اجرای توافق تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا سبب شد تا مسئله زمان ازسرگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها و متن مورد استناد برای آغاز این روند در هفته‌های اخیر به محل گمانه‌زنی‌های مختلفی تبدیل شود.
در همین حال، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان به‌تازگی اعلام کرد: ما در مسیر مذاکره و دیپلماسی هستیم و به محض اینکه به نقطه توافق نزدیک شویم، اطلاع‌رسانی می‌کنیم.
«سید محمد مرندی»، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با میزان معتقد است چشم‌انداز مذاکرات برجامی با هدف دستیابی به توافق، به این امر بستگی دارد که آیا آمریکایی‌ها روند اخیر را ادامه می‌دهند یا خیر.
مرندی با اشاره به اینکه آمریکا در توافق تبادل زندانیان با ایران منطقی رفتار و اقدام کرد، گفت: در ماجرای تبادل زندانیان و آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران، آمریکا از شروط قبلی خود دست برداشت و این یک موفقیت بسیار مهم برای کشور بود.
وی اظهار کرد: اگر آمریکایی‌ها برای احیای برجام در همین مسیر منطقی حرکت کنند، نتیجه‌ای که حاصل می‌شود، هم به نفع واشنگتن و هم به نفع دیگر طرف‌های برجام است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل همچنین ضمن اشاره به «سند سپتامبر» به‌عنوان متن پایه ازسرگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها، بیان کرد: طرفین در وین به توافق نزدیک بودند؛ اتحادیه اروپا نیز در روز آخر مذاکرات سال گذشته که با حضور دکتر باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در وین انجام شد، متن جمع‌بندی را در اختیار هیئت‌های مذاکره‌کننده قرار داد که تقریبا تامین‌کننده خواست‌های ایران بود.
مرندی با اشاره به اعمال سه اصلاحیه بر متن مذکور از سوی ایران، میگوید: «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از مشاهده نظرات ایران درباره متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای گفت که خواسته‌های ایران منطقی است.
وی با بیان این موضوع که در آن مقطع تصور بر این بود که طرفین در آستانه توافق قرار دارند، عنوان کرد: اما این امر محقق نشد، چرا که آمریکایی‌ها به دلیل برگزاری انتخابات میان دوره‌ای این کشور عقب‌نشینی کردند؛ همچنین پس از انتخابات مذکور نیز آشوب پاییز سال گذشته در کشورمان محاسبات اروپا و آمریکا را تغییر داد و طرفین غربی کار‌ها و اقدام‌هایی را براساس محاسبات غلط انجام دادند و بحث مذاکرات ماه‌ها به تعویق افتاد؛ در حالی که دستیابی به توافق در دسترس بود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در بخشی دیگر درباره گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره توافق اخیر ایران و آمریکا، گفت: براساس توافق مذکور زندانیان تبادل شده و دارایی مسدود شده ایران در کره‌جنوبی و جا‌های دیگر آزاد شد، اکنون باید ببینیم آیا آمریکا همین رویه منطقی را درباره برجام نیز خواهد داشت یا خیر؛ اما آنچه مسلم است اینکه فعالیت هسته‌ای ایران با قدرت در حال پیشرفت و گسترش است؛ به این معنا که ایران امتیاز مهمی را در این زمینه نداده است؛ دارایی‌ها و زندانیان ایران آزاد شدند و فعالیت هسته‌ای نیز به قوت خود باقی است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی، گمانه‌زنی‌ها را درباره آنچه توافق نانوشته میان ایران و آمریکا خوانده می‌شود، بی‌مناسبت خواند و تاکید کرد: غنیسازی در سطوح مختلف در کشور انجام می‌شود و توسعه فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در سطوح کیفی و کمی صورت می‌گیرد؛ همچنین فناوری‌های نوینی هم در حوزه هسته‌ای دنبال می‌شود.
به گفته مرندی، نه تنها محدودیت مهمی بر فعالیت هسته‌ای ایران حاکم نشده، بلکه خواسته‌های ایران شامل آزادی زندانیان و آزادسازی دارایی‌های مسدود شده تامین شده است؛ البته اگر آمریکایی‌ها اراده داشته باشند، می‌توان برجام را هم احیا کرد.
مرندی با اشاره به اینکه تبادل نظرات و پیام‌ها درباره برجام همیشه انجام می‌شد و اکنون هم می‌شود، میگوید: در مورد مذاکرات برجامی نهایتا باید آمریکایی‌ها اراده کرده و تصمیم بگیرند؛ کما اینکه توافق قبلی برای تبادل زندانیان نیز نیاز به یک تصمیم داشت؛ حالا باید دید آمریکایی‌ها چه کار می‌کنند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پایان با بیان اینکه پیام‌ها میان مذاکره‌کننده ارشد کشورمان و طرف‌های غربی همواره رد و بدل می‌شود، گفت: باید ببینیم آمریکایی‌ها با منطق و نگاهی که در موضوع توافق تبادل زندانیان داشتند، به مسئله مذاکرات برجام وارد می‌شوند یا خیر؛ این موضوع را زمان مشخص می‌کند.
منبع: میزان
