هفته گذشته شرکت پتروشیمی زاگرس برای تامین اکسیژن خود اقدام کرد و مراسمی برای کلنگ‌زنی این طرح برگزار کرد. اگرچه مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری غدیر اظهار کرد بحث ما انحصار و استقلال نیست، بحث ما این است که متکی به مجموعه خودمان باشیم تا دوستان بتوانند با خیال راحت به تولید فکر کنند، اما متین دیداری مدیرعامل زاگرس از تغییر رویکرد یوتیلیتی‌های متمرکز از فلسفه آغازین خود انتقاد کرد.
در این مراسم مهدی عبوری مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، اسماعیل قنبری مدیرعامل هلدینگ نفت و گاز پارسیان، سخاوت اسدی مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و جمعی دیگر از مقامات شهرستان عسلویه حضور داشتند. آن‌طور که گفته شد کارخانه اکسیژن شرکت پتروشیمی زاگرس در زمینی به مساحت ۱.۵ هکتار به منظور تامین نیاز اکسیژن این شرکت در مدت زمان ۳۶ ماه احداث خواهد شد. این پروژه شامل طراحی و مهندسی، ساخت و تامین تجهیزات، ساختمان و نصب و راهاندازی واحد جدا‌سازی گازها از هواست که در دو خط تولید هر یک به ظرفیت اسمی ۸۶۰۰۰ نرمال متر مکعب اکسیژن برای ۷۹۲۰ ساعت کار در سال و نیز ۱۰۰۰۰ نرمال متر مکعب نیتروژن و ۲۷۸۰ نرمال متر مکعب آرگون خواهد بود.
مهدی عبوری، مدیرعامل گروه سرمایه‌گذاری غدیر در این مراسم اعلام کرد: زاگرس با برنامه‌ریزی دقیقی توانست از فلرهای مجتمع برای تولید متانول بیشتر و همین‌طور بخار بویلرها جهت تولید برق استفاده کند. ساخت واحد ASU نیز برای تامین اکسیژن پایدار بزرگ‌ترین تولیدکننده متانول جهان بسیار مهم و راهبردی است. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز غدیر درباره این طرح و مبانی تصمیم‌‌‌گیری آن توضیح داد: یکی از موضوعات مهمی که در پتروشیمی‌ها با آن مواجه هستیم دریافت سرویس‌های جانبی یا یوتیلیتی‌هاست. مجموعه پتروشیمی زاگرس حدودا ۷۰ درصد از ظرفیت اکسیژن تولیدی شرکت مبین را استفاده می‌کرد و اکنون خوشبختانه مثل بقیه محصولات سرویس جانبی که خود را مستقل کرده است، وارد تولید اکسیژن شده و امروز توانست گام نخست را برای تولید این ماده اولیه بردارد. اقدام مهم در رابطه با این پروژه استفاده از متخصصان ایرانی برای اولین بار بوده است. هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰ میلیون دلار برای این پروژه پیش‌بینی کرده‌ایم که طی سه سال آینده مورد بهره‌برداری قرار گیرد. وی گفت، با راهاندازی این طرح بیش از ۸۰ تا ۸۵ میلیون دلار در سال به نفع پتروشیمی زاگرس خواهد بود. عبوری در ادامه گفت: ما یک گروه سرمایه‌گذاری هستیم و به سهامداران‌مان متعهدیم که افزایش سودآوری داشته باشیم بنابراین هر مقدار بتوانیم تولید خدمات خود را افزایش دهیم، مهم و اثر‌گذار خواهد بود. وی با اشاره به اینکه در اینجا موضوع ما شکستن انحصار و استقلال نیست، گفت: بحث ما این است که متکی به مجموعه خودمان باشیم تا دوستان بتوانند با خیال راحت به تولید فکر کنند. وی گفت: البته فقط این موضوع نیست، دوستان از گذشته شروع به فعالیت‌هایی مانند خارج کردن گاز فلر از مجموعه و برگرداندن به تولید متانول و همین‌طور استفاده از بخار برای تولید برق کردند و امروز هم در گام سوم بحث احداث واحد تولید اکسیژن مطرح است و تمام این موارد با جدیت درحال انجام است.
اسماعیل قنبرى، مدیرعامل شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان نیز در این زمینه توضیح داد: احداث این واحد کمک می‌کند برای طرح‌های حاضر و پیش رو یک بالانس مثبت اکسیژن در منطقه ایجاد شود. وی با بیان اینکه یکی از مشکلات جدی منطقه همان بحث یوتیلیتی است، گفت: ذی‌نفعان کلنگ‌زنی امروز برای احداث واحد اکسیژن نه‌تنها پتروشیمی زاگرس بلکه کلیه پتروشیمیهای فعال و طرح‌های در دست اجرای منطقه خواهد بود، چرا که تولید این ظرفیت از اکسیژن باعث می‌شود که بار سنگینی را از دوش مبین بردارد تا بتواند برای تامین اکسیژن سایر مجتمع‌هایی که واحد مستقلی برای تولید اکسیژن ندارند، اقدام کند.
آن‌طور که متین دیداری، مدیرعامل پتروشیمی زاگرس در این مراسم گفت، احداث این دو واحد ASU هر کدام به ظرفیت ۸۶ هزار نرمال متر مکعب تولید اکسیژن با توان فنی شرکت دانش‌بنیان هتکو اجرایی می‌شود. دیداری افزود: با بهره‌برداری از این دو واحد چالش تامین پایدار اکسیژن سرویس‌های جانبی با توجه به افزایش نرخ یوتیلیتی مرتفع خواهد شد. وی با اشاره به اینکه واحد ASU پتروشیمی زاگرس بزرگ‌ترین کارخانه در نوع خود در کشور است تصریح کرد: نرخ بازگشت سرمایه این پروژه ۳۳ درصد و ۳ساله است.
