خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها: استان ایلام یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان به شمار می‌رود، چراکه قدمتی بالغ بر ۹ هزار سال دارد و نام آشنای عیلام باستان نیز از همان زمان بر این شهر برجای مانده است.
از این رو به دلیل برخورداری از تاریخ کهن و همچنین موقعیت جغرافیایی ویژه آن، همواره از جاذبه‌های گردشگری بسیار زیادی برخوردار است و دور از انتظار نخواهد بود که اگر بگوییم تعدادی بالای دیدنی‌ها و آثار باستانی استان ایلام، آن را به یکی از اصلی‌ترین شهرهای گردشگری و فرهنگی ایران تبدیل کرده است.
موزه‌ها، بناهای تاریخی، آرامگاه‌های مشاهیر، آثار باستانی، جاذبه‌های طبیعی و… از دیدنی‌های این شهر کهن محسوب می‌شود که هرکدام حال‌وهوای خاص خود را دارند.
همه می‌دانیم که شناسنامه هر کشوری آثار باستانی و میراث فرهنگی آن است، آثار باستانی که قدمت، تاریخچه و تمدن هر سرزمینی را مشخص می‌کند؛ بنابراین حفظ و نگهداری آثار تاریخی به عنوان پشتوانه‌های اصلی تاریخ و فرهنگ مردم ایران زمین و استان از اهمیت بالایی برخوردار است.
این درحالی است که گذشت زمان عوامل طبیعی به خصوص هوای سرد و بارش و بادهای مستمر ایلام و در دهه‌های اخیر عامل انسانی روند تخریب بناهای تاریخی در استان ایلام را سرعت داده است.
تخریب بناهای تاریخی در ایلام
مریم معصومی یکی از شهروندان ایلامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بعید است در استان ایلام سری به بناهای تاریخی زده‌باشید و با یادگاری‌نویسی با رنگ یا زغال، خراشیدن و خط انداختن، ازبین‌رفتن تزئینات کوچک و بزرگِ در دسترس، سیاه‌شدگی ناشی از روشن‌کردن آتش پای دیوارها، جای خالی آجرها و خالی‌شدن قسمتی از بنا از بافت اصلی، کوبیدن میخ و چسباندن اعلامیه و اطلاعیه روی دیوارها، ریختن زباله در بناهای بدون متولی و تجمع معتادان در برخی خانه‌های تاریخی در بافت‌های فرسوده، روبه‌رو نشده باشید.
وی افزود: متاسفانه در استان ایلام این کهن شهر مهم، تغییرات نامناسب و خسارات جبران ناپذیری به بافت بناهای قدیمی و تاریخی وارد شده است که ناشی از نبود مدیریت و کنترل صحیح از سوی مسئولان مربوطه است.
احمد مظفری یکی دیگر از شهروندان ایلامی به خبرنگار مهر گفت: بسیاری از آثار میراث فرهنگی که در چند سال اخیر به ثبت رسیده‌اند متاسفانه در معرض تخریب و فرسایش هستند، همچنین خیلی از میراث معماری و هویت تاریخی ما نشان دهنده تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم هستند، دارند از بین می‌روند.
وی افزود: از مسئولان میراث فرهنگی انتظار داریم از آثار باستانی و تاریخی به جا مانده از نیاکانمان محافظت کنند و بازتاب دهند، چرا که اگر این آثار از بین برود به فرهنگ، ادبیات و طبیعت ایران آسیب جدی و غیر قابل جبرانی وارد می‌شود.
اهمیت حفظ و نگهداری از آثار تاریخی
شکرالله شهبازی کارشناس گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: حفظ آثار تاریخی به دلیل اینکه از رفاه اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه حمایت می‌کند، غرور مدنی جوامع را ارتقا می‌دهد و به همان اندازه می‌تواند وسیله‌ای برای دست‌یابی به اهداف اقتصادی بلندمدت همچون رشد و احیای مجدد شهرها، مشاغل کوچک و تأمین مسکن باشد، همچنان از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی افزود: اکنون که گردشگری به عنوان یکی از موتورهای محرکه اشتغالزایی و درآمدزایی کشور مدنظر قرارگرفته و احیای بناهای تاریخی و فرهنگی برای جذب گردشگران نیز با استقبال خوب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در جای جای کشور مواجه‌شده‌است، بهتر است برای جلوگیری از فرسایش و تخریب آثار تاریخی که سالهاست دامن میراث فرهنگی و تاریخی استان ایلام را گرفته، تدبیری جدی اندیشید.
این کارشناس ادامه داد: افزایش حفاظت از مکان‌های تاریخی، فرهنگ سازی نگهداری از آثار باستانی از طریق رسانه‌ها و صدا و سیما و تخصیص اعتبار جهت مرمت و بازسازی مکان‌های تاریخی در معرض فرسایش از جمله اقدامات اساسی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
حفاظت و مرمت آثار تاریخی در اقصی نقاط استان
فرزاد شریفی مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در استان ایلام تعداد ۸۹۲ اثر شامل طبیعی و تاریخی وجود دارد که از این تعداد ۷۷۶ آثار تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت گردیده، همچنین در سال جاری نیز ۵۰۰ اثر تاریخی دیگر در ۱۱ شهرستان استان شناسایی شده است.
وی با تاکید بر لزوم حفاظت از آثار تاریخی، افزود: تا کنون ۱۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات استانی و ملی همچنین از محل مسئولیت‌های اجتماعی شرکت نفت جهت حفاظت، نگهداری، مرمت و بازسازی مکان‌های تاریخی هزینه شده است.
این مسئول تصریح کرد: آتشکده کوشک قینفر ملکشاهی، قلعه والی ایلام، هزار درب آبدانان، شهر تاریخی سیمره دره شهر، امامزاده پیر محمد بدره، آتشکده موشکان چرداول، قلعه شیاخ دهلران، آتشکده سیاهگل ایوان، تپه چوار، شهر تاریخی سیروان و قلعه کهره هلیلان از جمله آثار تاریخی مرمت شده در استان ایلام هستند.
شریفی در پایان گفت: تقویت انجمن‌های میراث و انجمن‌های مردم نهاد، تقویت گشت‌های یگان حفاظت و مشارکت سایر یگان‌های حفاظت ادارات و گشت‌های مشترک و مهم‌تر از همه آگاه سازی عموم به ویژه دانش آموزان و دانشجویان در جهت حفظ آثار از دیگر اقدامات این دستگاه اجرایی بوده است.
لازم به ذکر است حفظ بناهای تاریخی اگر اتفاق بیفتد مزایای فرهنگی و اجتماعی فراوانی دارد و حتی وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف اقتصادی بلندمدت همچون رشد و احیای مجدد شهر، جاذبه‌های گردشگری و ایجاد مشاغل مختلف و درآمدزایی می‌شود، از این رو حمایت و حفاظت از این بخش می‌بایست به طور ویژه مورد توجه مسئولان و مردم قرار گیرد.
