اثرات تغییر فضای کلان اقتصاد و فضای کسب وکار بر سهام وبصادر

گزارش منتشر شده از روند تحولات سهام بانک صادرات ایران در 15 سال اخیر به شرح زیر است:

افزایش سرمایه بانک صادرات ایران در 45 سال اخیر - میلیون ریال

روند قیمت سهام وبصادر در 10 سال اخیر و تاثیر تغییر شرایط کلان اقتصاد بر قیمت ها

برای بررسی تحولات سهام بانک صادرات ایران که از سال 1388 وارد بورس شده، لازم است که چند اتفاق مهم در 15 سال اخیر مورد توجه قرار گیرد. از سال 1388 تاکنون، بانک صادرات ایران عملا با 4 بار افزایش سرمایه، تغییر صورت های مالی بانک ها با دستور بانک مرکزی، فروش سهم دولت در بانک صادرات به صورت سهام عدالت و بخش دیگر به عنوان فروش سهام دولت در قالب صندوق های سرمایه گذاری etf مواجه بوده که بر روی عملکرد سهام بانک صادرات ایران اثرگذار بوده و نوسان هایی را به بازار انتقال داده است. علاوه بر این موارد، نوسان نرخ ارز از سال 1396 تاکنون و بعد از خروج آمریکا از برجام، تحریم های اقتصادی در ابتدای دهه 1390، شیوع کرونا و نوسانات بورس نیز مسائل مهم دیگری است که موجب شده تا اثر محیط کلان اقتصاد و فضای کسب وکار کشور روی سهام بانک ها و از جمله بانک صادرات ایران اثرگذار باشد.

• افزایش سرمایه وبصادر در سال های 1389، 1390، 1392 و 1397 موجب شده که سرمایه بانک از رقم 1680 میلیارد تومان در سال 1384 به 17535 میلیارد تومان در سال 1397 افزایش یابد و در این دوره افزایش قابل توجهی متاثر از تورم، تجدید ارزیابی دارایی ها و سود انباشته شرکت داشته است. در دو بار اول افزایش سرمایه از محل سود انباشته و دوبار آخر عمدتا از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، به دلیل اثر تورم بر ارزش دارایی های بانک بوده است.
• اتفاق مهم دیگر، اختصاص 40 درصد سهام این بانک به سهام عدالت در دولت نهم بوده که در مرداد سال 1387 ابلاغ شده است.
• اتفاق دیگر، فروش بخشی از سهام دولتی بانک صادرات ایران در قالب صندوق های سرمایه گذاری etf بوده که در سال های 1399 به بعد در دستور کار دولت دوازدهم قرار گرفت که بخشی از باقی مانده سهام دولت در چند بانک و بیمه از جمله بانک صادرات ایران به فروش رسیده است.
• اتفاق مهم دیگر، تغییر صورت های مالی بانک ها بوده که در بهمن 1394 و در دوره ریاست ولی اله سیف در بانک مرکزی ابلاغ شد و براساس آن بانک ها باید درآمدهای آشکار و به روز شده و تحقق یافته خود را به عنوان درآمد در صورت های مالی و مجمع سهام اعلام می کردند و درآمدهای آینده و فروش بخشی از دارایی ها نمی توانست به عنوان سود حاصل از عملیات بانکی محسوب شود. این موضوع باعث شده که تعدادی از بانک ها در سال های بعد عملا با بسته شدن نمادهای خود مواجه شوند.

روند قیمت سهام وبصادر در 10 سال اخیر

آمارها نشان می دهد در پایان سال 1393 قیمت سهام وبصادر به حدود 80 تومان و ارزش بازار حدود 14700 میلیارد تومان بوده و در پایان دی 1394 و قبل از اعلام بخشنامه بانک مرکزی در بهمن 1394 برای صورت‌های مالی جدید بانک‌ها، قیمت سهام وبصادر به 92 تومان و ارزش بازار به 16150 میلیارد تومان رسیده است.

از بهمن ماه 1394 بانک مرکزی صورت‌های مالی جدید با عنوان IFRS را به بانک ها ابلاغ کرد و روش محاسبه درآمدها، دارایی ها، مطالبات، درآمدهای آینده، درآمد حاصل از فعالیت بانکداری و شرکت داری و... تغییر کرد و بانک ها هر درآمدی را نمی توانستند به عنوان درآمد تحقق یافته اعلام کنند و در نتیجه روی سهام بسیاری از بانک های کشور اثر گذاشت. از جمله نماد وبصادر از تیرماه 1395 تا اسفند 1396 بسته بود.

با وجود تغییر در صورت های مالی بانک‌ها، ارزش بازار وبصادر در پایان سال 94 به 18622 میلیارد تومان رسید و قیمت سهام 106 تومان بود.

توقف نماد در سال 95 و 96

در تاریخ 29 تیرماه 1395 و همزمان با برگزاری مجمع سال 1394 قیمت سهام وبصادر به 100 تومان وارزش بازار به 17623 میلیارد تومان رسید. از آن پس تا تاریخ 23 اسفند 1396 معامله ای صورت نگرفته و نماد بسته بود.

رشد قیمت در سال های 97

در تاریخ 23 اسفند 1396 قیمت سهام با 51 تومان باز شد و ارزش بازار به 8943 میلیارد تومان رسید اما به تدریج قیمت سهام بانک صادرات ایران در کل سال 1397 همواره با رشد قیمت مواجه بوده به طوری که در تاریخ 19 اسفند 1397 قیمت سهام 119 تومان و ارزش بازار 20814 میلیارد تومان اعلام شد. اما افزایش سرمایه 203 درصدی و افزایش رقم سرمایه از 5780 میلیارد تومان به 17535 میلیارد تومان از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها، شوک دیگری را به بازار سهام وبصادر در سال 98 وارد کرد.

