صنعت حمل‌ونقل هوایی کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تحریم‌های ناجوانمردانه مواجه شد و شرکت‌های هواپیمایی ما حتی در برخی موارد از دریافت کتابچه‌های هواپیما و اطلاعات آموزشی هم محروم می‌شدند تا تحویل هواپیما و قطعه و...
اما در این بخش فعالان صنعت حمل‌ونقل هوایی کشورمان زمین ننشستند و با سرپانگه داشتن ناوگان هوایی کشور نشان دادند توان داخل حتی در بدترین تحریم‌ها هم ناامید نخواهد شد و تا جایی که امکان دارد اجازه نمی‌دهد هواپیماهای موجود ناوگان زمین گیر بشود.
مدیرعامل اسبق ایران ایر زمانی می‌گفت نماینده بوئینگ در جلسه‌ای بین‌المللی از ما به خاطر سرپانگه داشتن هواپیماهای آنها در شرایطی که ۳۰ سال قطعه به ما نمی‌دهند، قدردانی کرده است که این نشان از توانمندی بالای متخصصان داخلی در حوزه تعمیر و نگهداری و البته ساخت هواپیما دارد.
به هر حال صنعت حمل‌ونقل هوایی در بدترین تحریم‌ها سرپا نگه داشته شده است اما از سوی دیگر در دوران شیوع کرونا حمل‌ونقل هوایی و گردشگری در دنیا با چالش جدی مواجه شد، کاهش سفرها و طبیعتا کاهش تقاضای حمل‌ونقل هوایی موجب این صنعت را در همه کشورها با چالش مواجه کرده است و از دید اغلب کارشناسان تا بازگشت صنعت حمل‌ونقل هوایی به شرایط پیش از کرونا، چند سالی زمان لازم است.
در کشور ما نیز با شیوع کرونا تقاضای حمل‌ونقل هوایی کاهش یافت اما در ماه‌های اخیر به‌تدریج با افزایش سفرها مواجه هستیم البته با آمار نشست و برخاست و جابه جایی مسافر در دوران پیش از شیوع کرونا فاصله بسیاری داریم اما این فاصله به تدرج در حال کاهش است.
در راستای بررسی این موارد از وضعیت ناوگان هوایی کشور در دوران تحریم و همچنین دوران شیوع کرونا تا برنامه‌ریزی ساخت هواپیما و همچنین نرخ بلیت ها، روز ۲۹ بهمن، میزبان رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در خبرگزاری فارس بودیم تا گپ و گفتی درباره آخرین وضعیت صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور باشیم.
در ادامه گفت‌وگوی کاپیتان تورج دهقانی زنگنه که از خلبانان تیز پرواز جمهوری اسلامی ایران نیز است را می‌خوانید.
گردشگری نوروز از طریق حمل‌ونقل عمومی خواهد بود
اشاره‌ای به آخرین خبرها از وضعیت ناوگان هوایی کشور، شامل تعداد هواپیماهای زمین گیر و در حال چک تا هواپیماهای فعال داشته باشید، درحال‌حاضر متوسط سن ناوگان هوایی کشور چند سال است؟
درحال‌حاضر تعداد کل ناوگان ۳۲۳ فروند هواپیما است که از این تعداد امروز ۱۵۷ فروند هواپیما عملیاتی است.
عمر متوسط ناوگان هوایی کشور امروز ۲۵ سال است، متوسط عمر کل ناوگان فعال هم ۲۳ سال است.
انتظار داریم تا پایان اسفند تعدادی هواپیما به این ۱۵۷ فروند هواپیمای فعال اضافه شود چون شرکت‌ها در حال انجام چک‌ها هستند و خود را برای ایام نوروز آماده می‌کنند، ضمن آنکه قرار است در ایام نوروز هم گردشگری از طریق حمل‌ونقل عمومی انجام گیرد در این راستا امیدواریم تعداد این هواپیماها افزایش یابد.
در آینده نزدیک هواپیمایی وارد ناوگان خواهد شد؟
هشت فروند هواپیما در امسال وارد ناوگان شده است، یک شرکت هواپیمایی تا پایان امسال فعالیت خود را آغاز می‌کند و ایرلاین جدید در راه است.
این شرکت هواپیمایی سه فروند هواپیما وارد کشور کرده است و امیدواریم بتواند بقیه هواپیماها را هم وارد کند.
