به گزارش مشرق، محمدرضا تاجدار امروز در نشست خبری در پاسخ به سوالی در مورد تغییر قیمت دخانیات اظهار کرد: تصویب مالیات اخیر در برنامه هفتم برای سیگار حدود ۲۰ درصد روی قیمت نهایی اثر خواهد داشت. هر چه فاصله قیمت کالای داخلی و قاچاق بیشتر باشد، میزان قاچاق به کشور بیشتر می‌شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی افزود: در حال حاضر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده قاچاق سیگار ۱۰ میلیارد نخ است که هفت تا ۱۰ درصد بازار سیگار در اختیار کالای قاچاق را شامل می‌شود؛ با این حال مشاهدات میدانی نشان می‌دهد این رقم بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است یعنی برآورد می‌شود ۱۵ تا ۱۶ میلیارد نخ سیگار قاچاق در بازار وجود دارد. میزان مصرف سیگار در کشور نیز حدود ۸۰ میلیارد نخ برآورد می‌شود.
به گفته تاجدار، سازمان امور مالیاتی، میزان مالیات صنعت دخانیات در سال گذشته را ۳,۰۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده، اما فقط بزرگ‌ترین شرکت دخانی سال قبل ۱۳ هزار میلیارد تومان مالیات پرداخت کرده و مالیات پرداختی کل صنعت بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است. اما اعداد درست اعلام نمی‌شود و بارها هم درخواست کردیم که به این موضوع رسیدگی شود تا اعداد اشتباه ملاک تصویب مالیات‌های جدید قرار نگیرد.
تولید ۳۳ میلیارد نخ سیگار در نیمه نخست امسال
وی در ادامه گفت: در نیمه نخست امسال ۳۳ میلیارد و ۴۴۰ میلیون نخ سیگار تولید شده که نسبت به تولید سیگار در مدت مشابه سال قبل هشت درصد کاهش داشته است. البته همانطور که سال گذشته بعد از تصویب مالیات نخی هشدار دادیم، بیشتر کاهش تولید مربوط به تولیدکنندگان داخلی بوده است.
به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی، در نیمه نخست امسال تولید سیگار در کارخانه‌های تولید سیگار با نشان داخل بیش از ۲۰ درصد کاهش داشته، اما تولیدکنندگان با نشان بین‌المللی با افزایش تولید مواجه بودند.
وی همچنین با بیان اینکه در این مدت تولید تنباکوی معسل ۱۴۰۰ تن بوده که نسبت به شش ماهه سال قبل ۳۲ درصد کاهش داشته است، گفت: تنباکوی سنتی با معسل متفاوت است؛ به طوری که تنباکوی سنتی در استان‌های مختلف کشت و تقریباً به همان شکل عرضه می‌شود و نیاز به عمل‌آوری خاصی ندارد. اما در تولید تنباکوی معسل از توتون استفاده می‌شود.
تاجدار افزود: به دلیل بالا بودن کلر در توتون تولید شده در داخل کشور، حداکثر ۲۰ درصد در سیگارهای داخلی استفاده می‌شود. این موضوع در گذشته مورد اعتراض کشاورزان بود و در نهایت شرکت دخانیات مجبور می‌شد آن را بخرد، اما چند سالی است تولید تنباکوی معسل شکل گرفته و حتی برخی شرکت‌های بین المللی هم برای تولید تنباکوی معسل در ایران کارخانه ایجاد کردند که آن‌ها هم ۲۰ تا ۳۰ درصد از توتون‌های داخلی را می‌خریدند، اما شرکت‌های داخلی تولید تنباکوی معسل تا ۷۰ درصد از توتون داخلی استفاده می‌کردند.
تنباکوی معسل زیرپله ای تولید می‌شود
رئیس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی تصریح کرد: با افزایش عوارض و مالیات تنباکوی معسل، بیشتر شرکت‌های خارجی از ایران رفتند و شرکت‌های داخلی هم یا تولید را کم کرده‌اند یا آمار دقیق ارائه نمی‌دهند. بنابراین در حال حاضر می‌توان گفت در حوزه تنباکوی معسل تقریباً نه واردات رسمی داریم و نه تولید داخل. این در حالی است که مصرف تنباکوی معسل در کشور حدود ۱۲ هزار تن برآورد می‌شود.
