تابناک باتو ــ در ایران مشکل مزمن این است که برخی از کارکنان شیفت شب، مثلا رزیدنتهای پزشکی یا در مواردی پرستاران بخشهای شلوغ، هیچ زمان چرت مناسبی در شیفتهای بسیار طولانی ندارند. به ظاهر اشاره میشود که با این کار قصد آب دیده کردن و افزایش تجریه و بهبود خدماترسانی را دارند، اما از سوی دیگر کسی مسئولیت اشتباهات محتمل به خطر خوابآلودگی مفرط را بر عهده نمیگیرد و در این موارد کسی ریشهیابی نمیکند که چرا یک پزشک رزیدنت یا اورژانس یک اشتباه عجیب انجام داده. همچنین کسی به فکر مشکلات سلامتی این دسته به خاطر شیفتهای طولانی نیست. گرچه در مورد تعداد شیفتهای ماهانه، پیشرفتهایی صورت گرفته، اما کمبود تحقیق در مورد مشکلات خستگی مفرط و مشکلات شناختی ناگزیر در شیفتهای طولانی وجود دارد.
یک مطالعه جدید راهبرد ایدهآلی برای شبکارها برای چرت زدن و خواب در طول روز پیشنهاد کرده و بررسی کرده که از بین نخوابیدن، یک چرت طولانی یا دو چرت کوتاهتر برای مبارزه با خواب آلودگی و خستگی و حفظ عملکرد کاری، کدام یک بهتر است.
اگر یک کارمند بخش درمان هستید و مجبور هستید شیفت شبانه داشته باشید، اگر دانشجویی هستید که چند شب برای مطالعات درسی نخوابیده، یا اگر والدین نوزادی هستید که به خاطر مشکلات بچهدار نتوانسته بخوابد، باید راه حل خوبی برای خواب داشته باشید.
با استفاده از دادههای مطالعات قبلی، سانائه اورامایا، محققی از دانشگاه هیروشیمای ژاپن، بررسی کرده که چگونه طول و زمان چرت زدن کارکنان پرستاری در شیفت شب بر میزان خواب آلودگی، خستگی و عملکرد کاری تأثیر میگذارد.
بر اساس یافته آنها، یک چرت ۹۰ دقیقهای برای حفظ عملکرد طولانیمدت و یک چرت ۳۰ دقیقهای برای احساس خستگی کمتر و واکنشهای بههنگام، میتواند بهترین راهبرد باشد.
در ساعات روشنایی روز، ساعت داخلی بدن که حساس به نور، است بدن را متمایل به بیداری میکند، در حالی که در شب، بدن آماده خواب میشود. شیفت شب با این ریتمهای شبانه روزی به هم میخورد و منجر به خواب آلودگی، کاهش تمرکز و کاهش کارایی میشود. ولی چرت زدن میتواند این اثرات بد را کاهش بدهد.
پرسنل پرستاری در بیمارستانهای دولتی ژاپن معمولاً مجازند تا دو ساعت در شیفت شبانه ۱۶ ساعته بخوابند یا استراحت کنند.
اوریاما شرایط شیفت بیمارستانی را باسازی کرد تا ببیند عملا دادن یک شیفت مثلا بین ۴ عصر تا ۹ صبح با چه میزان چرت زدن میتواند تعدیل شود.
او پیشنهاد میکند که در طی این مدت کارکنان همان طور که اشاره شد یک چرت ۹۰ دقیقهای و سپس یک چرت ۳۰ دقیقهای داشته باشند تا هوشیاری و عملکرد شناختی بهتری داشته باشند.
او گروهی را که این طور چرت میزدند با گروهی که اصلا چرت نمیزدند مقایسه کرد. مشخص شد که گروهی که امکان چرت زدن را یافته بودند خواب آلودگی کمتری تا شش صبح داشتند و میزان خستگیشان تا ۹ صبح کمتر بود.
اما از نظر شناختی، هیچ کدام از شیوههای یک بار چرت زدن یا دو بار چرت زدن، وضعیت را بهتر نکرد. البته پرستارانی که چرت ۹۰ دقیقهای خود را به تعویق میانداختند، نمرات ضعیفتری در آزمون Uchida-Kraepelin (UKT) کسب کردند که یک امتحان ریاضی پایه زمانبندیشده برای اندازهگیری سرعت و دقت در انجام کارها است.
برای ایمنی در کار و رخ ندادن اشتباهات تاثیرگذار در یک شیفت طولانی عصر تا صبح روز بعد، راهبرد یک چرت ۹۰ دقیقهای و یک چرت ۳۰ دقیقهای، یعنی دو چرت، بهتر از یک چرت منفرد ۱۲۰ دقیقهای ارزیابی شد.
منبع: یک پزشک