شوک سال 98

از 19 اسفند 1397 تا 3 اردیبهشت ماه 1398 معامله ای صورت نگرفته و در این تاریخ، قیمت سهام وبصادر به 436 ریال و ارزش بازار به 7645 میلیارد تومان کاهش یافت. در طول سال 98 دوباره روند افزایش قیمت سهام شکل گرفته و در تاریخ 28 اسفند 1398 قیمت سهام به 72 تومان و ارزش بازار به 12643 میلیارد تومان رسید.

فروش سهام دولت از طریق صندوق های سرمایه گذاری ETF

در 5 ماه اول 1399 نیز قیمت سهام وبصادر رشد قابل توجه داشته و در 5 مرداد 99 قیمت سهام به 487 تومان و ارزش بازار به 85397 میلیارد تومان رسید. موضوع دیگری که در سال 99 سهام وبصادر را تحت تاثیر قرار داد، فروش سهام دولت از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF بود.

در نتیجه از مهرماه 1399 قیمت سهام به تدریج روند نزولی به خود گرفته و در تاریخ 27 اسفند 99 و پایان سال قیمت سهام به 268 تومان و ارزش بازار به 46994 میلیارد تومان رسید.

در سال 1400 نیز قیمت سهام وبصادر با 268 تومان شروع و به 172 تومان در 3 خرداد و ارزش بازار 30160 میلیارد تومان رسید. بعد از آن قیمت سهام تا پایان سال 28 اسفند به 195 تومان و ارزش بازار 34264 میلیارد تومان رسید.

رشد قیمت در سال 1401

در سال 1401 قیمت سهام وبصادر از 163 تومان و ارزش بازار 29 هزار میلیارد تومان تا 211 تومان وارزش بازار بالای 37100 میلیارد تومان در نوسان بوده و در آبان ماه نیز قیمت 120 تومان و ارزش بازار 21 هزار میلیارد تومان را تجربه کرده است.

در پایان سال 1401 نیز سهام وبصادر به قیمت 202 تومان و ارزش بازار 35500 میلیارد تومان رسید.

در سال 1402 نیز قیمت سهام در سه ماه اول در محدود 200 تا 313 تومان و ارزش بازار 35 تا 55 هزار میلیارد تومان در نوسان بوده است. در تاریخ 14 شهریور 1402 نیز قیمت سهام پایانی به 2248 ریال رسیده و ارزش بازار حدود 39 هزار میلیارد تومان برآورد می شود.

برنامه کاهش هزینه ها در بانک صادرات ایران

بانک صادرات مدتی با افزایش هزینه‌های اداری و عمومی دست و پنجه نرم می کرد اما با تدابیری که صورت گرفت هزینه ها کاهش یافته و سپرده های ارزان قیمت جاری، قرض الحسنه و کوتاه مدت بیشتری جذب شد. ماه شمار شدن حساب های کوتاه مدت نیز به بانک ها در کاهش هزینه سود سپرده ها در سال اخیر کمک کرده است و در نتیجه در مجموع سود بانک صادرات بیشتر شد و زیان انباشته سال‌های قبل تبدیل به سودآوری شد.

درآمد تسهیلات 12 همت در سال 1402

سطح درآمد ماهانه وبصادر از تسهیلات اعطایی منهای هزینه سود سپرده های خود به 1000 میلیارد تومان رسیده است و در سال جاری احتمالا تا پایان سال به 12 همت می رسد.

در 5 ماه اول سال معادل 17626 میلیارد تومان هزینه سود سپرده، هزینه کارمزد، تسهیلات و... داشته و 28205 میلیارد تومان درآمد سرمایه‌گذاری، کارمزد، سپرده‌گذاری و تسهیلات داشته است و در مجموع 10578 میلیارد تومان درآمد و سود داشته است. البته باید هزینه های اداری و پرسنلی و... را نیز از این ارقام کم کرد تا سود و درآمد ناخالص به دست آید. اما نگاهی اجمالی به عملکرد بانک صادرات ایران در 5 ماه نخست نشان می دهد که ماهانه 2 هزار میلیارد تومان از محل عملیات بانکی شامل تسهیلات و کارمزد و سرمایه‌گذاری‌ها درآمد داشته است. که البته باید سایردرآمدها از محل شرکت های زیرمجموعه، دارایی ها و اموال و سرمایه‌گذاری‌های خارج از بورس و بانک را نیز به آن اضافه کرد.

تحلیلگران معتقدند که قیمت سهام در دامنه 160 تا 320 تومان طی 6 الی 12 ماه آینده در نوسان خواهد بود و البته باید دید که اخبار مربوط به رشد 300 درصدی افزایش سرمایه چه زمان اتفاق خواهد افتاد.

در هر حال بانک صادرات ایران، شوک‌های بزرگ تحریم ها، کرونا، تغییرصورت های مالی، اختصاص 40 درصد سهام برای سهام عدالت، فروش بخشی از سهام دولت در قالب صندوق های سرمایه گذاری، 4 افزایش سرمایه در 18 سال اخیرو تبدیل زیان انباشته به سود را از سر گذرانده و وضعیت تقریبا با ثباتی را پیش رو دارد و با کاهش هزینه‌های خود و رشد بانکداری الکترونیک و طرح‌های نوینی مانند چکنو، به سمت جهش در درآمدزایی حرکت می‌کند.