وی درباره علت این تصمیم نیز توضیح داد: با توجه به وضعیت متانولی‌ها در کشور و کاهش بی‌سابقه قیمت این محصول در بازارهای جهانی، تصمیم گرفتیم که با اقداماتی بتوانیم هزینه تمام‌شده را کاهش دهیم و حاشیه سود را حفظ کنیم. با توجه به اینکه حجم بالایی اکسیژن در فرآیند تولید متانول اکسیژن مصرف می‌شود، تامین این ماده اولیه به منظور کاهش هزینه آن در اولویت سیاست‌های ما قرار گرفت. وی با بیان اینکه در حال حاضر هر ساله حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون دلار برای تامین اکسیژن پتروشیمی زاگرس هزینه می‌کنیم، گفت: با سرمایه‌گذاری ۱۳۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار می‌توانیم پروژه تولید اکسیژن خود را به سرانجام برسانیم. این پروژه در پایان سال سوم بهره‌برداری سالانه۸۰ تا ۸۵ میلیون دلار و در سال چهارم حدود ۱۵۶ میلیون دلار به مجموعه پتروشیمی زاگرس سود خواهد رساند.
دیداری در ادامه توضیح داد: در زمانی که پتروشیمی‌ها در این منطقه راهاندازی شدند، یکی از پارامترها برای جذابیت سرمایه‌گذاری این بود که دولت در آن زمان امکان استفاده از سرویس‌های جانبی به سرمایه‌گذاران داده بود. اما بعدها دیدیم این سرویس‌ها به سایر هلدینگ‌ها واگذار شدند و از ماهیت خود دور و وارد فضاهای بورسی و سودآوری شدند. بدین ترتیب آنها هم با افزایش‌های بی‌رویه نرخ‌های سرویس‌های جانبی قیمت تمام‌شده محصولات ما را بسیار بالا بردند و از این طریق توان رقابت ما در بازارهای جهانی گرفته شد. اگر این اتفاق نمی‌افتاد و این انحصار به وجود نمی‌آمد شاید مسیر به شکل دیگری رقم می‌خورد. وی گفت، ما در مجمع اعلام کردیم که قطعا به منظور ثبات تولید و کاهش هزینه‌های تولید و افزایش حاشیه سود به سمت تولید اکسیژن خواهیم رفت. دیداری ادامه داد: این پروژه بازگشت سرمایه بالای ۳۳ درصدی دارد که برای سرمایه‌گذاری بسیار جذاب است.
یکی از دغدغه‌های اصلی متانول‌‌‌سازهای ایران و جهان مازاد تولید این محصول در آینده و نبود بازار مصرف است. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری غدیر با بیان اینکه امروز بیش از ۱۴ میلیون تن تولید متانول در کشور داریم و پیش‌بینی شده است که در دوسال آینده به ۲۵ میلیون تن برسد، گفت: در آینده نزدیک پتروشیمیهای تولیدکننده متانول کشور دچار بحران بازار خواهند بود، به همین دلیل مدیران زاگرس برنامه‌ریزی کرده‌اند که صنایع پایین‌دست را در دستور کار قرار دهند. یکی از برنامه‌ها تولید اتانول سنتزی است. از سوی دیگر ما تاکید کردیم که مشکل کشور امروز در بحث تولید بنزین است و سیاست دولت هم بر این است که ما در این محصول خودکفا بمانیم. عبوری در ادامه گفت: ما می‌توانیم از هر ۱۰۰ واحد متانول ۳۶ واحد بنزین با اکتان بالای ۹۵ درصد تولید کنیم و مقرر شده از ۱۰ هزار تن متانول تولیدی مجموعه زاگرس، ۲ هزار تن را به تولید بنزین اختصاص دهند که به نتیجه رسیدن این پروژه نزدیک به یک میلیون لیتر بنزین به تولیدات کشور اضافه می‌کند. مدیرعامل پتروشیمی زاگرس نیز به موضوع عرضه مازاد متانول در آینده اشاره کرد و گفت: اگر طرح‌های متانول وارد چرخه تولید شوند ما شاهد عرضه مازاد ۶ میلیون تن سالانه از این محصول در کشور خواهیم بود. هیچ راهکاری جز رفتن به سمت زنجیره ارزش، طرح اختلاط بنزین و متانول و در نهایت توسعه بازارهای صادراتی نخواهیم داشت.
وی درباره طرح‌های شرکت برای تکمیل زنجیره ارزش نیز گفت: در حوزه پایین‌دست ما در دو حوزه اتانول سنتزی و MTO ورود کردیم که البته اولویت ما تکمیل واحد‌‌‌های اتانول سنتزی است؛ چون با توجه به لایسنس موجود هم می‌توانیم محصول دی‌میتیل اتر، هم متیل استات را تولید کنیم و نهایتا با این دو محصول اتانول سنتزی تولید کنیم. با توجه به شرایط بازار می‌توانیم هر کدام از این محصولات را تولید کنیم؛ یعنی این امکان در واحد اتانول سنتزی وجود دارد که در هر مقطع هر کدام این سه محصول بازار فروش خوبی داشته باشد آن را تولید کنیم. وی گفت: با تکمیل واحد اتانول سنتزی تحت عنوان زنجیره پایین‌دستی و تامین مستقل سرویس‌های جانبی این نوید را به سهامداران می‌دهم که در آینده‌ای نزدیک پتروشیمی زاگرس شرایط پایدار و با‌ثباتی را تجربه خواهد کرد.