مدل این هواپیماها چیست؟
سال ساخت این هواپیماها بالای ۲۰۰۰ میلادی است، این هواپیماها امبرائر است و با توجه به شرایط کشور و با آن شرحی که در مورد شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاه‌ها خواهم داد، هواپیماهای بسیار مناسبی است.
شرایط خرید سوخو ۱۰۰ برای ایران ایر فراهم نبود
با کشور روسیه هم مذاکراتی درباره خرید هواپیمای روسی داشته‌اید؟
سال گذشته زمانی که در ایران‌ایر بودم بحث خرید سوخوی ۱۰۰ را به صورت جدی دنبال کردیم، ۲ الی ۳ بار نماینده به کشور روسیه فرستادیم، روس‌ها در مورد هواپیمای سوخوی ۱۰۰ به ما گفتند که این امکان وجود ندارد این هواپیما را به ما بدهند، چون تعداد زیادی از قطعات و کامپوننت‌های این هواپیما، غربی است.
شاید از آنتونف ۱۴۰ بیش از آنچه انتظار بود استفاده شد که به سانحه رسید
برگشت آنتونف به ناوگان مسافری با قوی تر کردن موتور هواپیما
پس از سانحه آنتونوف ۱۴۰ متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان در حوالی مهرآباد و بلوار شیشه مینا، اعلام شد پرواز مسافری ایران ۱۴۰ تعلیق شده است، ممنوعیت پروازی هواپیماهای ایران ۱۴۰ کماکان برقرار است؟
بله، آن ممنوعیت کماکان برقرار است، البته هواپیمای ایران ۱۴۰ را به صورت باری درآورده‌اند.
موضوعی که ضروری است اینجا عنوان کنم این است که در همه دنیا سانحه جزئی از صنعت هوانوردی است، وقتی یک هواپیمایی سانحه داده است باید بررسی شود به چه دلیل سانحه داده است، آیا هواپیما اشکال داشته است؟ آیا طراحی هواپیما مشکل داشته است؟ یا اینکه بیش از آنچه از هواپیما انتظار بوده است استفاده شده است؟
پس از این سانحه ایران ۱۴۰ در حوالی مهرآباد ناگهان جریانی علم شد که چرا به ایران ۱۴۰ مجوز پرواز داده شده است؟ کارشناسان سازمان هواپیمایی را تحت تعقیب قرار دادند و آخر سر هم اتفاق خاصی رخ نداد.
امروز از هواپیماهای ایران ۱۴۰ به عنوان هواپیمای باری استفاده می‌شود، امیدواریم در آینده بتوانیم مشکلات این هواپیما از نظر قوی‌تر شدن موتور را رفع کنیم و موتور قوی‌تر شود، یگان‌های نظامی از آن استفاده کنند و بعد بتوانیم در شرکت‌های تجاری نیز از آن به عنوان ناوگان مسافری هم استفاده کنیم.
در دوران برجام باید بهسازی ناوگان را در کنار نوسازی دنبال می‌کردیم
مدیرعامل هما به تازگی درباره مشکلات عدیده این شرکت موارد گوناگونی را مطرح و اعلام کرده است هما شرایط اقتصادی سختی دارد و هواپیماهای زمین گیر این شرکت ممکن است افزایش یابد، چه بسته حمایتی برای سرپانگه داشتن این شرکت تحت پرچم ضروری است؟
ایران‌ایر به عنوان ایرلاین حامل پرچم قدیمی‌ترین لوگوی ایرلاین کشور را دارد و امروز شرایط خوبی ندارد، همه در دولت و حاکمیت باید عزم ملی کنند تا ایران‌ایر از این وضعیت نجات یابد؛ البته وزیر راه و شهرسازی تمام قد به دنبال رفع مشکلات ایران‌ایر است دولت در این حوزه همکاری دارد و امیدواریم همه کمک کنند تا مشکلات رفع شود.
آن زمانی که ما هواپیماهای نو را خریداری کردیم و نوسازی ناوگان انجام شد بهتر بود موضوع بهسازی ناوگان را هم در دستور کار قرار می‌دادیم و این موجب شده است ایران‌ایر امروز در شرایط خوبی نباشد و شرایط سختی را بگذراند.
مسیرها و پروازهای تکلیفی از عوامل زیان هما
کاهش درآمد ایران‌ایر و رشد مشکلات مالی ایران ایر خصوصاً در سال‌های اخیر به چه دلیل بوده است؟کرونا چه میزان تأثیر داشت؟
ببینید یکی از عوامل کاهش درآمد ایران‌ایر، شیوع کرونا بوده است، نبود نقدینگی از دیگر مشکلات هما است، هواپیماها در هر زمان نیازمند موتور و قطعات هستند و تأمین آنها در کنار تحریم با هزینه‌های سنگین امکان‌پذیر است و این از عوامل بروز مشکلات برای هما است.
