بخش هایی از گفتگو با سیدمحمد صدر معاون وزیر امورخارجه دولت اصلاحات در گفت‌وگو با هم‌میهن را بخوانید؛
با توجه به شرایط بحرانی منطقه و جنگ غزه، فکر می‌کنید بهترین استراتژی و رویکردی که جمهوری اسلامی ایران در قبال این جنگ برای تامین منافع ملی و جلوگیری از آسیب می‌تواند در پیش بگیرد، چیست؟
موضع رسمی ایران توسط مقام رهبری اعلام شد. برخی افراد بودند که اندکی ناپخته عمل می‌کردند و طوری صحبت می‌کردند که انگار ایران در اقداماتی که حماس انجام می‌دهد، دخالت کرده‌است. تردیدی نیست که حماس حق دارد علیه اشغالگری مقاومت کند. اما ایران دخالتی در این موضوع نداشت و همانطور که رهبری اعلام کردند که عملیات اخیر «کار طراحان هوشمند و جوانان و فعالانِ ازجان‌گذشته فلسطینی بود» و تاکید کردند «کسانی که می‌گویند ضربه اخیر فلسطینی‌ها ناشی از غیرفلسطینی‌ها است، ملت بزرگ فلسطین را نشناخته‌اند و دست‌کم گرفته‌اند» کار حماس کاری درست و مشروع است و آنها علیه اشغالگری و علیه جنایت‌هایی است که اسرائیل در طول تاریخ انجام داده‌است، مبارزه می‌کنند و به همین دلیل اقدامات آنها قابل تایید است. اما ایران، همانگونه که در بالاترین سطح حاکمیت جمهوری اسلامی اعلام شد، دخالتی در عملیات آنها نداشته‌است. بهترین استراتژی این است که ما مواضع خودمان را علنی و صریح بیان کنیم و بگوییم که از موضع برحق فلسطینیان حمایت می‌کنیم اما در برنامه‌ریزی، اجرا و فرمان عملیات آنها نقشی نداشتیم.
تحلیل‌گران غربی مدام این فرضیه را تکرار می‌کنند که این جنگ ممکن است گسترده‌تر شود و دامن سوریه و لبنان را بگیرد. به اعتقاد کارشناسان غربی اگر دامنه جنگ به کشورهای دیگر کشیده‌شود، پای ایران هم به جنگ باز می‌شود. مقام‌های آمریکایی هم چند بار در اظهارنظرهایشان گفته‌اند که اگر ایران وارد این جنگ شود، واشنگتن هم وارد جنگ خواهد شد. فکر می‌کنید احتمال بروز چنین شرایطی چقدر است؟
من فکر نمی‌کنم چنین اتفاقی بیفتد. همان زمان که حماس عملیات خود را اجرا کرد، مقام‌های آمریکایی و حتی مقام‌های اسرائیلی در اظهارنظرهای خود تصریح کردند که هیچ شاهدی مبنی بر دخالت ایران در این عملیات وجود ندارد.
نکته‌ای که وجود دارد این است که جنایات فجیعی که رژیم اسرائیل به‌صورت روزمره علیه غیرنظامیان غزه انجام می‌دهد، به‌گونه‌ای است که نه‌فقط در ایران و نه‌فقط در کشورهای عربی و اسلامی، بلکه حتی در افکار عمومی اروپا هم دچار خشم شده‌اند و علیه اقدامات اسرائیل تظاهرات اعتراضی برگزار می‌کنند. اینکه شاهد حضور نزدیک به ۱۰۰ هزار تظاهرکننده معترض به اقدامات اسرائیل در لندن هستیم، نشان می‌دهد که انقدر جنایت‌های عیان اسرائیل غیرقابل تحمل شده‌است که حتی احساسات شهروندان کشورهای غربی را هم تحریک کرده‌است. طبیعی است که اگر اقدامات جنایتکارانه اسرائیل به‌صورت مستمر ادامه پیدا کند، عکس‌العمل‌ها نسبت به آن شدید خواهد بود. روز شنبه، دبیرکل سازمان ملل متحد در مصاحبه‌ای که در کنار گذرگاه رفح بین خاک مصر و نوار غزه در جمع خبرنگاران داشت، گفت: «اینجا دیوار بین مرگ و زندگی است.» این دیپلمات بلندپایه بین‌المللی تاکید کرد که انسانی وجود ندارد که ببیند چه جنایاتی علیه مردم غزه انجام می‌شود و قلبش به درد نیاید.
به‌صورت متوسط روزانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر و در برخی روزها ۳۰۰ نفر و حتی در یک مورد ۵۰۰ نفر در یک بیمارستان کشته‌شدند و هزاران نفر آواره می‌شوند. تاکنون نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از شهروندان غزه آواره و بی‌خانمان شده‌اند. در دنیایی که به‌طور مداوم در آن شعارهای حقوق بشر، عدالت و انسانیت سر داده‌می‌شود، چنین اقداماتی متعلق به قرون گذشته، برای انسان‌ها در سراسر جهان تحمل‌ناپذیر است.
نباید تصور کنیم که آنچه در غزه اتفاق می‌افتد، یک جنگ عادی است، درست است که اصل جنگ محکوم و غیراخلاقی است، اما آنچه اسرائیل انجام می‌دهد به‌مراتب از جنگ‌هایی که در دهه‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم غیرانسانی‌تر، غیراخلاقی‌تر و جنایتکارانه‌تر است. این جنایت‌ها باعث جریحه‌دار شدن اکثر انسان‌های جهان شده‌است و عکس‌العمل در مقابل این خبرهای جنایتکارانه قابل توجیه است و نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه زمان کاسه صبر شهروندان انسان‌دوست و صلح‌طلب لبریز شود.
جواب سوال من را صریح ندادید. خود شما آیا پیش‌بینی می‌کنید که این جنگ به کشورهای دیگر سرریز شود یا نه؟
همانگونه که گفتم این موضوع بستگی به این دارد که این جنایات ادامه پیدا کند یا نه. تلاش‌هایی از سوی برخی کشورها و نهادهای بین‌المللی در جریان است که آتش‌بسی در غزه برقرار شود و اسرائیل دست از جنایت بکشد. اگر آتش‌بس داده‌شود و اگر اسرائیل به صورت زمینی وارد غزه نشود، احتمال گسترش جنگ به دیگر کشورها، بسیار بعید است. اما اگر آتش‌بسی شکل نگیرد و ارتش اسرائیل به‌صورت زمینی وارد نوار غزه شود و به کشتار گسترده غیرنظامیان فلسطینی ادامه بدهد، آنگاه بعید نیست که این جنگ گسترش پیدا کند و بازیگران دیگری وارد آن شوند.
در چنین شرایطی ایران چه خواهد کرد؟
ایران بر مواضع خودش پافشاری خواهد کرد و سعی می‌کند اربابان اسرائیل را در واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی وادار کند که جلوی استمرار جنایات این رژیم را بگیرند.
2727
