هورمون های جنسی، تنظیم‌کننده‌های مهم خصوصیات جنسی در مردان و زنان هستند. اما هورمون های جنسی کدامند؟
در این مقاله می‌خوانید:
هورمون‌های جنسی به نام‌های استروئیدهای جنسی، استروئیدهای غدد جنسی و «گنادوکورتیکوئیدها» هم شناخته می‌شوند که باعث تولید مثل جنسی و تمایز زن و مرد می‌شوند. در زنان، تخمدان سه دسته از استروئیدهای جنسی تولید می‌کند که شامل استروژن، پروژسترون و آندروژن است.
بیشتر بخوانید: فتق بیضه در مردان، لاپاروسکوپی و سایر روش‌های درمان
هورمون‌های جنسی توسط غدد جنسی یعنی تخمدان‌ها یا بیضه‌ها در کنار غدد فوق کلیوی تولید می‌شوند. از طرف دیگر، آن‌ها به دلیل تبدیل بیوشیمیایی سایر استروئیدهای موجود در کبد یا بافت چربی نیز به وجود می‌آیند.
هورمون‌های، جنسی نقشی اساسی در تولید مثل و رشد جنسی دارند. تولید مثل و رشد جنسی، بلوغ، تنظیم کلسترول، رشد، توزیع چربی بدن و پاسخ التهابی، جزو عملکردهای هورمون‌های جنسی است. غلظت این هورمون‌ها در طول زندگی افراد متفاوت است و تحت تاثیر عوامل متعددی مانند سن، قاعدگی، یائسگی، استرس، مصرف داروها و مصرف مواد مخدر قرار دارد.
بیشتر بخوانید: هورمون درمانی در یائسگی/ مزایا و عوارض
استروژن در خون و مایع بینابینی یافت میشود. استروژن به غشای سلولی نفوذ می‌کند، به هسته سلول، وارد و به گیرنده آن متصل میشود.
استروژن بر بافت‌های آندومتر، واژن و سینه تاثیر می‌گذارد. استروژن‌ها از دست دادن کلسیم از استخوان‌ها را به حداقل می‌رسانند و در نتیجه به قوی نگه داشتن استخوان‌ها کمک می‌کنند. همچنین به عنوان درمان جایگزین هورمونی (برای یائسگی)، سرطان‌شناسی و ضد بارداری استفاده می‌شوند.
به طور کلی، استروژن‌ها برای ایجاد و حفظ اندام تناسلی داخلی و خارجی (مثل لوله‌های فالوپ، رحم، واژن، فرج و کلیتوریس)، ظاهر و عملکرد پوست، موثرند. همچنین در ایجاد پوستی نرم و صاف، احتباس سدیم و کاهش کلسترول بدن نقش دارند.
بیشتر بخوانید: چگونه رحم سرد را درمان کنیم؟
کورپوس لوتئوم (کورپوس لوتئوم، وظیفه هورمون‌سازی را بر عهده دارد تا بدن برای چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری بعدی آماده شود) و جفت، پروژسترون ترشح می‌کنند که در چرخه قاعدگی و بارداری، نقش اساسی دارد. همچنین در پیشگیری از بارداری هورمونی و همچنین سرکوب طولانی مدت تخمدان در سایر شرایط پزشکی مانند دیسمنوره، آندومتریوز، هیرسوتیسم و سایر اختلالات خونریزی استفاده میشود.
پروژسترون غالبا با سایر هورمون‌های جنسی مانند استروژن ترکیب میشود تا خطر ابتلا به سرطان رحم یا سرطان دهانه رحم را کاهش دهد. پروژسترون هم مانند استروژن در درمان جایگزینی هورمون و هورمون‌درمانی زنانه بسیار مهم است.
پروژسترون، انواع مختلفی از عملکردهای اساسی در بدن را ایجاد و کنترل می‌کند. اثرات پروژسترون در کنار استروژن تقویت میشود. پروژسترون بیش از حد، به فعالیت به خطر افتاده هورمون آلدوسترون و کاهش حجم مایعات خارج سلولی، منجر میشود.
