هر سال بنا به رسم همیشگی انجمن صنایع فرآورده های لبنی ، قیمت لبنیات را به بهانه های مختلف بالا می برد و تولیدکنندگان و صاحبان برندهای بزرگ لبنیات کشور که از اعضای اصلی انجمن صنایع فرآورده های لبنی هستند، از عاملین این افزایش قیمت ها محسوب می شوند. افزایش قیمتی که حتی پیش از حذف ارز دولتی صورت می گرفت و روش قدیمی اعضای این انجمن است.
امسال انجمن صنایع فرآورده های لبنی پا را فراتر گذاشته است و برای نخستین بار در خرداد ماه بدون هیچ گونه واهمه و مجوزی از دستگاه های نظارتی، قیمت ها را ۳۰ درصد افزایش داد و ظاهرا قرار است دوباره قیمت ها را گران کند.
به نظر می رسد صنف لبنیات در میان صنوف دیگر تافته جدا بافته است و هر وقت هوس افزایش قیمت کند با بهانه های مختلف اعم از افزایش هزینه های جاری یا افزایش قیمت مواد اولیه و یا ... بدون در نظر گرفتن شرایط مردم و مجوزهای لازم اقدام به افزایش خودسرانه محصولات لبنی کرده و ابایی هم از جریمه ندارد زیرا ظاهرا جرایم موجود برای گرانفروشی از بازدارندگی لازم برخوردار نبوده و سود گرانفروشی بسیار بیشتر از مبالغ جریمه است و به نوعی سود نقدی حاصل از گرانفروشی را به جریمه نسیه تعزیرات که معلوم نیست چه کسی داده و چه کسی گرفته است ترجیح می دهند و اغلب قیمت های افزایش یافته نیز باقی می ماند و به گذشته باز نمیگردد .این در حالی است که اصناف دیگر مانند صنف نانوایان و یا تولید کنندگان مرغ و تخم مرغ و حتی حمل و نقل عمومی و یا خصوصی و بسیاری از صنوف دیگر هم مشکلاتی از قبیل افزایش هزینه های جاری و غیره را دارند و به سختی امورات خود را می گذرانند ولی بدون مجوز اقدام به افزایش قیمت محصولات و خدمات نمیکنند و منتظر مجوزهای مراجع ذیصلاح می مانند، اما برای صنف لبنیات همه ساله این رویه عادت شده که ابتدا محصولات خود را گران می کنند و بعد پیگیر مجوز می شوند.!
این در حالی است که کاهش مصرف لبنیات در ایران به دلیل کاهش قدرت خرید و ناتوانی مردم در خرید محصولات لبنی به خاطر کوچک شدن سفره هایشان، افزایش متعدد قیمت ها در بازه های زمانی کوتاه و عدم تناسب درآمد خانوارها با هزینه های مصرفی موجب شده که طی ۲ سال گذشته سرانه مصرف انواع محصولات لبنی در میان خانوارهای ایرانی نزولی شود.
لازم به ذکر است پس از افزایش قیمت لبنیات در خرداد ماه امسال سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی در این خصوص گفت: پس از تصمیم گیری برای افزایش قیمت شیر خام، شرکتهای تولید محصولات لبنی از سازمان حمایت برای افزایش قیمت مواد لبنی درخواست کردند که این موضوع در کارگروههای مربوطه در حال پیگیری است؛ اما هیچ مجوزی برای افزایش قیمت صادر نشده است. افزایش قیمت خودسرانه اقدام به گران فروشی است و هر شرکتی که نسبت به قیمتهای قبلی افزایش قیمت داشته باشد، مصداق گرانفروشی و قطعاً با آنها برخورد خواهد شد. تمامی این تخلفات مورد رسیدگی و برخورد خواهد شد.
