نحوه پرداخت پول یک گزینه توافقی است؛ اما بسیاری از مسائل و مشکلات حقوقی در حوزه املاک به همین مسئله مربوط می‌شود. برخی از مشکلات حقوقی مربوط به پرداخت عبارت‌اند از:
-
عدم پرداخت مبلغ به‌موقع: زمانی که خریدار ملک تعهد خود را نسبت به پرداخت به موقع انجام ندهد و باعث بروز مشکلاتی برای فروشنده شود، در صورت مشخص شدن در قرارداد، فروشنده می تواند اقدامات قانونی لازم را برای تقاضای خسارت یا لغو قرارداد انجام دهد.
-
اقساط ناقص یا عدم تسویه‌حساب: اگر طرفین معامله توافق کرده‌اند مبلغ را به‌صورت اقساط پرداخت کنند و خریدار در تسویه‌حساب نقض کند، اقدامات قانونی برای دریافت خسارت یا لغو قرارداد وجود خواهد داشت.
-
پرداخت با روش‌های غیرمعمول: در برخی موارد، طرفین معامله توافق می‌کنند که با روش‌های غیرپولی مانند معاوضه با ملک، خودرو و یا پرداخت از طریق اوراق بهادار پرداخت کنند. در این موارد، حقوق قانونی در این زمینه را باید در نظر گرفت.
نحوه پرداخت مبلغ خرید خانه به یک قرارداد حقوقی معتبر و همچنین رعایت قوانین بستگی دارد. توصیه می‌شود تا قبل از هرگونه توافقی، اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشید و با آگاهی کامل مسیری مناسب برای پرداخت مبلغ خرید را انتخاب کنید.
مرحله‌های مهم پرداخت پول در معاملات مسکن
در معاملات املاک مثل خرید آپارتمان و رهن خانه مراحل مختلفی برای پرداخت مبلغ ملک در نظر گرفته می‌شود. اکثر این مراحل بر اساس توافق طرفین صورت می‌گیرد. به طور معمول رایج‌ترین مراحل شامل موارد زیر می شود:
-
پرداخت در زمان نوشتن قرارداد:
اولین مرحله در خرید یا اجاره‌خانه، پرداخت بیعانه است. بعد از توافق طرفین برای قیمت ملک، خریدار یا مستأجر مبلغی از کل قیمت ملک را که طبق عرف حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد مبلغ کلی است را به‌عنوان بیعانه به صاحب‌ملک پرداخت می‌کند تا قرارداد مبایعه‌نامه یا قولنامه بین آنها نوشته شود. در قرارداد، مبلغ بیعانه و توافقی که بین طرفین در خصوص پرداخت مبالغ باقی‌مانده انجام شده است، ذکر می‌شود.
-
پرداخت در زمان تحویل کلید:
دومین مرحله پرداخت در معاملات ملکی زمانی است که مالک، ملک موردنظر را به خریدار یا مستأجر تحویل می‌دهد. در این مرحله، قسمت بیشتری (طبق عرف حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد) از قیمت کل ملک به مالک پرداخت. اگر معامله رهن خانه باشد، این مرحله پایان پرداخت است و مستأجر در ملک ساکن می‌شود؛ اما اگر معامله خرید آپارتمان یا ملک دیگری باشد، در ادامه برای تسویه مراحل بعدی نیز وجود دارد.
-
پرداخت در زمان ثبت سند:
آخرین مرحله پرداخت وجه برای خرید ملک زمانی است که صاحب‌ملک تمامی مدارک لازم برای انتقال سند را جمع‌آوری کرده و به دفتر اسناد رسمی مراجعه می‌کند و بعد از دریافت آخرین قسمت مبلغ ملک، سند ملک را به نام خریدار ثبت می‌کند. این به معنای انتقال رسمی مالکیت ملک از صاحب‌ملک به خریدار است.
روش‌های پرداخت در معاملات ملک
در معاملات املاک، پرداخت وجه می‌تواند به چندین روش مختلف انجام شود. لازم به ذکر است که انتخاب روش پرداخت وجه بستگی به توافق بین طرفین، شرایط مالی هر طرف و قوانین و مقررات مربوطه دارد. رایج‌ترین روش‌های پرداخت در معاملات شامل:
-
پرداخت نقدی:
معمولی‌ترین روش پرداخت از زمان‌های قدیم در معاملات ملکی بوده است. خریدار مبلغ معامله را به‌صورت نقدی به صاحب‌ملک پرداخت می‌کند. پرداخت نقدی در معاملات به دلایلی مانند محدودیت‌های امنیتی و سختی حمل‌ونقل اسکناس کمتر اتفاق می‌افتد. غالباً مبلغ معامله در معاملات ملکی به‌اندازه‌ای بزرگ است که پرداخت نقدی آن را سخت می‌سازد.
