فشار خون در بارداری یکی از مشکلاتی است که برخی زنان باردار با آن مواجه می‌شوند. بارداری یک سفر دگرگون کننده و هیجان انگیز در زندگی یک زن است که با تغییرات فیزیولوژیکی عمیق مشخص می‌شود. یکی از جنبه‌های مهم سلامت مادر که پزشکان در دوران بارداری به دقت آن را بررسی می‌کنند، فشار خون است. ممکن است برخی تغییرات ناشی از بارداری در بدن برخی زنان با تغییرات در فشار خون آن‌ها ظاهر شود که علایم و خطرات خاص خود را به دنبال خواهد داشت. در این مقاله قصد داریم درباره علایم و خطرات فشار خون در بارداری و دلایل مختلفی که می‌تواند بر سطح فشار خون در مادران باردار تأثیر بگذارد، بررسی کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
بیشتر بخوانید: چگونه فشار خون در بارداری را کاهش دهیم؟
به طور کلی فشار خون در اصل فشاری است که از طریق گردش خون بر دیواره رگ‌ها وارد می‌شود. میزان آن بر حسب میلی‌متر جیوه اندازه گیری می‌شود و به صورت دو مقدار سیستولیک (عدد بالاتر) و دیاستولیک (عدد پایین) ثبت می‌شود. در دوران بارداری، فشار خون نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین در حال رشد دارد. سطوح نرمال فشار خون این اطمینان را ایجاد میکند که جریان خون کافی، اکسیژن و مواد مغذی به جفت می‌رسد و شرایط رشد مطلوب برای جنین مهیا می‌شود. اما برخی از زنان باردار به دلایل مختلف زمینه‌ای یا تغییرات ناشی از این دوره دچار فشار خون در بارداری می‌شوند و این جریان از حالت اعتدال خود خارج می‌شود.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب
ابتلا به فشار خون در دوران بارداری می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از این دلایل ناشناخته هستند اما برخی علت زمینه‌ای مرتبط با این عارضه وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
بارداری باعث ایجاد یک سری تغییرات فیزیولوژیکی می‌شود که می‌تواند بر فشار خون تأثیر بگذارد. هورمون‌هایی مانند پروژسترون و ریلکسین باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شوند که می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. با این حال، با پیشرفت بارداری فشار خون به طور معمول کمی افزایش می‌یابد.
زنانی که از قبل بارداری اختلالات فشار خون مانند فشار خون مزمن دارند، بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون در بارداری خواهند بود. در چنین شرایطی مراجعه به پزشک ضروری است تا وضعیت این افراد به دقت تحت کنترل باشد و خطرات ناشی از این عارضه به حداقل برسد.
مطالب پیشنهادی: سونوگرافی های مهم دوران بارداری، کدامند؟
زنان باردار مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری کلیوی یا اختلالات خودایمنی ممکن است به دلیل تأثیر این شرایط بر سلامت عروق، بیشتر مستعد ابتلا به فشار خون در بارداری باشند.
حمل دوقلو یا چند قلو می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم گردش خون زنان در دوران بارداری وارد کند و به طور بالقوه منجر به تغییرات فشار خون شود.
کم آبی و افزایش سطح استرس می‌تواند باعث افزایش موقت فشار خون در دوران بارداری شود. هیدراتاسیون مناسب و مدیریت استرس در دوران بارداری ضروری می‌تواند از ایجاد این مشکل به طرز چشمگیری جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: فشار خون در بارداری، کنترل عوارض خطرناک و راه درمان
آگاهی از علایم فشار خون در بارداری به مادران باردار کمک میکند تا در اسرع وقت نسبت به مدیریت و درمان مشکل خود اقدام کرده و از هرگونه خطرات و آسیب که ممکن است سلامتی آن‌ها یا جنین را تحت تأثیر قرار دهد، پیشگیری کنند.
به طور کلی زنان باردار باید به طور مرتب میزان قند خون و فشار خون خود را بررسی کنند. در صورتی که فشار خون به طور مداوم ۱۴۰/۹۰ میلی متر جیوه یا بالاتر باشد، این وضعیت علامتی است که باید جدی گرفته شود و ممکن است علامتی از ابتلا به فشار خون در بارداری محسوب شود.
سردردهای مکرر و شدید که اغلب با اختلالات بینایی یا سرگیجه همراه است، می‌تواند نشان دهنده فشار خون بارداری باشد. این علائم به خصوص در سه ماهه دوم یا سوم می‌تواند نگران کننده باشد.