وی با بیان اینکه تولید تنباکوی معسل به امکانات خاصی نیاز ندارد و به صورت زیرپله‌ای هم انجام می‌شود، تصریح کرد: از طرف دیگر توتون کشاورزان هم دیگر روی دستشان نمی‌ماند و حتی سطح زیر کشت زیاد شده، چرا که قاچاقچیان با قیمت بالا آن را می‌خرند تا در تولید زیرپله‌ای تنباکوی معسل غیررسمی و تقلبی استفاده کنند. کارتن برندهای خارجی را هم خودشان چاپ می‌کنند.
تاجدار با بیان اینکه اگر این رویه ادامه پیدا کند ممکن است مزارع بیشتری از نهاده‌های دامی برای تولید توتون تغییر کند، اظهار کرد: در حال حاضر با وجود اینکه شرکت دخانیات امکانات کشت توتون در اختیار کشاورز می‌گذارد، نمی‌تواند محصول مورد نیاز خود را تأمین کند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی با بیان اینکه امارات حدود هشت تا ۹ میلیون نفر جمعیت دارد، اما سالانه ۱۰۰ میلیارد نخ سیگار تولید می‌کند، گفت: تاکنون فکر می‌کردیم تولید سیگار تقلبی راحت نیست و همه سیگارهای قاچاق در بازار از کردستان عراق و امارات وارد می‌شود. اما اخیراً تیمی برای تحقیق به کردستان عراق فرستادیم که نتایج آن به زودی منتشر می‌شود. اما گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد بالای ۵۰ واحد تولیدی در کردستان عراق با هدف ارسال به ترکیه و ایران، سیگار تولید می‌کنند. همچنین در این منطقه دستگاه‌های تولید سیگار خانگی مشاهده شده که فقط ۵۰۰۰ دلار (معادل ۳۰۰ میلیون تومان) قیمت دارد، در یک جای سه در چهار جا می‌شود و روزانه ۱۰ تا ۱۵ کارتن سیگار تولید می‌کند.
استفاده از آخال کارتن به جای توتون در مارلبروی قاچاق
به گفته وی ممکن است اگر این رویه مالیات ستانی ادامه داشته باشد، خرده فروش‌ها با استفاده از این دستگاه‌ها و همچنین استفاده از آخال کارتن به جای توتون، پشت مغازه‌هایشان سیگار تولید کنند. در همین سیگار مارلبرو که از کردستان عراق وارد می‌شود، به جای توتون از آخال کارتن استفاده شده است.
تاجدار با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه علاوه بر افزایش مالیات نخی، شناسایی واحدهای تولیدی غیرقانونی، جمع‌آوری کالای قاچاق و شناسایی چاپخانه‌هایی که برای برندهای غیرقانونی چاپ می‌کنند نیز به دولت تکلیف شده، گفت: اما تجربه نشان می‌دهد که فقط وصول مالیات اجرایی خواهد شد.
وی در ادامه درباره برخی از مشکلات تولیدکنندگان گفت: اول سال گفته شد که تولیدکنندگان می‌توانند ۸۵ درصد میانگین واردات قبلی خود را وارد کنند که با انتقادات وارد شده تبدیل به میانگین دو سال گذشته شد. اما با همین قانون هم مشکلاتی وجود داشت. برای مثال در حوزه ماده اولیه تولید فیلتر، دنیا با مشکل مواجه شد؛ چون در روسیه کارخانه بزرگ تولید این ماده در پی جنگ با مشکل مواجه شد و چین هم صادرات را کم کرد. بنابراین قیمت این ماده به طور میانگین ۳۰۰ درصد رشد کرد. از طرف دیگر به خاطر مشکلات ناشی از تحریم مجبور بودیم از طریق واسطه خرید کنیم. بخش دیگری از مشکلات نیز مربوط به روند طولانی تخصیص ارز است.
وی افزود: بنابراین مجبور شدیم فیلتر آماده وارد کنیم، اما چون واردات در دو سال قبل صفر بود، چهار ماه درگیر بودیم که این موضوع را به وزارت صمت توضیح دهیم تا خط تولید نخوابد. در مورد توتون هم شرکتی بود که قبلاً خرمن وارد می‌کرد، اما حالا تصمیم گرفته برگ وارد کند تا ارزش افزوده ایجاد کند، اما چون واردات نداشته دچار مشکل شد. بعد از چند ماه وزیر به موضوع ورود کرد و مقرر شد سقف واردات معادل میانگین واردات دو سال قبل به علاوه ۲۵ درصد تعیین شود.