-
پرداخت با استفاده از خدمات الکترونیکی:
استفاده از انتقال وجه از طریق خدمات الکترونیکی مانند «پایا» یکی از روش‌های پرداخت پول در معاملات ملکی است. این روش اغلب برای پرداخت بیعانه‌ها استفاده می‌شود و معمولاً برای مبلغی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان قابل‌استفاده است. این روش دارای مزایایی مانند سرعت بالا در انتقال وجه، قابلیت استعلام و پیگیری تراکنش‌ها است؛ بنابراین، از نظر امنیت و تسهیل در معاملات ملکی بسیار مناسب است اما فقط برای پرداخت بیعانه زیرا به دلیل حجم بالای مبالغ در خرید ملک انتقال از طریق کارت به کارت یا پایا امکان‌پذیر نیست.
-
پرداخت از طریق دستگاه کارت‌خوان (POS) آژانس املاک:
استفاده از دستگاه کارت‌خوان آژانس املاک نیز یکی از روش‌های پرداخت پول در معاملات ملکی است. این روش معمولاً برای پرداخت بیعانه‌ها استفاده می‌شود. در این روش، خریدار می‌تواند مبلغ بیعانه را به‌وسیله دستگاه کارت‌خوان آژانس املاک پرداخت کند. آژانس املاک به‌عنوان واسطه مسئولیت پرداخت مبلغ موردنظر را به فروشنده دارد.
-
پرداخت از طریق انواع چک‌ها:
استفاده از چک‌های بانکی یکی از روش‌های مطمئن و متداول در پرداخت مبالغ در معاملات ملکی است. در این نوع پرداخت از انواع چک‌ها استفاده می‌شود که در ادامه به رایج‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
-
استفاده از چک‌های صیادی: در این روش، خریدار یک چک برای مبلغ موردنظر صادر می‌کند و آن را به فروشنده تحویل می‌دهد. فروشنده می‌تواند چک را به بانک خود تحویل دهد و در تاریخ معینی، از حساب خریدار مبلغ موردنظر را پرداخت کند. در روش پرداخت با چک‌های جدید صیادی حتماً این چک‌ها باید در سامانه بانکی ثبت شوند تا دارای اعتبار باشند و وضعیت مالی صاحب حساب قابل استعلام است.
-
استفاده از چک‌های رمزدار: در این روش به‌جای دریافت پول نقد، خریدار به بانک مراجعه کرده و به‌جای دریافت پول نقد با حجم بالا چک رمزدار دریافت می‌کند. چک رمزدار یا تضمین شده حکم همان پول نقد را دارد. بعد از سپردن چک رمزدار به فروشنده وی می‌تواند در هر کجای کشور و در هر بانکی چک را به پول نقد تبدیل کند.
-
استفاده از چک‌های بین‌بانکی: این روش به دلیل امنیت بالا و قابل‌نقد شدن فقط توسط مالک (فروشنده) مطمئن‌ترین روش برای پرداخت است. فرق این روش با چک‌های رمزدار در این است که این چک‌ها بین‌بانکی است؛ یعنی از بانک مبدأ به بانک مقصد که صاحب‌ملک در آن حساب دارد قابل‌انتقال است و این چک‌ها فقط به‌حساب مالک واریز می‌شود و قابل‌انتقال به شخص ثالث نیست.
-
نحوه پرداخت در خرید خانه‌های وام‌دار:
زمانی که ملک موردنظر دارای وام باشد و خریدار قصد استفاده از آن را داشته باشد، انتقال سند به‌صورت وکالتی است و خریدار و فروشنده با مراجعه به بانک، وام ملک را به خریدار منتقل کرده و قسمتی از مبلغ ملک از این طریق پرداخت می‌شود.
سؤالات متداول
-
بهترین روش پرداخت پول در خرید خانه چیست؟
طبق مطالبی که در مقاله آمده است استفاده از چک‌های بین‌بانکی تضمین شده بهترین و امن‌ترین روش برای پرداخت مبالغ خرید آپارتمان و انواع املاک و یا رهن خانه است.
-
اگر خریدار برای خرید خانه از وام استفاده کند روش پرداخت وی به چه صورت است؟
در معاملاتی که خریدار تمایل دارد از تسهیلات و وام بانکی برای خرید استفاده کند، بعد از نوشتن قرارداد و پرداخت بیعانه، بانک مبلغ وام را به‌حساب فروشنده واریز می‌کند.
-
در فروش ملک با مستأجر نحوه پرداخت مبلغ ملک به چه صورت است؟
زمانی که شما قصد خرید خانه با مستأجر را دارید، مبلغ رهن ملک را از مبلغ کل معامله کسر کرده و مبلغ ودیعه را زمانی که مستأجر ملک را تخلیه و به شما تحویل دهد تسویه می‌نمایید. بنابراین بحث اجاره خانه را هم در نظر بگیرید.
