به گزارش ایرنا، عشایر جامعهای مولد، کمتوقع و خوداتکا هستند که در راستای تامین مواد غذایی سایر هموطنان، حفظ منابع طبیعی، تولید صنایع دستی نقشی بی بدیل دارند.
بر اساس آنچه کارشناسان میگویند حمایت هر چه بیشتر از عشایر به خودکفایی در تولید و تامین هرچه بهتر مایحتاج ضروری مردم کمک میکند و از سوی دیگر در حفظ منابع طبیعی و عرصههایی که برای پایداری آنها باید همواره کوشید موثر خواهد بود.
روحیه خودباوری، از خودگذشتگی، تلاش، شجاعت از جمله خصوصیات عشایر شمار میرود و بی تردید و به معنای واقعی کلمه در راستای رونق تولید و شکوفایی اقتصادی و جهش تولید گام بر میدارند.
بر اساس آمار و ارقام سازمان امور عشایری کشور، طبق آخرین سرشماری که ۱۱ سال قبل صورت گرفته، جمعیت عشایر کشور یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در قالب ۲۱۳ هزار خانوار عشایری ثبت شده که ۳۵ درصد صنایع دستی و ۲۵ درصد گوشت قرمز (معادل ۱۹۵ هزار تُن) کشور را تولید می کنند و بطور کلی تولید ۶ میلیون تُن انواع محصولات دامی، زراعی، باغی و صنایع دستی مربوط به آنان است.
۱.۲۵ میلیون هموطن عشایری داریم
اکنون جمعیت عشایر کشور به یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر افزایش پیدا کرد و در بعد خانواری از ۲۱۳ هزار خانوار به ۲۳۴ هزار خانوار افزایش یافت، استان فارس با ۱۵۰ هزار نفر جمعیت عشایری رتبه نخست کشوری را از لحاظ جمعیت عشایری به خود اختصاص داده و پس از آن، استانهای خوزستان، آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری و لرستان در رتبههای بعدی قرار دارند.
یکی از راهکارها برای توانمندسازی عشایر ایجاد زیرساختهای مورد نیاز در زمینه راه دسترسی آسان به مناطق ییلاقی و قشلاقی بوده و تاکنون ۶۶ هزار کیلومتر ایلراه در کشور احداث شده است، ایلراههای احداث شده در این مدت به صورت کامل نقشهبرداری شده و به زودی اطلس این راهها تهیه و در اختیار عشایر قرار داده میشود.
یکی دیگر از راهکارهای توانمندسازی عشایر کشور تامین آب سالم و بهداشتی برای جمعیت عشایری و دامهای آنان است که امسال به همین منظور، یک هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال از بودجه سالانه برای اجرای ۱۶۰ پروژه آبرسانی در سامانههای عشایری کشور اختصاص یافته است.
شاخص های توسعه در امور عشایر کشور در سال های پس از انقلاب رشد یافت و در بخشهای مختلف چون احداث جادهها، تولید، حمل و نقل، مباحث ارتباطی و مخابراتی، بهداشت و درمان و آموزش متبلور شد و این شاخصها در استان اصفهان نیز اکنون مشهود است.
طبق آمار اداره کل امور عشایر استان اصفهان، ۹هزار و ۶۰۵ خانوار عشایری در استان اصفهان زندگی میکنند که این تعداد شامل ایلات قشقایی، بختیاری و عرب جرقویه هستند، آنان در شهرهای بویین میاندشت، فریدن و چادگان واقع در غرب استان ۲۷ هزار نفر عشایر ایل بختیاری و در سمیرم، دهاقان و شهرضا در شمال استان ۲۴ هزار نفر از ایل قشقایی و محمدآباد و نصرآباد در شرق اصفهان سه هزار نفر عشایر از طایفه عرب جرقویه سکونت دارند.
عشایر استان در بالغ بر ۶۰ درصد از منابع ملی و عرصههای طبیعی این خطه حضور دارند و ییلاق و قشلاق می کنند.
رشد ۵ تا ۱۰ برابری شاخصهای توسعه عشایر اصفهان
در همین پیوند مدیرکل امور عشایر اصفهان گفت: شاخصهای توسعهای که قبل از انقلاب کمتر از پنج و ۱۰ درصد بود پس از انقلاب به حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد افزایش پیدا کرد اگرچه با ایدهآل فاصله داریم اما فعالیتهای انجام شده برای این بخش قابل توجه بوده است و با تلاش بیشتر میتوان روز به روز این شاخصها را بهبود بخشید.
