۶ کاری که بایدن در برخورد با برجام انجام خواهد داد

به گزارش الف، در پی انتشار گزارشی از خبرگزاری رویترز که در آن از اعلام انصراف دولت بایدن در رابطه با "فعال سازی مکانیسم‌ماشه" علیه ایران (و بازگرداندن کلیه تحریم های سازمان ملل علیه تهران) صحبت شده و همچنین متعاقب آن، انتشار گزارشی در "پایگاه خبری دیپلماتیک" با این مضمون که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، احتمالا در جریان نشست مجازی "کنفرانس امنیتی مونیخ" از قصد آمریکا جهت بازگشت به برجام خبر خواهد داد، گمانه زنی های زیادی در مورد سناریوهای محتمل در نوعِ تعاملِ آتی آمریکا با ایران، مخصوصا در رابطه با توافق هسته ای برجام و موضوعات مرتبط با آن، مطرح شده است. در این راستا، "پایگاه خبری هیل" در گزارشی، به راهبرد احتمالیِ شش مرحله ای جو بایدن و دولت وی در بازگشت به توافق برجام پرداخته است. پایگاه خبری هیل در این رابطه می نویسد:  

«گزاره بازگشت آمریکا به توافق "برجام"، مساله ای است که بی برو برگرد، اجرایی خواهد شد. برای یک مذاکره موفق، شما به دو طرف مذاکره نیاز دارید که مایل به توافق کردن باشند. این دقیقا مساله ای است که در برهه کنونی میان ایران و آمریکا، قابل مشاهده است. دولت بایدن تاکنون ظاهرا اعلام کرده که مایل به بازگشت به توافق برجام است. در این راستا، رئیس جمهور بایدن به احتمال فراوان، یک راهبردی شش مرحله ای را جهت بازگشت به برجام و مذاکره با ایران در پیش خواهد گرفت:

1: وی با اسرائیل، مذاکرات گسترده ای را انجام خواهد داد. این همان کاری است که رئیس جمهور "اوباما" در دوره انعقاد توافق برجام در سال 2015 ، انجام نداد. بایدن با این اقدام سعی می کند به اسرائیل بفهماند که منافع آن را در تعامل با ایران، در نظر دارد. 

2: وی فرآیند مذاکره با ایران را در طول چند ماه تعریف خواهد کرد و در این مدت مدام موضع گیری های مختلفی را انجام خواهد داد و سعی می کند با انجام مانورهای مختلف، ایران را محک بزند. 

3: وی برخی تغییرات سطحی را در پشت صحنه و برای راضی کردنِ ایران انجام خواهد داد. در این راستا وی سعی خواهد کرد تا انجام این تغییرات را در راستای منافع آمریکا و مخصوصا منافعِ متحدان آمریکا نشان دهد. 

4: بایدن جهت تعامل بهتر با ایران و عدم مواجهه با کارشکنی های رایج سعی خواهد کرد تا دموکرات هایِ حامی اسرائیل را با خود همراه کند تا از راه حل تازه وی در مورد ایران حمایت کنند. 

5: وی سعی خواهد کرد تا نظرِ جریان های رسانه ای لیبرال در آمریکا را به این مساله جلب کند که مذاکرات جدید با ایران، ضروری است و در ادامه، آن ها را به سمت پرداختن به پیروزی های فرضیِ آمریکا در مذاکره با تهران سوق خواهد داد. 

6: و در نهایت، وی رایزنی های گسترده ای را با اعضای سنا و همچنین رسانه های آمریکایی انجام خواهد داد تا این گزاره را جا اندازد که مخالفان توافق با ایران، انسان هایی گمراه و جنگ طلب هستند. 

در این راستا، یک سوال مطرح می شود و آن این است که دولت بایدن چگونه می خواهد توافق با ایران را در چشم افکار عمومی، قانع کننده جلوه دهد؟ در این راستا مسائل قابل توجهی وجود دارند که اگر محقق شوند، نشان از آن دارند که ایران در مذاکره با آمریکا پیروز شده است. به عنوان مثال، اگر آمریکا در تعامل با ایران نتواند این مساله که "ایران پس از 10 سال، توانایی داشتنِ اورانیوم در سطح صنعتی داشته باشد" را از بین ببرد و این موضوع، یک مساله عادی برای تهران باشد، قطعا نیت و پیروزی ایران را محقق کرده است. اگر ایران همچون گذشته اجازه ندهد که از تاسیسات نظامی حساس آن بازدید شود و یا بازرسان بین المللی نتوانند به صورت 24 ساعته از تاسیسات اعلام شده و یا اعلام نشده ایران بازدید کنند و پس از 10 سال، کلیه این بازرسی ها برچیده شوند، باز هم ایران پیروزِ ماجرا است. درست بر همین اساس است که برخی معتقدند شاید تعاملات جدید با ایران، صرفا بازتولیدِ همان توافق برجامی باشد که با تهران در سال 2015 منعقد شده است و دولت بایدن چون گزینه ای در اختیار ندارد، برای مصرف داخلی هم که شده مجبور به مذاکرات جدید با ایران و توافق کردن با تهران است. 