خب ایرلاین‌های دیگر نقدینگی را از کجا تأمین می‌کنند؟ ایران ایر نیز از همان طریق نقدینگی تأمین کند؟
این شرکت‌ها بالاخره خصوصی هستند، ایران‌ایر شرکتی دولتی است و در برخی مسیرها دولت به هما تکلیف می‌کند باید خط هوایی راه‌اندازی کند، دولت و مجلس از ایران‌ایر انتظار دارند کاری که دیگران انجام نمی‌دهند را هما انجام دهد.
تهاتر بدهی هما به شرکت فرودگاه‌ها و پالایش و پخش با حمایت دولت
پیش از این به موضوع تهاتر برای رفع مشکلات ایران‌ایر اشاره کردید در این باره چه کارهایی باید انجام شود؟
قرار است پولی به هما داده شود و یکی از بدهی‌های هما تهاتر شود، یعنی اگر بدهی به شرکت فرودگاه‌ها دارد یا به شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بدهی دارد از محل همین پول تهاتر کند.
هما نمی‌توان اقساط تسهیلات صندوق توسعه را بپردازد
در دوران برجام ایران ایر با استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی تعدادی هواپیمای ایرباس و ATR خریداری کرد، آخرین وضعیت سررسید اقساط تسهیلات ۳۳۰ میلیون یورویی صندوق توسعه ملی برای ایران‌ایر چگونه است؟ در حوزه سررسید اقساط صندوق توسعه ایران ایر امکان پرداخت را دارد؟
بعید می‌دانم ایران‌ایر قادر به اقساط این تسهیلات باشد.
هواپیماها در رهن است؟
بله.
خب بالاخره تکلیف چیست؟
بالاخره دولت کمک می‌کند، مدیرعامل ایران ایر نامه‌ای به رئیس دفتر رئیس‌جمهوری نوشت مبنی بر حمایت از این شرکت هواپیمایی، که این نامه به سازمان برنامه و بودجه رفت و مقرر شده بود یک هزار میلیارد تومان برای ایران‌ایر در نظر گرفته شود و این موضوع در قالب بودجه ۱۴۰۰ دیده شود.
طرف مقابل ایران در برجام به کدام یک از تعهدات خود عمل کرد که به تعهد قرارداد هواپیماها پایبند باشد
مدیرعامل هما پیش از این از زمین گیری هواپیماهای هما حتی هواپیماهای برجامی به علت نبود قطعه گفته بود، در زمان انعقاد قرارداد هواپیماهای برجامی، آیا به این موضوع توجه نشده بود که در صورتی که هر یک از طرفین از این قرارداد خارج شوند حق و حقوقی برای طرف مقابل قائل شود؟ و حالا که کمپانی سازنده از نظر خدمات پس از فروش و تأمین قطعه همکاری با ایران‌ایر ندارد چه فعالیت‌هایی باید انجام شود؟ آیا امکان پیگیری حقوقی وجود دارد؟
به هر حال هما از نظر تأمین قطعه برخی هواپیماها با مشکل مواجه است، ضمنا در مورد تعهدات طرف مقابل مگر تعهداتی که کشورهای غربی در مورد برجام داشتند، انجام دادند که حالا در مورد یک بند کوچک که خرید هواپیما بوده است به تعهدات خود عمل کنند؟
غربی‌ها همیشه بدقولی کرده‌اند، دو کمپانی سازنده با ایران ایر قرارداد دارند، نماینده آنها باید در ایران باشد، مشکلاتی که از نظر داکیومنت و تأمین قطعات هواپیما دارند قاعدتاً طبق قراردادها باید رفع شود برخی از این هواپیماها گارانتی و وارانتی دارند اما طرف مقابل میدان را خالی کرد و رفت نظیر بقیه کارهایشان. بله در قرارداد موضوع پیگیری حقوقی بابت خروج یکطرفه و عدم اجرای تعهدات هم درج شده است، همین کار را اگر ما انجام می‌دادیم آقایان در بوق و کرنا می‌کردند. ما اگر یک فروند از این هواپیما به شرکت دیگری می‌دادیم آنها چه کار می‌کردند؟ چقدر می‌گفتند «قوانین بین‌المللی را رعایت نکرده‌اند و متن قرارداد رعایت نشده است»، این عهدشکنی، چیز تازه‌ای از غربی‌ها نیست؛ البته ما باز رها نکرده‌ایم و در این باره در حال پیگیری هستیم.
