همشهری آنلاین:گروه خانواده-مژگان مهرابی:در برنامه ششم، اگر چه تصمیماتی در راستای تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن گرفته شد، اما به دلیل ضعف و کاستی بعضی از طرح ها، آن طور که باید مصوبات لوایح اجرا نشد. در برنامه هفتم مسئولان و نماینده های مجلس، رویه دیگری را به کار گرفتند. قبل از تصویب لایحه یا ارائه طرح پژوهش های زیادی انجام دادند تا اشتباهات گذشته تکرار نشود. به باور «زهره الهیان» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، برنامه هفتم با برنامه های قبلی توسعه تفاوت زیادی داشته و نگاهی بهتر و موثرتر به حوزه زنان و خانواده دارد. در این باره با او گفت و گو می کنیم.
فصل 16 برنامه هفتم
برنامه هفتم توسعه در حوزه زنان و خانواده سرانجام به نتیجه رسید و مصوبات آن تصویب شد. آن چه بیش از هر موردی در صحن علنی مجلس مورد توجه نماینده ها بود، رفع موانع شکوفایی زنان و استفاده از توانمندی آنها بود. دیگر اینکه خیلی جدی از نهاد خانواده حمایت شود. از این رو، تسهیلات رفاهی و رفع مشکلات اجتماعی برای همه اقشار بانوان، اعم از زنان سرپرست خانوار، بانوان شاغل، بانوان نخبه و ... در نظر گرفته شد. البته مهیا کردن امکانات رفاهی همه رویکردهای برنامه هفتم در حوزه زن و خانواده نیست. زهره الهیان نماینده مردم تهران در مجلس در این باره توضیح می دهد: «توجه ویژه به نهاد خانواده و رفع موانع زندگی مشترک از سیاست های کلی این برنامه است. در برنامه هفتم یک فصل به حوزه خانواده و زنان و قانون جوانی جمعیت اختصاص داده شده و آن فصل 16 است. در این فصل، ترویج ازدواج آسان و ترغیب جوانان به انجام این سنت حسنه در اولویت قرار دارد. ازدواجی که با توجه به فرهنگ اسلامی ایرانی صورت گیرد. این امر نیاز به فرهنگ سازی دارد. همچنین مراکز مشاوره ازدواج و پیشگیری از طلاق راه اندازی شده است. این مراکز می توانند نقش مهمی در کاهش آمار طلاق داشته باشند.»
تحکیم بنیان خانواده
اما موضوع مهمی که مورد توجه نمایندگان مجلس بوده و در برنامه هفتم لحاظ شده، رفع مشکلات مربوط نظام خانواده است. مواردی که اگر خلا آنها برطرف نشود می تواند سلامت کانون خانواده را به خطر بیاندازد. کاهش میانگین سن ازدواج، کاهش 5 درصدی طلاق متاهلان، افزایش 5درصدی نرخ ازدواج نسبت به جمعیت در سن ازدواج، برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در ارتباط به انتخاب همسر از جمله موضاعتی است که می توان به آنها اشاره کرد. الهیان اشاره می کند: «برای کاهش طلاق برنامه ریزی شده است. همین کمک زیادی به حفظ کانون خانواده می کند. از سوی دیگر در برنامه هفتم اقدامات لازم برای رفع موانع فرزندآوری انجام شده است.»
توانمندسازی بانوان نخبه
توانمندسازی بانوان در حوزه علمی و دانش بنیان اتفاق خوبی دیگری است که در برنامه هفتم مورد توجه قرار گرفته است. الهیان از اینکه زنان ایرانی پیشفت زیادی در حوزه علم و دانش پیشرفت زیادی کرده اند حس خوبی دارد و می گوید: «بانوان نخبه ما پیشرفت قابل توجهی در شرکت های دانش بنیان و خانه های خلاق داشته اند. به گونه ای که می توانند قابل اثر باشند. در برنامه هفتم سهمی برای آنها لحاظ شده است.» از صحبت های الهیان می توان استنباط کرد، رویکرد برنامه هفتم در حوزه زنان و خانواده، توانمندسازی زنان و رفع چالش های پیش روی آنهاست. او در ادامه به پررنگ شدن حضور بانوان در عرصه بین الملل اشاره می کند و می افزاید: «باید بسترهایی فراهم شود تا زنان فرهیخته ایرانی بتوانند با بانوان نخبه دیگر کشورها تعامل بیشتری داشته باشند و نقش آفرینی کنند.»
حمایت از زنان سرپرست خانوار
اما سیاست برنامه هفتم برای حمایت از زنان سرپرست خانوار؛ موضوعی که در برنامه ششم توسعه هم به آن پرداخته شده بود. برنامه جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مصوبه ای بود که به مرحله اجرا نرسید. در برنامه هفتم اتفاقات بهتری رخ داده با این هدف که وضعیت زنان سرپرست خانوار بررسی شود. از این رو شاخص های ارزیابی زنان سرپرست خانوار مشخص و سامانه پنجره واحد خدمات در راستای یکپارچه سازی راه اندازی شده است. الهیان در این باره می گوید: «برای سنجش زنان سرپرست خانوار، نیاز به کمک گروه های مردم نهاد و گروه های جهادی است. ساماندهی این گروه ها را سازمان رفاه اجتماعی بر عهده دارد. تا بتوان در صورت لزوم مورد حمایت قرار گیرند. نکته دیگر برای برنامه ریزی حمایت از زنان سرپرست خانوار وزارت تعاون مکلف شده با همکاری معاونت امور زنان در این حوزه برنامه ریزی جدی داشته باشد.» از دیگر مواردی که نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی به آن اشاره می کند، برنامه ریزی برای کاهش آسیب های اجتماعی است. خطرهایی که می تواند به سلامت جسم و روح زن آسیب وارد کند. بنابراین مطلبد برای کاهش آُسیب های اجتماعی نهایت دقت را به کار گرفت و با پشتکار زیاد فعالیت کرد.
تسهیلات ویژه مختص بانوان شاغل
دسته دیگری از بانوان که باید مورد حمایت قرار گیرند، زنان شاغل هستند. به خصوص مادران که هم امر نگهداری از کودک را برعهده دارند و هم باید پا به پای همسران خود بیرون از خانه فعالیت داشته باشند. الهیان با بیان اینکه امکانات رفاهی برای مادران شاغل در نظر گرفته شده است، می گوید: «ایجاد مهدکودک، مهدخانگی یا کلا فضاهایی که بتوان از کودکان مراقبت کرد می تواند کمک زیادی به مادر شاغل کند.» اینکه نمایندگان مجلس نگاه ویژه ای به مادران شاغل دارند قابل تقدیر است. مادری که ذهنش درگیر نگهداری از فرزند است، کارایی زیادی در محل کار خود ندارد.