احمد اصانلو، رئیس سازمان تعزیرات حکومتی در نشست خبری ۶ شهریور ماه ۱۴۰۲ در پاسخ به سوال درخصوص تخلفات شرکت های لبنیات، با بیان اینکه مشکلی از گذشته نه تنها در حوزه لبنیات بلکه درخصوص تمام کالاها و خدمات داشتیم که متاسفانه این رویکرد سال ها نهادینه شده بود، گفت: سال گذشته موضوع قیمت گذاری دستوری برای کالاهای اساسی مطرح شد و ۴ قلم لبنیات قیمت گذاری شد. واحدهای تولیدی لبنیات تصور می کردند که مجاز هستند باقی محصولات را آن طور که می خواهند و بدون ضوابط قیمت گذاری کنند.
رئیس سازمان تعزیرات حکومتی در ادامه گفت: تابستان سال گذشته به این موضوع ورود کردیم و همه مدیران استانی سازمان تعزیرات در واحدهای تولیدی مستقر شدند و کار مشترکی را با وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حمایت انجام دادند که نتیجه این شد که ۱۱۹ واحد لبنیاتی تولید در طرح یک ماهه مورد بازرسی قرار گرفتند و تفهیم و ابلاغ و تشکیل پرونده صورت گرفت که قیمت گذاری ۴ قلم لبنیات به مفهوم این نیست که در قیمت گذاری باقی محصولات آزادی عمل دارند.
بدین ترتیب بین کارخانه های بزرگ و مهم ۱۹ فقره و برای شرکتهای دیگر ۵۱۴ پرونده تشکیل و مختومه شد و شرکت های لبنیات به پرداخت یک هزار و ۴۷۳ میلیارد ریال محکومیت قطعی گرفتند.
اصانلو درخصوص وضعیت شرکت های لبنیات در سال جدید گفت: سال جاری در ستاد تنظیم بازار قرار شد به جای قیمت گذاری دستوری ۴ قلم لبنیات، ضوابط قیمت گذاری وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی مشترک ابلاغ و نظارت کنند و تخلفات را به سازمان تعزیرات حکومتی ابلاغ کنند. در حال حاضر منتظر هستیم پس از اقدامات این دو وزارتخانه، به تخلفات ورود کنیم.
مدیرکل نظارت بر محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی سازمان حمایت اعلام کرد که تاثیر افزایش قیمت مصوب شیرخام و سایر هزینه های تولید قبلا در قیمت محصولات لبنی لحاظ و از سوی واحدهای تولیدی اعمال شده است و هرگونه افزایش مجدد قیمت ها فاقد وجاهت بوده و می تواند با عنوان تخلف گرانفروشی مورد پیگیری قرار گیرد.
در متن نامه داریوش بهنود قاسمی، مدیرکل نظارت بر محصولات کشاورزی و فرآوردههای دامی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان به رضا باکری، دبیر انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران، آمده است:
با عنایت به گزارشهای واصله مبنی بر احتمال افزایش مجدد قیمت برخی از محصولات لبنی در سطح بازار و از آنجایی که تاثیر افزایش قیمت مصوب شیرخام و سایر هزینههای تولید (منجمله حقوق و دستمزد، سربار، مواد بستهبندی و ...) قبلا در قیمت این محصولات لحاظ و از سوی واحدهای تولیدی اعمال شده است، لذا هرگونه افزایش مجدد قیمتها فاقد وجاهت بوده و میتواند با عنوان تخلف گرانفروشی مورد پیگیری قرار گیرد.
بر این اساس لازم است به کلیه واحدهای زیرمجموعه انجمن ضرورت رعایت مصوبات قانونی منجمله رعایت سقف مجاز افزایش قیمت اعلام شده را یادآوری فرمایید. بدیهی است عندالزوم برخورد قانونی لازم با واحدهای متخلف صورت خواهد پذیرفت.
از آنجا که این هشدارها "نوش دارو بعد از مرگ سهراب" است، مشخص نیست چرا لبنیاتی ها به هشدارها توجه نمی کنند و در پی افزایش مکرر قیمت ها و وعده پیگیری در نشست های خبری تا امروز هیچ پیگیری رخ نداده است و ظاهرا زور لبنیاتی ها از سازمان های نظارتی بیشتر است.