بوئینگ ۷۷۷ی که قرار بود تحویل ایران شود برای ترکیه ساخته بودند
چندی پیش به موضوع فروش برنامه‌ریزی شده هواپیماهای ATR به ایران ایر از سوی غربی‌ها اشاره کردید که بازتاب زیادی داشت؟ به نظر شما غربی‌ها در این معاملات منافع خود را دیدند؟
بله؛ من اعلام کردم که همین غربی‌ها هواپیمای پهن‌پیکر به ما ندادند و هواپیماهای کوچک را، برنامه‌ریزی شده به ما دادند؛ پس از طرح این موضوع دیدم رویترز اعلام کرد که قرار بود هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ به ایران داده شود و ایران خودش قبول نکرده است، در حالی که اولاً این هواپیما اصلا مال ایران نبود، این هواپیما را به ترکیه فروخته بودند می‌خواستند آن هواپیما را به ما بدهند ضمنا مشکلاتی به وجود آمد، طرف مقابل زمان‌کُشی کرد تا برجام به هم خورد، امروز هم که هیچ یک از این کارها را نکرده‌اند باز زبان‌شان دراز است، کمپانی ایرباس قرارداد فروش ۱۰۰ فروند ایرباس را با هما داشت کمپانی بوئینگ هم قرارداد ۸۰ فروند بوئینگ، اما امروز ایرباس می‌گوید این قرارداد به حالت تعلیق درآمده است، خوب اگر این قرارداد تعلیق شده است پس چرا بابت هواپیماهایی که قبلا فروخته‌اید خدمات نمی‌دهید؟ چرا داکیومنت نمی‌دهید؟ چرا رویژن‌های جدید کتاب‌های هواپیما را به ایران نمی‌دهید؟ چرا دسترسی ایران را به ایرباس را قطع کرده‌اید؟ اینها همه چرا‌هایی است که باید طرف مقابل پاسخ دهد.
مشکلات ATR چیست؟ آیا تناسب با شرایط جغرافیایی و آب‌وهوایی ایران ندارد؟
هواپیمای ATR هواپیمای بسیار خوبی است به توپوگرافی ایران هم بسیار نزدیک است و امروز به نحو احسنت از آن استفاده می‌شود اما مشکلات ایران ایر با ATR حل می‌شود یا با هواپیمای پهن‌پیکر دور پرواز؟
امروز ایران‌ایر اغلب مسیرهای جنوب شرق آسیا را از دست داده است، چرا؟ چون هواپیمای پهن‌پیکر ندارد، من گفتم بعید می‌دانم غرب غیربرنامه‌ریزی شده هواپیمای کوچک به ما فروخته است، آنها رفتند برای ۱۳ فروند ATR مجوز اوفک گرفتند، یعنی پنج فروند را اول داده بودند و برای هشت فروند بعدی رفتن مجوز اوفک گرفتند پس چرا نرفتند برای چهار فروند ایرباس ۳۰۰ هم مجوز بگیرند؟ غرب می‌خواست از این طریق مشکلات خود را رفع کند.
فارس: به سراغ یکی از مشکلات فعلی گردشگری دنیا یعنی شیوع کرونا برویم، در کشور ما هم این ویروس منحوس مشکلات زیادی بر دوش شرکت‌های هواپیمایی گذاشت، در خصوص تسهیلاتی حمایتی به علت رکود حاصل از کرونا که به شرکت‌های هواپیمایی داده شده است توضیحاتی ارائه دهید.
گام اول پرداخت تسهیلات حمایتی بابت رکود حاصل از کرونا به شرکت‌های هواپیمایی پرداخت شد، البته چهار شرکت هواپیمایی این تسهیلات را دریافت نکردند، رقم کل این تسهیلات حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بود.
