به گزارش خبرنگار ایسنا، عباس رضائیان‌زاده امروز، ۱۶ آبان در نشست خبری با خبرنگاران در شیراز از آغاز غربالگری دیابت و فشار خون در حوزه‌های روستایی و شهری استان فارس در آذرماه امسال خبر داد و گفت: باتوجه به اهمیت شناسایی و آگاهی‌بخشی به بیماران مبتلا به دیابت و فشار خون در استان فارس این غربالگری از اول آذرماه اجرایی می‌شود تا بتوانیم یک بار همه ساکنان استان را مورد پایش قرار بدهیم.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: غربالگری فشار خون و دیابت در حوزه روستایی توسط بهورزان و پزشکان انجام می‌شود همچنین پزشکان خانواده متصدی این کار در حوزه شهری هستند که با فراخوان خانواده‌ها کار غربالگری را انجام می‌دهند.
وی غربالگری این دو بیماری خاموش را فرآیندی منسجم و سیستماتیک دانست و اظهار کرد: با توجه به عدم آگاهی بیماران از مبتلا به دیابت و فشار خون این غربالگری گام مهمی برای پیشگیری از بروز بیماری‌های آتی هم‌استانی‌ها خواهد بود و با توجه به سیستمی بودن این پایش، مسئولان بعدی نیز می‌توانند به صورت منسجم برنامه غربالگری را دنبال کنند.
رضائیان‌زاده با اشاره به اجرای طرح پایلوت غربالگری در شهرستان آباده، تصریح کرد: از شهریورماه امسال در شهرستان آباده به صورت پایلوت این غربالگری صورت گرفت که پس از گذشت دو ماه ۷۳ درصد جمعیت روستایی این شهرستان مورد غربالگری قرار گرفتند بنابراین امیدواریم طی مدت زمان کوتاهی در کل استان فارس این کار مهم انجام شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در پاسخ به خبرنگار ایسنا مبنی بر عدم توانایی پزشکان خانواده طرح شهری در انجام غربالگری به دلیل کمبود نیروی انسانی و حذف مراقبان سلامت در مراکز درمانی، گفت: مراقبان سلامت از بهمن ماه ۱۴۰۰ تا چند ماه گذشته به دلیل دستمزد کم دچار مشکل بودند اما در آبان ماه امسال این مشکل حل شده است و شاهد حضور دستیاران مراقب سلامت در کنار پزشکان خانواده برای اجرای غربالگری خواهیم بود.
وی ادامه داد: در سالی که طرح پزشک خانواده تصویب شد ۱۲ درصد سرانه پزشک خانواده مطابق حقوق قانون کار آن زمان برای مراقب سلامت بود و پس از افزایش حقوق، این مقدار کفاف هزینه‌های مراقبان سلامت را نمی‌داد از این‌رو موجب شد که مراقبان سلامت در مراکز حضور نداشته باشند اما پس از جلسات بسیار بنا شد که از طریق بیمه‌ها سرانه به مراقبان سلامت پرداخت شود.
رضائیان‌زاده با بیان اینکه در جمعیت ۳ هزار نفری تحت پوشش هر پزشک خانواده شهری شهری با حضور مراقبان سلامت کار غربالگری فشار خون و دیابت به سرعت انجام می‌شود، تاکید کرد: پس از غربالگری اولیه می‌توان هر ساله یا دو سال یک بار خانواده‌ها را برای غربالگری مجدد و پایش سلامت فراخوان داد.
دیابت در کنار فشار خون زمینه مرگ زودرس را فراهم می‌کند
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تشریح طریقه انجام غربالگری پرداخت و گفت: در جمعیت روستایی بهورزان خانه به خانه فراخوان می دهند و با حضور در خانه بهداشت کار غربالگری انجام می‌شود و در صورت بالا بودن میزان قند یا فشار خون بیماران به پزشک مراجعه خواهند کرد همچنین در غربالگری اولیه دیابت عدد ۱۰۰ نرمال است و در افراد معمولی اگر بالای ۱۰۰ شد باید به پزشک مراجعه کند و در مرحله دوم دو ساعت بعد از صبحانه قند گرفته شود.
وی، فشار خون را از بیماری خاموش برشمرد و گفت: اگر مردم از بیماری خود مطلع نشوند و آن را کنترل نکنند باعث بروز بیماری‌های بدتر نظیر سکته و مرگ ناگهانی خواهد شد همچنین بر اساس مطالعات در استان فارس ۳۰ درصد افراد فشار خونی از بیماری خود مطلع نیستند.
