خبرگزاری مهر، گروه استانها_ حمیده تابش نژاد: تاریخ را که ورق می زنیم ایستگاه صفویه اش همجواری یک تجارت بزرگ را در کهگیلویه و بویراحمد روایت میکند.
میراث دوران طلایی
بلادشاپور، میراث ماندگار دوران صفویه در کالبد شهری است که خشت به خشت آن داستانهایی را برای بیان کردن به همراه دارد.
دوران طلایی، بلادشاپور را به دروازه تجارت جنوب تبدیل کرده بود و سازهای وسیع محل تبادل اقتصادی_ تجاری چندین منطقه شده بود.
در این میان کاروانسرای بلادشاپور ظرفیتی بود که با ۳۷ حجره و ۳٠ ایوان در زمره بزرگترین کاروانسراهای ایران قرار گرفته است.
مساحت ۱۶٠٠ متری کاروانسرا در قالب سازهای ۳۷ حجره از جنوب و شمال ۲ ورودی را داشت و یک ایوان زیبا این سازه را به بخش مرکزی بافت بلادشاپور متصل میساخت.
قرار گیری این کاروانسرا در بافت تاریخی ۴۵ هکتاری پتانسیلی مطلوب بود که همجواریش با مسجد، حمام کوهیار و ۲ هزار خانه یک ترکیب کم نظیر را در دوران خود محقق کرده بود.
با گذشت سالها حفظ و حراست از کاروانسرای شهر دهدشت به عنوان یک اولویت قرار گرفت تا بتوان این میراث عظیم را به نسلهای بعد انتقال داد.
ثبت ملی کاروانسرا
ثبت ملی کارونسرای دهدشت در سال ۱۳۶۴ محقق شد و تا به امروز چندین مرحله مرمت در قابل حمایت از بافت آن شکل گرفته است.
شهریور ماه ۱۴٠۲ برای تاریخ کهگیلویه و بویراحمد نیز روز بزرگی است.
چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در شهر ریاض آغاز به کار میکند و در قالب آن ۵۳ کاروانسرای ایران در فهرست آثار جهانی قرار میگیرد و کاروانسرای دهدشت نیز در این لیست دیده میشود.
ابعاد ثبت در یونسکو
ثبت جهانی ابعاد حمایتی معنوی_ اقتصادی_ اجتماعی و گسترههای متعددی را شامل میشود که میتوان با تکیه بر آنها علاوه بر برنامه حفظ منسجمتر، معرفی بهتری از یک ظرفیت را نیز رقم زد.
از سویی متعهد سازی دولتها برای حفظ یک اثر در این چارچوب جهانی دیده شده است و این یعنی نگاهها به این بافت فرا ملی شده است.
بلاشاپور با همه آلام به دوش کشیده از نداشته های اعتباری و ضعفهای حفظ و حراست، تاریخی جدید را پیش روی خود می بیند تا شاید در سایه ابعاد ثبت جهانی کاروانسرایش، نگاه بهتری به آن شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کهگیلویه و بویراحمد از ثبت کاروانسرای بافت تاریخی دهدست «بلادشاپور» در فهرست جهانی یونسکو خبر داد.
سعید طالبی پور در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: کاروانسرای بافت تاریخی که در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت واقع شده است به عنوان نخستین اثر تاریخی استان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
وی با بیان اینکه تعدادی از کاروانسراهای ایران در قالب یک مجموعه به ثبت جهانی رسیدند، ابراز داشت: کاروانسراهای ایران شامل ۵۴ کاروانسرای تاریخی در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو به عنوان بیست و هفتمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.
طالبی پور با اشاره به ثبت ملی کاروانسرای بلادشاپور در گذشته، گفت: این اثر با شماره «۳۵۵۱» در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است.
مرمت کارونسرا انجام شد
رئیس پایگاه بافت تاریخی دهدشت نیز گفت: مرمت بخشهایی از کاروانسرای دهدشت انجام شد.
اسفندیار اباب افزود: بافت قدمتش به دوره صفویه بوده و در رابطه با تجارت قبلاً بین بنادر و شهر اصفهان قرار گرفته بود و استراحتگاه و بازار به طول یک کیلومتر ایجاد شده و ۹۰۰ مغازه فعالیت داشته است.
اباب با بیان اینکه کاروانسرا کاملاً مرمت و به بخش خصوصی واگذار و در ادامه ثبت یونسکو شد، ابراز داشت: قسمتی از بازار نیز مرمت و آماده واگذاری به بخش خصوصی است.
اباب تصریح کرد: با به وقوع پیوستن این مهم، وزارتخانه و یونسکو سالانه اعتباری برای بحث ساماندهی، مرمت و نگهداری پرداخت خواهد کرد.
رئیس پایگاه بافت تاریخی دهدشت گفت: مسجد مورک بعد از ۷۰۰ الی ۸۰۰ سال احیا و برای استفاده مردم در اختیار قرار گرفته و احیای مسجد چهل ستون هم از اولویتها است.
وی خاطرنشان کرد: احیای مسجد چهل ستون، ادامه احیای بازار و احیای خانه کهزادی جهت بانک سفال و آوار برداری و پیگردی بافت تاریخی در دستور کار است.
کاروانسرای بلادشاپور نماد همچنان استوار تاریخ با همه فراز و نشیبها در ویترین نظاره جهان قرار گرفته تا فرهنگ را بر محور سازهها و آثار ماندگار تاریخ روایت کند.