تسهیلات حمایتی دوم از شرکت‌های هواپیمایی بسته به تقاضای آنهاست
شنیده شده است برنامه‌های برای ارائه تسهیلات حمایتی دوم هم به شرکت‌های هواپیمایی در آینده نزدیک دارید؟
جلسه‌ای با حضور وزیر راه و شهرسازی، معاون حمل‌ونقل وزیر راه، انجمن شرکت‌های هواپیمایی و مدیران عامل ایرلاین‌ها برگزار شد با این محور که در سال ۱۴۰۰ چگونه می‌توان به شرکت‌های هواپیمایی کمک کرد؛ مقرر شد شرکت‌ها هواپیمایی خود جلساتی داشته باشند و سپس به ما اعلام کنند چه می‌خواهند و به چه شکل حمایت مالی لازم دارند، یعنی یا تسهیلات دیگری به آنها پرداخت کنیم به صورت ارزی یا ریالی و یا برای بازپرداخت اقساط همین تسهیلاتی که دریافت کرده‌اند، مهلت (تنفس) داده شود، البته شرکت‌های هواپیمایی در حال بازپرداخت اقساط این تسهیلات هستند.
مشکلی که شرکت‌های هواپیمایی در این باره داشتند در گام اول ضمانت هواپیما بابت تسهیلات بود و پس از آن هم بدهی معوق شرکت‌های هواپیمایی؛ در این باره چه رایزنی‌ها از سوی سازمان هواپیمای کشوری برای رفع مشکل ایرلاین‌ها انجام شد؟
موضوع ضمانت هواپیما مشکل بزرگی نبود، شرکت‌های هواپیمایی که در گرفتن تسهیلات حمایتی مشکل داشتند خودشان با مشکلاتی مواجه بودند، یعنی بدهی قبلی یا چک برگشتی داشتند و گرنه بانک‌ها اعلام کرده بودند ۶۰ درصد ارزش کارشناسی هواپیما را به عنوان ضمانت و وثیقه برمی‌دارند.
فروش ۶۰ درصد ظرفیت پروازها فقط در ایران انجام شد/ فاصله‌گذاری در پروازها امروز مطالبه مردمی شده است
زمانی موضوع انتقال ویروس کرونا به کشور از طریق حمل‌ونقل هوایی از سوی عده‌ای مطرح شد، پس از آن هم وزیر راه و شهرسازی با بیان ادله‌ای گفت که حمل‌ونقل هوایی در این موضوع سرافراز بیرون آمد و تبرئه شد، درحال‌حاضر از نظر پروتکل‌ها در پروازها چگونه عمل می‌شود؟
در ابتدای شیوع کرونا در حق صنعت هوانوردی کشورمان اجحاف شد، طوری وانمود کردند که کرونا را هواپیما داخل کشور آورده است در حالیکه اصلاً چنین چیزی نبود، بله در داخل صنعت هوانوردی کرونا داشته‌ایم ولی چه میزان بوده است؟ مرگ و میر ما نسبت به سایر مشاغل چقدر بوده است؟ نسبت به افرادی که در صنعت هوانوردی مشغول به خدمت بوده‌اند چه میزان بوده است؟ این افراد مستقیم با مردم در ارتباط هستند.
با این حال پس از شیوع کرونا از نظر من شرکت‌های هواپیمایی از خودگذشتگی کردند و روش جدیدی در دنیا راه انداختند به عنوان «مسافرت سالم»؛ فاصله‌گذاری اجتماعی در پروازها و فروش حداکثر ۶۰ درصد ظرفیت پروازها را تکلیف کردیم و امروز به دقت اجرا می‌شود.
الان این فاصله‌گذاری اجتماعی و فروش ۶۰درصد یک مطالبه مردمی شده است یعنی اگر در یک پرواز بخواهند دو مسافر را کنار هم گذارند خودشان نمی‌پذیرند و این در دنیا بی‌نظیر بوده است، اما متأسفانه در کشور ما به این موضوع کم پرداخته شد و کم لطفی شد، کجای دنیا این قانون رعایت می‌شود؟ اما شرکت‌های هواپیمایی ما به خاطر سلامت مردم و اینکه ذهن مردم در آن یک الی یک و نیم ساعتی که در هواپیما هستند درگیر کرونا نشود، این زیان را با جان و دل خریدند ضمن آنکه سازمان هواپیمای کشوری هم نظارت مستمر دارد و تا زمانی که ستاد ملی مقابله با کرونا این قانون را لغو کند، اجرا می‌شود.
این موضوع و فاصله‌گذاری اجتماعی و فروش ۶۰درصد پروازها پس از شیوع کرونا فقط در ایران اجرا می‌شود؟
بله، برای نخستین‌بار ما اجرا کردیم و فقط در دنیا شرکت‌های هواپیمایی ایرانی رعایت می‌کنند البته هواپیماها در مبدأ و مقصد هم در قسمت مسافر و هم در قسمت بار ضدعفونی می‌شوند همچنین زمانی که چمدان‌ها روی تسمه نقاله حرکت می‌کند ضدعفونی می‌شود.