رضائیان زاده با بیان اینکه دیابت در کنار فشار خون زمینه مرگ زودرس را در افراد زیر ۷۰ سال فراهم می‌کند، تاکید کرد: درصد آگاهی از دیابت در استان فارس ۸۷.۸ درصد بوده و بسیار زیادی از هم استانی‌ها آگاهی داشتند در صورتی که این نرخ در کشور ۷۳ درصد بوده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به اینکه پوشش درمان دیابت در استان فارس ۸۳ درصد بوده است، گفت: همین میزان در کشور ۶۵ درصد بوده که در سال ۱۴۰۰ وضعیت فارس بهتر از میانگین کشوری بوده است.
وی یادآورشد: آمار جهانی می‌گوید که ۵۰ درصد افراد مبتلا از دیابت خود مطلع نیستند و باید افراد دیابتی مخصوصا دیابت نوع دو که جمعیت بالای ۴۰ سال را شامل می‌شود را شناسایی کرد.
رضائیان‌زاده با بیان اینکه وظیفه سیستم بهداشت و سلامت شناسایی همه افراد مبتلا به فشار خون و دیابت است، افزود: عدم اطلاع از افزایش قند خون مشکلاتی را ایجاد می‌کند که با مطالعه بر بیماری‌هایی نظیر نارسایی کلیوی، رتینو پتی چشمی و شبکیه چشم به دیابت می‌رسیم همچنین اگر بیماران دیابتی را درمحدوده نرمال نگه داریم، قسمتی عمده ای از پیوند کلیه در جامعه کاهش پیدا می‌کند
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در خصوص روش‌های درمانی دیابت نیز گفت: درمان دیابت صرفا با مصرف قرص و دارو مقدور نیست و با تغییر سبک زندگی همانند افزایش فعالیت فیزیکی، ورزش، پیاده‌روی و غذا کنترل دیابت انجام خواهد شد همچنین مصرف غذای پر فیبر و سبزی حین غذا به کنترل این بیماری کمک می‌کند.
وی با تأکید از پرهیز مصرف هرگونه نوشابه، شیرینی‌جات و مواد غذایی دارای قند بالا برای افراد دیابتی گفت: مطالعات نشان داده است که پیاده روی به صورت منظم طی مدت ۴۵ دقیقه در روز می‌تواند اثرات بیشماری بر فرد دیابتی داشته باشد. همچنین پیاده‌روی باید فرد صرفا به قصد پیاده‌روی و با سرعتی که بعد از ۱۵ دقیقه ضربان قلب بالا رود که کل سیستم متابولیک بدن را کنترل می‌کند.
تغییر سبک زندگی؛ تنها راه کنترل دیابت
رضائیان زاده با اشاره به اینکه درمان قطعی در دیابت وجود ندارد، اظهار کرد: در بیماری دیابت فقط کنترل باید انجام داد، پس مهم‌ترین عامل کنترل تغییر در سبک زندگی سبد غذایی و فعالیت فیزیکی است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه طبق مطالعات استپس ۱۴.۵ درصد بالای ۲۵ سال جمعیت استان فارس دیابت دارند، اضافه کرد: ۵۳۷ میلیون بزرگسال مطابق ارزیابی‌های سال ۲۰۲۱ در جهان به دیابت مبتلا بودند و انتظار می‌رود بر اساس محاسبات در سال ۲۰۳۰ با همین روند به ۶۴۳ میلیون برسد همچنین در دنیا از هر دو دیابتی، یک نفر شناسایی شده و حاکمیت بهداشت باید مابقی افراد را مورد شناسایی قرار بدهد و از هر ۴ نفر، ۳ نفر در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه ۱.۲ میلیون کودک مبتلا به دیابت هستند، بیان کرد: در استان فارس ۲۰۵ هزار بیمار دیابتی در جمعیت بالای ۲۵ سال شناسایی کردیم که باتوجه به آمارهای ملی و جهانی پیش‌بینی می‌کنیم این نرخ با انجام غربالگری به ۳۷۰ هزار نفر برسد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین بر همکاری افراد جامعه برای انجام طرح غربالگری فشار خون و دیابت تاکید کرد.
کیست هیداتید در قلب شهرها
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در بخش دیگری از سخنان خود وضعیت بیماری «کیست هیداتید» را مورد توجه قرار داد و گفت: در دو سال اخیر ابتلا استان فارسی‌ها به بیماری «کیست هیداتید» افزایش قابل توجهی داشته است که این بیماری از طریق سگ‌ها به انسان منتقل می‌شود.
