همشهری- زهرا رفیعی: زمستان سال گذشته نامه‌ای منتشر شد که بر اساس آن سازمان جنگل‌ها و مراتع اجازه داده بود درختان شکسته، افتاده و پوسیده شناسایی، نشانه‌گذاری شود. همان زمان جامعه متخصص مخالفت خود را در مورد این طرح اعلام کردند. آنها معتقدند که اولا درخت فرسوده برای اکوسیستم جنگلی بسیار ضروری است و دوم اینکه این مجوز ممکن است راه برداشت چوب جنگل های هیرکانی با اهداف تجاری و صنعتی را هموارتر کند.
در مصوبه اخیر مجلس، به سازمان منابع طبیعی اجازه داده شده که در عرصه‌های خارج از طرح‌های جنگلداری، فعالیت‌هایی از قبیل جنگل‌کاری، حفاظت از جنگل‌ها، جلوگیری از قاچاق چوب و برداشت‌های غیرصیانتی را در قبال بهره‌برداری از درختان شکسته، افتاده، ریشه‌کن، خشک سرپا و آفت‌زده غیرقابل احیا، در قالب قرارداد و به صورت رقابتی به اشخاص غیردولتی واگذار کند. مصوبه مجلس هنوز به تایید شوریا نگهبان نرسیده است و مدیران سازمان منابع طبیعی امیدوارند که به تایید نرسد و حداقل اصلاح شود. چرا که به گفته معاون امور جنگل این سازمان «سیاست کلی سازمان منابع طبیعی، برداشت درختان شکسته و افتاده از جنگل‌ها نیست»
نگران ورود پیمانکان به جنگل نباشید
نقی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی: هرگونه بهره‌برداری از درختان سرپا در تمام عرصه‌های جنگلی کشور از جمله جنگل‌های هیرکانی ممنوع است. همین حالا نیز براساس مقررات جاری، سازمان منابع طبیعی اجازه دارد که برای بهره‌برداری از درختان شکسته و افتاده با پیمانکاران بخش خصوصی قرارداد ببندد، ولی براساس تشخیص کارشناسان سازمان، سال‌هاست که برداشت این درختان را متوقف کرده‌ایم و فعلا هم قصدی نداریم که مجوزی برای بهره‌برداری از این درختان صادر کنیم. بعد از تکمیل طرح‌های مدیریت پایدار برای تمام ۱۰۴ حوضه آبخیز هیرکانی، عملا بند سوم ماده ۴۳ طرح جهش تولید دیگر کاربردی نخواهد داشت، چرا که در این ماده آمده است که سازمان منابع طبیعی اجازه دارد بهره‌برداری از درختان شکسته و افتاده را صرفا در عرصه‌های فاقد طرح جنگلداری به بخش خصوصی واگذار کند. سیاست مدیریت فعلی سازمان این است که فعلا مجوزی برای بهره‌برداری از این درختان در جنگل‌های هیرکانی صادر نکنیم؛ بنابراین جای نگرانی درباره باز شدن پای پیمانکاران چوب به عرصه‌های جنگلی شمال کشور وجود ندارد.
اولویت کاربری های زیست محیطی جنگل
عباسعلی نوبخت رئیس سازمان منابع طبیعی کشور: برداشت درختان شکسته و افتاده راهکار مناسبی برای بهره‌برداری از جنگل‌ها نیست. سیاستگذاران کشور باید توجه داشته باشند که کاربری‌های غیربازاری جنگل مانند تولید آب و اکسیژن، جذب گرد و غبار و ... آن‌قدر زیاد است که حفظ اکوسیستم‌های جنگلی بسیار بیشتر از بهره‌برداری چوبی از آنها برای ما نفع خواهد داشت. بنابراین با وجود این که در حال حاضر کشورمان دچار کمبود مواد اولیه مورد نیاز صنایع چوبی است، ولی بازهم نباید به سراغ مجاز شناختن بهره‌برداری‌های چوبی گوناگون از عرصه‌های جنگلی برویم. درختان شکسته به غنی شدن خاک عرصه‌ها کمک می‌کند و در چرخه حیات جانداران جنگل‌ها نقش دارد. ما با تصویب قوانین و مقررات سلیقه‌ای و فاقد بررسی‌های کارشناسی لازم درباره مدیریت جنگل‌ها مخالفیم و به هیچ وجه اجازه نخواهیم داد که کاربری‌های بازاری جنگل‌ها چه در منطقه زاگرس، چه در منطقه هیرکانی و چه در سایر عرصه‌های جنگلی کشور، نسبت به کاربری‌های اکوسیستمی آنها در اولویت قرار گیرد.
درخت فرسوده ضرری ندارد
علی بناگر، رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران: تحقیقات علمی و میدانی نشان می‌دهد که معمولا خاک اطراف درختان فرسوده، بسیار غنی‌تر از خاک دیگر مناطق جنگل است؛ چرا که این درختان باعث افزایش میزان مواد آلی موجود در خاک می‌شود و در چرخه حیات باکتری‌ها و حیوانات جنگلی و به طور کلی تنوع زیستی نقش دارند. اساسا وجود این درختان نه تنها ضرری برای جنگل های هیرکانی ندارد، بلکه کاملا برای اکوسیستم جنگل مفید است.
۵۵ هزار کیلومترمربع : وسعت جنگل‌های هیرکانی (۷ درصد از ایران)
۱۰۴ حوضه آبخیز در جنگل‌های هیرکانی وجود دارد
۱۰۴ طرح تفصیلی مدیریت پایدار (طرح جنگلداری) تا ۵ سال آینده باید تدوین شود
۱۹ طرح تفصیلی تا پایان ۱۴۰۲
۲۰ طرح تفصیلی تا پایان ۱۴۰۳
نیاز چوبی صنعت
۱۴ تا ۱۶ میلیون متر مکعب : نیاز تمام واحدهای صنعتی که چوب نیاز دارند
۵ تا ۵.۵ میلیون متر مکعب چوب تولید سالیانه چوب در کشور
۱۰۰ هزار متر مکعب : تمام درختان شکسته و افتاده موجود در جنگل‌ها
برداشت درختان شکسته از عمق ۷۰ متری از جاده‌های جنگلی در ازای:
جنگل‌کاری، حفاظت از جنگل‌ها، جلوگیری از قاچاق چوب و برداشت‌های غیرصیانتی
کدام درخت پوسیده:
درختان افتاده در بستر آبراهه‌ها که احتمال وقوع سیل را افزایش می‌دهد
درختان افتاده حاشیه جاده‌ها که احتمال غلت خوردن به درون جاده را دارند
درختان افتاده‌ای که برای گردشگران خطر دارند
