صنعت مواد غذایی، صنعتی است که مستقیما با جان مردم ارتباط دارد پس باید خیلی به آن اهمیت داد. خوشبختانه در ایران برندسازی در صنایع غذایی آغاز شده است و این اتفاق به اینکه مردم بتوانند جنس سالمتری خریداری کنند کمک میکند. چون هر فرد صاحب برندی موظف است که در برابر کالا یا محصولی که در بازار عرضه میکند جوابگو باشد.
اگر در صنعت غذا به سمت برندسازی برویم و آن را تقویت کنیم مطمئنا بازده خوبی برای جامعه خواهد داشت. ضمن اینکه تکلیف مردم هم مشخص میشود که در ازای کالایی که خریداری میکنند فردی هست که پاسخگو باشد.
در مورد نگهداری صنایع غذایی و بستهبندی میبینیم که در بخش بستهبندی شرکتهای داخلی بسیار پیشرفت کردهاند و فاصله کمی با دنیا در این بخش داریم. این در حالی است که نزدیک شدن به شاخصها و استانداردهای جهانی بستهبندی میتواند از ضایعات مواد غذایی جلوگیری کند.
به عنوان مثال در حوزه حبوبات قبلا شاهد بودیم که کاملا فلهای عرضه میشد اما الان بستهبندی است و این ضایعات را کاهش میدهد. ضمن اینکه رعایت مسائل بهداشتی را بیشتر کرده بنابراین در بخش بستهبندی محصولات غذایی هر چقدر هم جلو برویم و توسعه بدهیم، باز هم جای کار دارد و الزامی است.
باز هم تاکید میکنیم که ما در صنعت غذا باید به سمت صنعتیسازی، برندسازی و بستهبندی برویم؛ یعنی اگر این سه مورد را نداشته باشیم هر بخشی که ناقص باشد مطمئنا کیفیت خوبی نخواهیم داشت.
اتاق در بخش تسهیلات اقدام خاصی نمیتواند انجام بدهد ضمن اینکه این مشکل صرفا مشکل فعالان صنعت غذایی نیست و در همه صنایع در رابطه با مساله تامین سرمایه مشکل جدی داریم. بنابراین دولت باید در این خصوص چارهای بیندیشد. ما نیز این موضوع را به بخش دولتی انتقال دادهایم؛ به این معنا که به مسوولان مربوطه اعلام کردهایم که یک صنعتگر نمیتواند با وام ۲۳ و ۲۷درصد تولید راه بیندازد.
جالب است بدانید در ترکیه در هر بخشی که وارد بشوید دو امتیاز بزرگ دارد؛ اول اینکه هر کسی وارد صنایع شود دغدغهای به نام «سرمایه اولیه و ماشینآلات» ندارد بهخصوص اینکه کلیه ماشینآلات را به صورت قسطی به صنعتگران میدهند. اما در ایران در هر بخشی که بخواهید وارد شوید باید حداقل ۳۰درصد سرمایه بیشتر بگذارید و هر بار تا ۲۰درصد گرانتر دستگاه را بخرید آن هم با پول نقد و نه به صورت اقساطی.
این مساله دقیقا درست است. برای پاسخدهی به این موضوع میتوانیم شرایط ایران و ترکیه را مقایسه کنیم. اگر یک صادرکننده ایرانی و ترکیهای با شرایط کاملا یکسان و مشابه وارد بازار یک کشور شوند برای صادرات و رقابت در آن بازار، تاجر ترکیهای ۱۵درصد جلو است چون مشوق صادراتی که دارد امتیاز بزرگی محسوب میشود. به این معنا که در همان روز اول که جنس تاجر ترکیهای از گمرک صادر میشود همان روز بدون هیچ دغدغهای پول به حساب او میآید. در عوض تاجر ایرانی که قرار است در یک بازار وارد شود، در سرمایهگذاری اولیه و فروش مشکل دارد. بنابراین تا این مسائل حل نشود ما شرایط خوبی برای صادرات نخواهیم داشت اما در درون کشور در بخش صنایع غذایی واقعا موفق بوده و هستیم.
همانطور که میدانید صنایع غذایی دامنه گستردهای دارد و در هر بخشی شرایط متفاوتی داریم. به عنوان مثال در مورد «نانهای حجیم» آماری که تهیه کردهایم نشان میدهد که به جز آلمان، الان تولیدات ما در رده تولیدات کشورهای اروپایی قرار دارد.
با وجود این در حوزه «قهوه و نوشیدنیها» پیشرفت خوبی کردهایم و همه به این سمت رو میآورند که از نگهدارندههای مواد غذایی کمتر استفاده کنند و این موارد به توسعه این بخش بیشتر کمک میکند. در واقع پیش از این در حوزه صنایع غذایی و محصولاتی همچون نوشیدنیها چون بستهبندیها چندان خوب نبود برای اینکه کالا فاسد نشود تولیدکنندهها به اجبار از مواد نگهدارنده بیشتر استفاده میکردند. اما الان یکی از تبلیغات آبمیوهها این است که نگهدارنده ندارد و اینها عواملی است که به بالا رفتن جایگاه محصولات ما در این بخش به صورت خاص کمک میکند.