در حین یائسگی، کاهش سطح هورمون‌های جنسی زنان منجر به آتروفی، نازک شدن پوست، افزایش چین و چروک پوست و کاهش کشش، قدرت و استحکام پوست میشود.
بر عکس، پروژسترون بسیار کم با احتباس سدیم و افزایش در حجم مایعات خارج سلولی همراه است.
پروژسترون در در بارداری و رشد جنین نفش دارد. در صورت عدم بارداری، پروژسترون به طور معمول کاهش می‌یابدکه باعث قاعدگی میشود. قاعدگی، نتیجه خروج پروژسترون است.
در خارج از سیستم تولید مثل، پروژسترون در رشد سینه‌ها در رابطه با پرولاکتین نقش دارد. پروژسترون نیز مانند استروژن در سلامت پوست نقش مهمی ایفا می‌کند.
در حین یائسگی، کاهش سطح هورمون‌های جنسی زنان منجر به آتروفی، نازک شدن پوست، افزایش چین و چروک پوست و کاهش کشش، قدرت و استحکام پوست میشود. به طور همزمان، درمان جایگزین هورمون که شامل پروژسترون به تنهایی، یا همراه با استروژن است، در افزایش محتوای کلاژن، ضخامت، کشش، هیدراتاسیون و غلظت لیپیدهای سطح پوست تاثیر می‌گذارد.
استفاده موضعی از پروژسترون، باعث افزایش قابل توجه کشش و استحکام پوست و کاهش چین و چروک پوست میشود. به طور کلی، پروژسترون هم مانند استروژن، می‌تواند بدن را در برابر پیری پوست محافظت کند.
جالب است بدانید که پروژسترون در فعالیت مغز و در اعتیاد نقش دارد. پروژسترون، عملکرد گیرنده‌های سروتونین را تقویت می‌کند. عدم تعادل پروژسترون، این امکان وجود دارد که منجر به مسائل قابل توجه عصبی شیمیایی شود.
بیشتر بخوانید: علائم کم کاری تخمدان
آندروژن‌ها استروئید تعیین‌کننده اصلی در مردان هستند. با این حال، هم زن و هم مرد آندروژن تولید می‌کنند. مردهایی که آندروژن‌های خیلی کم دارند به طور معمول از میل جنسی کم برخوردار هستند و از ژنیکوماستی رنج می‌برند. برعکس، زنانی که بیش از حد آندروژن دارند ممکن است دچار مشکلاتی مانند هیرسوتیسم (پرمویی)، و آکنه باشند.
تستوسترون، متداول‌ترین هورمون جنسی مردانه است که در زنان توسط تخمدان‌ها و در مردها توسط بیضه‌ها تولید میشود.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص داخلی
در هر دو جنس، آندروژن‌ها در تراکم استخوان، رشد عضلانی، بلوغ، تولید گلبول‌های قرمز، میل جنسی و عملکرد جنسی نقش دارند. در مردان، آندروژن‌ها اثر دیفرانسیل ایجاد می‌کنند که شامل تعمیق صدا، رشد موهای بدن (به‌ویژه روی صورت، پوست سر، زیر بغل، قفسه سینه و دستگاه تناسلی) و تولید اسپرم است.
در زنان، آندروژن‌ها قاعدگی را تنظیم، از رشد بیش از حد موهای زائد ناحیه تناسلی و زیر بغل جلوگیری می‌کنند. این هورمون‌ها در بارداری موثرند.
هورمون‌ها یا استروئیدهای جنسی، باعث تولید مثل جنسی و تمایز زن و مرد می‌شوند. هورمون‌های جنسی نقش مهمی در رشد و عملکرد جنسی مردان و زنان دارند. آندروژن‌ها هورمون‌های جنسی مردانه در نظر گرفته می‌شوند چون اثرات مردانگی ایجاد می‌کنند، در حالی که استروژن‌ها و پروژستوژن‌ها هورمون‌های زنانه در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، همه هورمون‌های جنسی در هر دو جنس مرد و زن وجود دارند.
برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان مراجعه کنید.