در آستانه ایام نوروز هستیم، اشاره‌ای داشتید مبنی بر اینکه نورز امسال گردشگری با محوریت حمل‌ونقل عمومی خواهد بود؟ آخرین وضعیت آماده‌سازی ناوگان برای ایام نوروز و نرخ بلیت پروازهای داخلی چگونه است؟
اول اعلام کنم که نرخ بلیت پروازها برای ایام نوروز قطعاً افزایش نمییابد و تابع همان نرخ‌گذاری قبلی در آبان ماه ۹۹ است.
در مورد ناوگان هم به این تعداد ۱۵۷ فروند هواپیمای موجود، تعداد هواپیمای دیگری افزوده می‌شود و شرکت‌های هواپیمایی در حال آماده‌سازی ناوگان خود برای پروازهای نوروزی هستند.
آخرین جزییات دادگاه سانحه ATR یاسوج به کجا رسید و از مدیران قبلی و فعلی سازمان هواپیمایی کشوری آیا فردی به عنوان مقصر شناخته شده است؟
بله برخی مدیران قبلی و کارشناسان فعلی سازمان هواپیمایی کشوری، در پرونده سانحه یاسوج متهم هستند، سطح قصوری برای آقایان در نظر گرفته‌اند، البته هم سازمان هواپیمای کشوری و هم افراد متهم، خودشان اعتراضاتی دارند، در حال رایزنی در دادگاه تجدیدنظر تا بتوانیم به آنچه عدالت و حق است بیشتر نزدیک شویم.
در موضوع سانحه هواپیمای اوکراینی مطالب عدیده‌ای عنوان شد، از پاک کردن آسمان تا مسیر پروازی هواپیما پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی (ره)؛ آیا تقصیری متوجه سازمان هواپیمای کشوری و مدیران سابق این سازمان در این سانحه بوده است؟
خیر، تقصیری متوجه سازمان هواپیمایی نبود، البته این قضیه را بسیار بزرگ و سیاسی کرده‌اند، خواهم گفت که غربی‌ها جواب گزارش ما را چه داده‌اند و جواب گزارش ما چه شد؛ اما متعجم که کانادا در این قضیه چه دخلی دارد که تبلیغ می‌کند و کانادا در این سانحه اصلاً محلی از اعراب ندارد؛ البته به زودی این موضوع را بیشتر تشریح خواهم کرد.
درست است مسافران این پرواز برخی تابعیت کانادا داشته‌اند اما ما ۲ تابعیتی را قبول نمی‌کنیم و برای ما ملاک این است که این مسافران که از مرز ما خارج شده است خودشان مایل بوده‌اند با چه هویتی خارج شوند، همه مسافران پاسپورت ایرانی ارائه داده‌اند پس خودشان به ملیت و هویت خودشان بودند و مایل بودند با این ملیت و هویت از کشور خارج شوند.
من متعجبم که چرا مسئولان کانادایی اینطور تبلیغ می‌کنند شاید آنها هم به نوعی دچار سیاست‌زدگی شده‌اند و شاید مسیری را آغاز کرده‌اند که نمی‌دانند چگونه این مسیر را به پایان می‌رساند.
غربی‌ها در جایی که به نفع خودشان است حمایت می‌کنند، آن حقوق بشری که می‌گویند منظور منافع خودشان است نه حقوقی که برای همه انسان‌ها در نظر گرفته می‌شود.
به عنوان سوال آخر، وضعیت پروازهای عتبات امروز چگونه است؟ مذاکراتی با طرف عراقی برای افزایش پروازها داشته اید؟
بله با طرف عراقی مذاکراتی داشته‌ایم، البته امروز هم محدودیتی نداریم و پروازها به طرف عراق انجام می‌دهیم اما با تعدادی که درخواست داریم؛ پروازها بین ایران و عراق توسط شرکت‌های هواپیمایی ایرانی و عراقی هم اکنون در حال انجام است.
با تشکر از توضیحات جامع شما، در پایان اگر موردی مد نظر دارید بفرمایید.
ضرورت دارد همین جا از همکاری‌های سازنده شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران قدردانی کنم، آنها هم در موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی، نصب دوربین‌های حرارتی در فرودگاه ها، ضدعفونی محیط فرودگاه و رعایت مقررات مقابله با کرونا زحمات زیادی کشیدند.