بسیاری از تحلیلگران آمریکایی بر این باورند که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران بهتر است که دولت آمریکا، با دولت کنونی ایران که توافق برجام را به امضا رسانده، مذاکره کند. این مساله مخصوصا با توجه به این گزاره مطرح می شود که شاید دولت آتی ایران، رویکردی متفاوت به برجام و تعامل با غرب داشته باشد. با این حال، عده ای دیگران بر این باورند که اساسا سنگ بنای توافق برجام، به سال 2012 و مذاکرات ایران با آمریکا، قبل از روی کار آمدنِ دولت اعتدال گرای حسن روحانی برمی گردد. از منظر آن‌ها بهتر است که آمریکا برای آمدنِ دولت آتی ایران، صبر کند و سپس باب تعامل با ایران را بگشاید. با این حال، نکته مغفول آن ها این است که رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران با دقت روندِ اقدامات آمریکا را در نظر دارد و عبور از خط قرمزهای ایران در این چهارچوب(در هر دولتی)، شانس بسیار کمی جهتِ عملیاتی شدن و تحقق دارد. 

دموکرات های میانه رو در آمریکا(مخصوصا در حزب دموکرات) مدعی هستند که بایدن در مقایسه با اوباما، رویکرد معقولانه تر و توام با همزادپنداری بیشتری در قبال اسرائیل و دغدغه های بنیادین آن مخصوصا در مساله ایران دارد(آن ها به طور خاص به مذاکرات پنهانی دولت اوباما با ایران در عمان اشاره می کنند). با این حال، در این نقطه باید این سوال را پرسید که آیا بایدن می تواند در عرصه عمل هم این مساله را نشان دهد؟ 

سال 2009، اوباما، "دنیس راس" را که یک میانه رو واقعی و مورد اعتماد اسرائیل بود، به عنوان مسوول پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا برگزید. در سال 2021، جو بایدن، "رابرت مالی" را به سمت مذکور انتخاب کرده است. فردی حامی توافق با ایران که به نوعی بایدن سعی کرده از این طریق، به تهران سیگنال مثبت در مورد مذاکره با این کشور بفرستد. رابرت مالی متهم است که به مواضع ایران و گروه های همراه با آن نظیر حزب الله و حماس، نزدیک بوده و هست. انتضاب رابرت مالی از سوی بایدن می تواند نوعی ارائه پیشنهاد صلح از جانب او به ایران، پس از "کارزار فشارحداکثری" دولت ترامپ (علیه ایران) باشد. 

باید توجه داشت که ایران زمانی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که ستون اصلی این توافق حفظ شود. بدون تردید در این زمینه، لغو تحریم ها خیلی مهم است و می تواند موجب قدرت گیری روزافزونِ تهران شود. این مساله به طور خاص توان موشکی ایران را تقویت و بر دامنه نفوذ منطقه ای ایران نیزتا حد زیادی خواهد افزود. د

بدون تردی اگر میان ایران و آمریکا، یک توافق به امضا برسد، هر دو طرف در آن ادعای پیروزی خواهند داشت. رسانه های اصلی آمریکا بدون تجزیه و تحلیل جدی، توافقِ بایدن را خواهند ستود. دولت بایدن دقیقا مثل دولت اوباما، رایزنی های گسترده ای را با رسانه‌ها انجام خواهد داد تا توافق وی با تهران را ارج نهند. در این رابطه، "بن رودز"، از مقام های عالی رتبه تیم امنیت ملی و سیاست خارجی دولت بایدن، مسوولیت اصلی را در پیشبرد این دستور کار بر عهده خواهد داشت. بن رودز پیشتر هم اعلام کرده بود که در جریان سال 2015 و انعقاد توافق برجام، یک جنبش رسانه ای توسط دولت وقتِ آمریکا در این کشور ایجاد شد تا از آن حمایت شود. 

بایدن در صورت انعقاد توافق تازه با ایران، ادعای پیروزی خواهد کرد و می گوید که این بهترین چیزی بود که می توانستیم به آن دست یابیم. با این حال، با توجه به مواضع ایران، اینگونه به نظر می رسد که بازندگان اصلی، منافع ملی آمریکا و متحدان منطقه ای آن خواهند بود». 

***لینک: 

https://thehill.com/opinion/national-security/538911-bidens-six-step-strategy-to-rejoin-the-iran-nuclear-agreement?rl=1