تاجدار در ادامه با بیان اینکه برخی سازمان‌ها به ویژه در وزارت بهداشت و کمیسیون سلامت مجلس به جای مقابله با مصرف دخانیات، با صنعت دخانیات مقابله می‌کنند، تصریح کرد: همچنین شاهد هستیم مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیان صمت ابتدا به یک ستاد دخانی تقلیل پیدا کرد و بعد از این هم کوچک‌تر شد و حالا یک دفتر با سه یا چهار نفر است که زیرمجموعه معاونت صنایع سلولزی قرار گرفته است. این در حالی است که در گذشته برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات در جایگاه معاون وزیر بود. اما الان جایگاه صنعتی که به این اندازه حساسیت روی آن وجود دارد و ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر اشتغال به آن وابسته است، کوچک شده که نتیجه آن ارسال قوانین نامناسب به مجلس است.
۱۲ میلیون نفر مصرف کننده دخانیات داریم
به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی در حال حاضر بیش از ۱۲ میلیون نفر مصرف کننده دخانیات در کشور وجود دارد، گفت: طبق نامه رسمی ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز سال گذشته ۹ میلیارد نخ سیگار قاچاق به ارزش حدود ۴۵۰ میلیون دلار وارد کشور شده است. این در حالی است که کل صنعت دخانیات برای تولید ۷۰ میلیارد نخ سیگار در سال گذشته ۳۰۰ میلیون دلار ارز دریافت کرده است. بنابراین می‌توان گفت قاچاق سیگار به اندازه ۱۰ درصد نیاز بازار معادل کل صنعت دخانیات ارز از کشور خارج می‌کند. در این شرایط با اعمال مالیات‌های جدید، شاهد کاهش تولید هستیم.
تاجدار با بیان اینکه در دهه ۷۰ فقط ۱۵ درصد تولید قانونی شرکت دخانیات انجام می‌شد و ۸۵ درصد بازار قاچاق بود، تصریح کرد: اما در حال حاضر ۸۰ تا ۸۵ درصد بازار از طریق تولید داخل تأمین می‌شود و سهم قاچاق ۱۵ تا ۲۰ درصد است. اما با تصمیمات اشتباه این دستاوردها در حال از دست رفتن است. انجمن حاضر است با هزینه خود مسئولان را به کردستان عراق و امارات ببرد وضعیت قاچاق را دقیق‌تر بررسی کنند.
وی افزود: همچنین وضعیت سیگار مارلبرو باید تعیین تکلیف شود. اگر این سیگار مربوط به صهیونیسم است، نه باید قانونی وارد کشور شود و نه غیرقانونی. نمی‌توان واردات قانونی را ممنوع کرد، اما کالا به صورت غیرقانونی در همه نقاط کشور به آسانی در دسترس باشد.
تمام سیگارهای حرارتی و الکترونیکی در بازار قاچاق هستند
تاجدار در ادامه با بیان اینکه برای سیگار حرارتی و الکترونیکی هم تصمیم‌گیری نشده و اجازه تولید یا واردات این محصول داده نمی‌شود، گفت: در حالی که در ایران گفته می‌شود ضرر این محصول زیاد است، در اروپا و سایر کشورهایی که به عنوان الگوی مبارزه با مصرف دخانیات از آن‌ها یاد می‌شود، سیگار حرارتی و الکترونیکی تبلیغ می‌شود. گفته می‌شود از هر ۱۰ نفر یک نفر تمایل به ترک سیگار دارد که حاکمیت باید تلاش کند آن یک نفر سیگار را ترک کند. اما مابقی افراد اگر به سمت استفاده از سیگار حرارتی و الکترونیکی بروند، آسیب کمتری می‌بینند.
وی افزود: از طرف دیگر در حالی که شاهد افزایش مصرف سیگار الکترونیکی و حرارتی در کشور هستیم، اجازه تولید و واردات رسمی آن داده نمی‌شود و همه به صورت غیررسمی وارد کشور می‌شود.