مختار اسفندیاری در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: جادههای دسترسی عشایری، تامین آب آشامیدنی بهداشتی، نصب سامانه و دکلهای مخابراتی، مباحث بهداشتی و درمانی آموزش و پرورش و تامین مسکن از جمله مواردی است که برای شاخصهای توسعه قشر عشایر در نظر گرفته میشود که ما نیز در استان در این خصوص اقدامات مناسبی انجام دادیم.
وی اضافه کرد: از ابتدای انقلاب تاکنون ۱۷۶ کیلومتر کانال آبیاری، ۲۷۲ خط انتقال آب و ۳۳۱ استخر آب کشاورزی احداث و ۳۹ حلقه آب کشاورزی در این استان حفر شده است.
مدیرکل امور عشایر اصفهان ادامه داد: در طول ۴۲ سال اخیر ۲۰۰ هزار تن تامین علوفه برای این قشر انجام گرفت و علاوه بر آن ۲۶۵ کیلومتر احداث جاده و ۵۲۵ تامین منبع ذخیره آب اقداماتی در راستای بهبود زندگی عشایر بود.
توزیع ۴۱۲ هزار تن اقلام اساسی بین عشایر پس از انقلاب
اسفندیاری خاطرنشان کرد: سه هزار و ٣٧٠ تحویل تانکر یک هزار و۲ هزار لیتری و توزیع ۴۱۲ هزار تن اقلام اساسی از دیگر فعالیت های چهار دهه اخیر به شمار میرود.
وی با بیان اینکه فعالیت های مرتبط برای بهبود زندگی عشایر در سال های فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم افزایش یافت تصریح کرد: برای مثال در یک سال اخیر نیز ۱۳ هزار متر مربع آسفالت ریزی و یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر تیغ زنی و مرمت جاده و ۲۰ کیلومتر احداث جاده انجام شد.
بدون شک باید این نکته ضروری را مدنظر قرار داد که پیشرفت و ارتقای سطح زندگی عشایر به طور چشمگیری برای حفظ منابع طبیعی، عرصه ها و مراتع نقش شایانی ایفا خواهد کرد براساس آنچه که کارشناسان امر میگویند بهرهبرداری از مراتع با روشهای اصولی و برنامهریزی شده و با مشارکت بهره برداران بویژه عشایر با اهمیت است.
لزوم افزایش طرحهای مرتعداری با مشارکت عشایر
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان در همین ارتباط گفت: ۱.۴ میلیون هکتار طرح مرتعداری در سالجاری با هدف افزایش بهره وری و حفظ این داشتههای طبیعی ارزشمند در این استان اجرا شده است.
عبدالرضا مهاجری در گفت و گو با ایرنا خاطرنشان کرد: جلوگیری از چرای مفرط دام و احیای مراتعی که از لحاظ پوشش به سمت فقیر شدن میروند ضروری است.
وی با اشاره به اهمیت فزایش طرحهای مرتعداری با مشارکت عشایر افزود: حفظ مراتع و جلوگیری از تبدیل آنها به مناطق بی استفاده و بیابانی از لحاظ اقتصادی هم سودمند است زیرا احیای هر هکتار مرتع بالغ بر ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد اما برای احیای هر هکتار بیابان باید بیش از ۶ میلیون تومان هزینه کرد.
هر سیاه چادر عشایر، ظرفیتی برای توسعه گردشگری
پژوهشگران گردشگری نیز معتقدند که هر سیاه چادر عشایر به منزله یک کارگاه تولیدی صنایع دستی و محل مناسبی برای رونق گردشگری و جذب گردشگر داخلی و خارجی و رونق مباحث اقتصادی به شمار میرود که زن و مرد و فرزند عشایر از صبح تا شامگاه قادرند فعالیت کرده و درآمد کسب کنند.
به اعتقاد آنان، محلهای اقامت، سبک زندگی، امرار معاش، هنرها و آداب و سنن، طبیعت پیرامونی و محل تردد آنها میتواند در قالب برنامههای جامع به نقاط گردشگرپذیر چه در بعد داخلی و چه در حوزه خارجی تبدیل شود که این خود به توسعه روز افزون شاخصهایشان کمک خواهد کرد.