وجود تورم به خصوص در صورت، دست‌ها و پاها، یکی از علائم شایع پره اکلامپسی است. پره اکلامپسی یک بیماری جدی است که اغلب با فشار خون بالا در دوران بارداری ایجاد می‌شود.
علامت قابل توجه پره اکلامپسی وجود پروتئین اضافی در ادرار است که به پروتئینوری معروف است. این عارضه معمولاً در معاینات قبل از تولد تشخیص داده می‌شود.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر
درد شکم به ویژه در قسمت فوقانی سمت راست، می‌تواند نشانه پره اکلامپسی باشد و باید این وضعیت فوراً به پزشک گزارش شود.
فشار خون در بارداری می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم گردش خون وارد کند و منجر به تنگی نفس یا مشکل در تنفس شود. این حالت معمولاً هنگام فعالیت بدنی یا هنگام دراز کشیدن بیشتر مشخص می‌شود.
این علایم در حالی که در اوایل بارداری شایع است، تهوع و استفراغ مداوم به خصوص در نیمه دوم بارداری می‌تواند از علائم فشار خون بالا در دوران بارداری باشد.
اگر متوجه کاهش قابل توجه حرکت جنین شدید، می‌تواند با عوارض مربوط به فشار خون بالا همراه باشد. نظارت بر فعالیت جنین و گزارش فوری هرگونه نگرانی به پزشک، بسیار مهم است.
مطالب پیشنهادی: جنین در هفته سی و یکم بارداری چگونه است؟
در بسیاری از موارد فشار خون در دوران بارداری روندی طبیعی و قابل مدیریت است. اما در صورت عدم توجه به آن خطرات فشار خون در بارداری برای مادر و جنین می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار دهد.
یکی از جدی‌ترین عوارض فشار خون بالا در دوران بارداری پره اکلامپسی است. این بیماری با فشار خون بالا، پروتئینوری (پروتئین اضافی در ادرار) مشخص می‌شود و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض شدیدی مانند آسیب اندام، تشنج (اکلامپسی) و حتی مرگ مادران شود.
فشار خون بالا می‌تواند خطر زایمان زودرس (زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری) را افزایش دهد که خطر عوارض سلامتی را برای نوزاد به همراه دارد.
فشار خون در دوران بارداری می‌تواند خطر سکته مغزی مادر و سایر مشکلات قلبی عروقی از جمله حمله قلبی را افزایش دهد.
برای زنان با پیشینه ابتلا به فشار خون مزمن، بارداری می‌تواند شرایط را بدتر کند. این شرایط ممکن است نیاز به تنظیم داروها و نظارت دقیق برای مدیریت سطح فشار خون داشته باشد.
موارد شدید فشار خون بالا، به ویژه در ترکیب با پره اکلامپسی، می‌تواند خطر مرده زایی را افزایش داده و عواقب روحی و جسمی ویرانگری را در پی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: آیا خوردن ترشی در دوران بارداری ضرر دارد؟
فشار خون در بارداری می‌تواند بر عملکرد جفت تأثیر بگذارد و منجر به کاهش جریان خون و تحویل مواد مغذی به جنین شود. این شرایط می‌تواند منجر به محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) و وزن کم هنگام تولد شود.
همان طور که قبلاً ذکر شد، زایمان زودرس یک خطر قابل توجه است که می‌تواند منجر به چالش‌های سلامتی از جمله سندرم دیسترس تنفسی، عفونت‌ها و مشکلات رشد برای کودک شود.
نوزادانی که از مادران مبتلا به فشار خون بارداری به دنیا می‌آیند، ممکن است دچار مشکلاتی مانند هیپوکسی شوند. نوزادانی که دچار هیپوکسی می‌شوند، اکسیژن رسانی به مغز و اندام‌های آن‌ها به درستی انجام نمی‌گیرد و باید برای مدتی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) بستری شوند.
مطالب پیشنهادی: آیا پرکاری تیروئید در بارداری خطرناک است؟
همان طور که اشاره کردیم، فشار خون در بارداری می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت مادر و جنین در حال رشد داشته باشد. برای مادران باردار ضروری است که به علایم خود در دوران بارداری توجه کنند، فشار خون و قند خون خود را به صورت مرتب ارزیابی کرده و در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر عادی فوراً به پزشک مراجعه کنند. پایبندی به مراقبت‌های دوران بارداری و پیروی از یک سبک زندگی سالم می‌تواند علایم و خطرات فشار خون در بارداری را به حداقل برساند و سلامت مادر و جنین را تضمین کند.
