علی عبدالمحمدی : شاخصکل بورس تهران برای سومین روز متوالی با افزایش همراه شد تا نماگر اصلی بازار سهام از سطح روانی 2میلیونواحدی فاصله بگیرد. این شاخص در روزی که گذشت، با افزایش 0.65درصدی همراه شد تا در سطح 2میلیون و 31هزارواحدی، کار خود را به اتمام برساند. نماگر هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است، با افزایش 0.46درصدی همراه شد و به نزدیکیهای کانال 690هزار واحدی رسید. بسیاری بر این عقیده هستند که با وجود بازگشت دلار به کانال 50هزارتومان، عاملی که سببشده تا بازار سهام این روزها شرایط پایدارتری را تجربه کند، گزارشهای فراتر از انتظار تحلیلگران در نمادهای مختلف است که یک روند مثبت را در بازار ایجادکرده است.
درحالی در سه روز اخیر در بازار سهام، شاخصکل با افزایش ارتفاع همراه شده که بررسی هستهمرکزی مبادلات ارز در بازار آزاد حاکی از آن است که دلار، بعد از فروکشکردن التهابات و پشتسر گذاشتن فضای هیجانی ناشی از ناآرامیها و کشمکشهای منطقهای؛ بخشاعظم مسیری که در روند اخیر پیموده بود را بازگشت و اکنون در کانال 50هزارتومان قرار دارد. اسکناس آمریکایی که تحتتاثیر شعلهورشدن مجدد انتظارات تورمی توانستهبود خود را تا سطوح 53هزار و 650تومان بالا بکشد، بعد از آرامشدن اوضاع و احوال خاورمیانه، مجددا به کانال 50هزارتومان بازگشته است. در همین راستا، برخی از اظهارنظرها نیز به آرامشدن فضا کمک شایانی کردهاست، برای مثال اخیرا مسوول هماهنگکننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی کاخسفید گفت: ما هیچ نشانهای از اینکه ایران در حال آمادهشدن برای گسترش دامنه درگیری (بین اسرائیل و حماس) باشد، مشاهده نکردهایم و آمریکا نمیخواهد شاهد گسترش یا تشدید جنگ در نوار غزه باشد. افزون بر این جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نیز بعد از سفر به اسرائیل، به اردن و مصر خواهد رفت تا با سران دو کشور درباره نوار غزه گفتوگو کند.
نکتهای که درخصوص این روزهای بازار قابلردیابی است، این است که بازار در مقطع کنونی، از سوی گزارشها و صورتهای مالی 6ماهه سالجاری، اخبار و برآوردهای مثبتی را دریافت میکند و این موضوع سببشده تا معاملات بازار در وضعیت متعادلتر و باثباتتری پیگیری شود، اما بازار همچنان از ناحیه فاکتورهای سیاسی مردد و دودل است؛ بدین معنا که بازار از توان لازم برای دستیابی به ارتفاعات بالاتر برخوردار نیست. بهرغم اینکه تغییر معناداری در حجم و ارزش معاملات در روزهای اخیر ثبت نشدهاست، اما بازار معاملات پایدارتری دارد و برخی این انرژی مثبت منتشره در بازار را ناشی از سیگنال مثبت عملکردهای 6 ماهه شرکتها میدانند و برخی نیز ارزندگی بازار را بهعنوان عاملی معرفی میکنند که سببشده تا بازار رنگ و روی سبز به خود بگیرد. به هر روی، آنچه که از رصد جریان معاملات این روزهای بورس تهران نتیجهگیری میشود این است که بازار سهام برای عبور از وضعیت فعلی، نیاز به محرک بنیادین قوی دارد تا بهعنوان انگیزه برای بازار سهام عمل کند.
معمولا بازده یک دارایی در دورههای متفاوت، متغیر است و روند ثابت و یکنواختی را بههمراه ندارد، بنابراین نوسان و تغییرپذیری، جزء لاینفک بازدهی موردانتظار داراییها در طول زمان است. با توجه به این تغییرات و نوسانپذیری، بازدهیها در دورههای آتی نیز قابلاطمینان نیستند و این عدماطمینان نسبت به بازدههای آتی، سرمایهگذاری را با ریسک همراه میکند.
وجود ریسک به این معنا است که برای پیشبینی آینده، بیش از یک نتیجه وجود دارد و هیچیک از نتایج قطعی نیست و امکان دارد بازدهی تحققیافته ناشی از سرمایهگذاری، کاملا با انتظارات سرمایهگذار متفاوت باشد؛ از اینرو سرمایهگذاران همیشه بهدنبال کاهش ریسک و افزایش اطمینان بازدهی هستند. در دل ریسک پتانسیل رشد وجود دارد و بهعبارت دیگر با افزایش ریسک، سرمایهگذاران بازدهی بیشتری را برای سرمایهگذاری طلب میکنند. بازار سهام نیز همواره در بلندمدت در مقایسه با سایر بازارهای موازی، بازدهی بیشتری را بهثبت رسانده و برنده نهایی بازارها به لحاظ بازدهی در بلندمدت بوده است.
سهام در جریان معاملات خود همواره شاهد نوسانات زیادی بوده و به موازات این نوسانات و ریسک موجود، در بلندمدت بیشترین بازدهی را داشتهاند؛ بهعبارت دیگر صرفریسک سرمایهگذاری در سهام بیشتر است. بازدهی مازادی که سرمایهگذار افزون بر نرخ بدونریسک طلب میکند، صرفریسک نام دارد و همانطور که گفته شد، چون صرفریسک سهامداری بالا است، سرمایهگذار انتظار نرخهای بازدهی بالاتری را دارد.
ریسکهای موجود در بازار سهام از جنبههای مختلف قابلتفکیک و بررسی است، بنابراین کسی که در گردونه معاملات سهام پا میگذارد باید از کلیه این ریسکها و اثرات آن بر بازار و صنایع مختلف آگاهی داشتهباشد تا بتواند بنا به اقتضای اتفاقات رخداده در بازار، عکسالعمل مناسب نشان دهد.
اگرچه بازار سهام در روزهای اخیر، شرایط معاملاتی بهتری به خود گرفته، اما نمیتوان این موضوع را به منزله شکلگیری یک روند بلندمدت در بازار سهام تلقی کرد. بازار سهام در مقطع کنونی، با انواع و اقسام ریسکها مواجه است و تا زمانیکه سایه این ریسکها از سر بازار سهام برداشته نشود، نمیتوان برای بازار چشمانداز روشنی در بلندمدت متصور شد. بازار از ناحیه تصمیماتی که از سوی نهادهای مختلف مرتبط اتخاذ میکنند، همواره در سالهای اخیر آسیبدیده است و این موضوع سببشده تا یک بدبینی مفرط در اذهان سرمایهگذاران نسبت به این قضیه شکلگرفته باشد و سهامداران بعد از شکلگیری هر روند کوتاهمدتی بهدنبال سرنخی برای یافتن پایان روند مذکور هستند تا با شناسایی سود، سهام خود را بهفروش برسانند.
از سوی دیگر نیز بازار سهام به تحولات بازار ارز چشم دوخته است و منتظر تعیین مسیر آتی بازار ارز است تا از آن بهعنوان یک چراغ راهنما برای روزهای آتی استفاده کند. در این میان، قیمتهای جهانی نیز نتوانستهاند روند چشمگیر صعودی خاصی را در بطن خود تجربه کنند و بورس تهران از دریافت محرک از این ناحیه نیز عاجز است.