چرا به خارش سر مبتلا می شویم؟

محمد رضوانی، متخصص پوست و مو ، در مورد دلایل خارش پوست سر گفت: بیمای‌های التهابی، شوره (اگزما) و شپش از اصلی‌ترین عوامل ابتلا به خارش پوست سر هستند.

رضوانی افزود: شپش از طریق حشره شپش از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و شدت آن با استفاده از لوازم مشترک افزایش می یابد. معمولا در آرایشگاه‌ها شیوع شپش بیشتر است. از طریق رختخواب مشترک و به طور کلی هر اشتراک محسوسی مثل چسباندن سر برای سلفی گرفتن نیز باعث انتقال شپش از فردی به فرد دیگر می‌شود.

او تصریح کرد: این بیماری به شدت مسری بوده و احتمال دارد که تمام اعضای خانواده درگیر آن شوند. دانه‌های سفیدی روی ساقه مو مشاهده می‌شوند که شبیه شوره است، اما تفاوتش با شوره در این است که شوره را می‌توان به راحتی از مو جدا کرد و با ضربه یا شانه کردن، دانه‌های سفید را از مو جدا کرد، اما تخم شپش، به مو کاملا چسبیده است و به هیچ وجه از آن جدا نمی‌شود.

این متخصص پوست ادامه داد: برای درمان شپش سر باید تمام افرادی که با بیمار ارتباط نزدیکی دارند مثل اعضای خانواده را نیز درمان و معاینه کرد. اگر فرد سرباز است تمام افرادی که در پادگان کنار او هستند یا اگر فردی در دانشگاه و خوابگاه است باید افرادی که در ارتباط نزدیک با او بوده اند نیز معاینه شوند و این معاینه ربطی به علامت دار بودن یا نبودن اطرافیان ندارد.

رضوانی گفت: شپش را می‌توان با مصرف داروهای مرتبط و شامپوی ضد شپش و رعایت برخی توصیه‌های پزشک متخصص درمان کرد. نکته مهم این است که علاوه بر درمان شپش باید تمام وسایلی که فرد مبتلا با آن‌ها درگیر بوده با روش‌های مختلف تمیز و شسته و ضدعفونی شوند. بعضی از وسایل مثل شانه یا برس مو که در ارتباط مستقیم با موی سر بوده را باید در یک کیسه گذاشت و در آن را کامل بست و به مدت دو هفته درش را باز نکرد تا تخم‌های شپش از بین بروند.

او ادامه داد : یکی از شایع‌ترین بیمای‌های التهابی، لیکن پلان است که در این بیماری، پوست سر به وضوح دچار التهاب می‌شود و این التهاب به مرور موجب تخریب ریشه موی سر می‌شود. برای درمان بیماری التهابی پوست سر ابتدا نیاز به نمونه برداری یا تکه برداری از سطح پوست است.

رضوانی گفت: بیماری‌های قارچی هم گاها موجب ایجاد خارش می‌شوند و معمولا در سنین قبل از بلوغ شایع هستند و بعد از بلوغ به ندرت در افراد اتفاق می‌افتند. برای درمان‌های ضدقارچ حداقل ۶ هفته زمان لازم است.

این متخصص پوست و مو اضافه کرد: اگزما از دیگر علل خارش پوست سر است. اگزمای چربی، فرم پیشرفته‌تر شوره سر است که به جهت وجود یک قارچ همزیست در پوست سر ایجاد می‌شود و در بعضی از افراد بسته به نوع چربی پوست سرشان، به افزایش جمعیت این نوع از قارچ دامن زده می‌شود که وقتی جمعیت این قارچ در پوست سر افزایش می‌یابد، پوست در واکنش به این قارچ‌ها دچار التهاب خواهد شد.

او بیان کرد: فرم خفیف این نوع از اگزما، شوره و فرم شدیدش، اگزمای چربی است که در این حالت پوست فرد قرمز، خارش دار و پوسته دار می‌شود و برای درمان باید از شامپوهای ضدقارچ و ضدشوره استفاده کرد و به طور موقت از ترکیبات ضدالتهاب استفاده شود.

رضوانی ادامه داد: این افراد پس از بهبود باید باز هم از داروهای خود استفاده کنند و دوز دارو را به مرور کم کنند. این نوع از التهاب علاوه بر پوست سر، گاهی پوست سایر نقاط بدن مثل، کنار بینی، ریش، در آقایان در بین موهای سینه، پشت گوش، ابتدای کانال گوش، تاج ابرو و حتی در لبه مژه ها  را در برمی گیرد که قابل درمان است.

او گفت: بعضی از بیمای‌ها مثل شپش و یا اگزما معمولا باعث از بین رفتن ریشه مو نمی‌شوند، ولی در مواردی مثل بیماری‌های خاص التهابی مانند لیکن پلان و قارچ ها گاه التهاب به قدری است که منجر به تخریب ریشه مو و در نتیجه ریزش غیرقابل بازگشت مو می‌شود. به طور کلی خود عمل خاراندن وقتی خیلی شدت داشته باشد منجر به ریزش مو می‌شود، اما به این دلیل که در خاراندن ریشه مو آسیب نمی‌بیند بعد از مدتی موها دوباره رشد خواهند کرد.