 فوریه 2021(24 بهمن 1399) و همزمان با سال جدید چینی، رکورد فروش بلیط‌های سینما در چین در یک روز شکسته شد. در پنچ روز اول تعطیلات سال نوی چینی، فروش فیلم‌ها در گیشه سینماهای چین به 5.7 میلیارد یوان رسید که میزان فروش مدت مشابه در سال 2019 را نیز گشت سر گذاشت. بر اساس آمار ارائه شده از سوی کمپانی سرگرمی «مااویان»، سهم فروش فیلم‌های چینی در گیشه سینماهای این کشور از فیلم‌های خارجی بیشتر بود. سهام شرکت‌های تولید کننده محتوای سرگرم کننده در بازار چین نیز در روزهای تعطیل سال نوی چینی به میزان بی سابقه‌ای افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، سهام «هولدینگ ایمکس چین» در بازار بورس هنگ کنگ 88 درصد افزایش یافته است. سهام کمپانی‌های«مااویان» و «گروه تصویرهای علی بابا» نیز به ترتیب 25 و 34 درصد در بازار هنگ کنگ افزایش داشته است.
کاهش بی سابقه فروش فیلم‌های خارجی در بازار چین
آینی کوکاس استاد مطالعات رسانه در دانشگاه ویرچینیا می‌گوید: بازار چین اکنون نقش محوری برای انتشار فیلم‌ها و محصولات فرهنگی مهم و بزرگ را ایفا می‌کند. کاهش سهم هالیوود از بازار فروش فیلم در چین، تصویری نگران کننده از آینده، پیش روی استودیوهای هالیوودی که اغلب متکی به فروش فیلم‌هایشان در بازار چین هستند، ترسیم کرده است. سهم فروش فیلم‌های خارجی از جمله هالیوود در سال 2020 در بازار چین به 16 درصد رسیده است. این در حالی است که سهم فروش فیلم‌های خارجی در بازار چین در سال 2019، 36 درصد بود. به دلیل به تعلیق در آمدن بسیاری از برنامه‌ها و پروژه‌های فیلمسازی در استودیوهای فیلم در سراسر دنیا، در سال 2020 فیلم‌های خارجی کمتری در بازار چین فروش کردند.
بلاتکلیفی هالیوود
سهم فیلم‌های خارجی در باکس آفیس چین در واقع به پائین ترین میزان خود در یک دهه گذشته رسیده است. تدوین یک چارچوب قانونی برای فروش فیلم‌های هالیوودی در بازار چین نیز از هر زمان دیگر مبهم تر و نامحتمل تر به نظر می‌رسد. قرار داد دو جانبه میان دولت‌های چین و آمریکا که دولت چین را مکلف به واردات دست کم 34 فیلم هالیوودی در طول یک سال می‌کرد نیز در سال 2017 منقضی شده و تا کنون مذاکراتی برای انعقاد قرار داد جدیدی در این زمینه به انجام نرسیده است. تا کنون دولت چین به رغم تنش‌های سیاسی با آمریکا اجازه ورود فیلم‌های آمریکایی به بازار چین را داده است، اما هر زمان این امکان وجود دارد که دولت پکن دسترسی فیلم‌های آمریکایی به بازار چین را محدود یا ممنوع کند.
چین منبع اصلی در آمد باکس آفیس جهانی
در زمانی که همچنان اغلب سالن‌های سینما در آمریکا بسته مانده‌اند، گیشه‌های فروش فیلم در چین از میانه فصل تابستان 2020 تا حدی احیا شداند. در این زمان فیلم‌های «مولان»، «تنت» و «زن شگفت‌انگیز» در سینماهای چین به‌نمایش درآمدند، اما فیلم‌های چینی نظیر فیلم حماسی - جنگی «هشتصد»، فیلم کارتونی«جیانگ زیا: افسانه خداشدن» و سری فیلم‌های میهنی«مردم من، سرزمین من» باعث بالا رفتن بی‌سابقه آمار فروش فیلم‌ها در باکس آفیس چین شدند و این کشور برای نخستین‌بار از نظر درآمد فروش فیلم‌ها در گیشه، از کشورهای آمریکای شمالی در سال2020 پیشی گرفت.
یک انیمشن، تنها سهم آمریکا از بازار سال نوی چینی
تنها فیلم‌های جدیدی که انتظار می‌رود در فصل جدید سال نوی چینی روانه بازار شود، فیلم کمدی - رازآلود «کاراگاه چایناتاون 3» و فیلم «سلام مامان» است که هر دو توسط استودیوهای فیلمسازی در چین و به زبان چینی ساخته شده‌اند. کارتون لایو – آکشن بازسازی شده «تام وجری» محصول کمپانی«وارنر بروز» تنها فیلم بزرگ هالیوودی است که انتشار آن در چین همزمان با اکرانش در آمریکا در تاریخ 26 فوریه 2021(8 اسفند 1399) تائید شده است. «مولان» دیگر فیلم فانتزی کارتونی آمریکایی ساخته والت دیزنی به دلیل ترسیم نامناسب فرهنگ چینی در این کشور با استقبال نه چندان بالایی از سوی تماشاگران چینی روبرو شد و باعث بروز موجی از انتقادات در این کشور شد.
نمایش فیلم «شکارچی هیولا» به کارگردانی«پل دابلیو اس» ساخته کمپانی سونی نیز به دلیل یک دیالوگ توهین آمیز به مردم شرق و جنوب شرق آسیا، در برخی از سینماهای چین ممنوع شده بود. این مساله باعث عذرخواهی یکی از تهیه کنندگان این فیلم و تغییر این دیالوگ شائبه برانگیز شده بود.
کریس فنتون یک تهیه فیلم آمریکایی و یکی از اعضای موسسه آمریکا – آسیا می‌گوید: احساسات مصرف کنندگان محصولات فرهنگی در چین از همه زمان‌های تاریخ معاصر نسبت به محصولات آمریکایی منفی تر است. البته گرایش چینی‌ها به فیلم‌های چینی دلیل دیگری نیز دارد، در سال‌های اخیر، کیفیت ساخت فیلم در استودیوهای چینی افزایش یافته و این کشور به ویژه در زمینه فرهنگی فیلم‌های خوبی ساخته است.