وی افزود: ۶۴ بیمار مبتلا به «کیست هیداتید» از ابتدای امسال تا پایان شهریور تحت جراحی قرار گرفتند که زنگ خطری برای حوزه سلامت استان فارس است.
رضائیان‌زاده با بیان اینکه ۵۵ مورد جراحی این بیماری در شهر شیراز بوده است این وضعیت را نگران‌کننده دانست و تصریح کرد: انتقال بیماری از طریق تماس سبزیجات و میوه‌های آلوده و یا لمس حیوانات به خصوص سگ باشد که کارشناسان بهداشت محیط با مراجعه به مغازه‌ها و رستوران‌های طبخ غذا از محصولات نمونه‌گیری کردند و کارکنان را مورد آموزش قرار دادند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در خصوص حیوانات خانگی گفت: اکثر خانواده‌ها تصور می‌کنند با شست‌وشوی سگ و واکسن این بیماری انتقال پیدا نمی‌کند درصورتی که این طرز فکر اشتباه است بنابراین باید تمهیدات لازم در این خصوص اندیشیده شود.
وی با بیان اینکه بیمای کیست هیداتید طی ۱۵ سال پیش تنها در دامداران و عشایر وجود داشت، اظهار کرد: به هیچ وجه طی سالیان گذشته در نقاط شهری مورد ابتلا به این بیماری نداشتیم اما امروز در قلب شهرها با این بیماری مواجه هستیم از این‌رو نظارت بر سبزیجات و میوه‌ها را تشدید کردیم و بنا شد محتوای الکترونیکی مورد نیاز تهیه و در اختیار عموم مردم و مراکز دامپزشکی قرار داده شود.
سارا احمدنیا، کارشناس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی اداره‌کل دامپزشکی فارس نیز در این نشست خبری در خصوص بیماری کیست هیداتید گفت: این بیماری دارای دو میزبان سگ و سگ‌سانان است که انگل بالغ در روده آن‌ها زندگی می‌کند که از طریق مدفوع سگ، تخم انگل در محیط پخش می‌شود و حیوانات جونده پس از چرا در محیط به این بیماری مبتلا خواهند شد.
احمدنیا با اشاره به اینکه رشد این انگل بسیار آرام است و امکان حضور این انگل در جای جای بدن وجود داد، افزود: این بیماری در دام هیچ‌گونه علائم بالینی ندارد و در کشتارگاه توسط کارشناسان بهداشت تشخیص داده شده و سپس از چرخه مصرف غذایی برای نابودی خارج می‌شود.
وی ادامه داد: سگ‌ها با خوردن غذاهای آلوده به این انگل دچار می‌شود و با ورود انگل به روده سگ، در هر سری مدفوع ۵۰۰ تخم این انگل در محیط منتشر خواهد شد که باتوجه به مقاوم بودن در محیط، اگر سگ در باغات و در کنار میوه‌های روی زمین یا سبزیجات مدفوع کند و اصول بهداشتی در شستو و شو رعایت نشود امکان انتقال این بیماری به انسان وجود خواهد داشت.
کارشناس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی اداره‌کل دامپزشکی فارس با اشاره به طریق‌های ورود این انگل به بدن انسان، اضافه کرد: باتوجه به امکان آلوده شدن موی بدن سگ به تخم این انگل، با بازی کودکان این بیماری منتقل شود و افرادی که سگ نگهداری می‌کنند با تمیزکردن جای نگهداری مدفوع این حیوان از طریق گرد و غبار به تخم انگل کیست هیداتید مبتلا شوند.
احمدنیا در توصیه‌ای به عشایر و کسانی که به استفاده از سگ نگهبان نیاز دارند، گفت: غذای اینگونه سگ‌ها باید کاملا پخته شود یا سه روز در دمای منفی ۱۸ درجه قرار بگیرند تا عامل انتقال انگل از بین برود همچنین حتما پیگیر راهکارهای ضدانگلی باشند.
وی تیمار کردن سگ‌های ولگرد در خانه را بسیار خطرناک دانست و گفت: با شست‌وشو و غذا دادن سگ‌ها تمیز نمی‌شوند و امکان انتقال این بیماری از سگ‌های ولگرد وجود دارد بنابراین خانواده‌ها باید به این موضوع توجه کنند.
کارشناس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی اداره‌کل دامپزشکی فارس در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه تعداد بیماری‌های مشترک بین دام و انسان زیاد است، تاکید کرد: هاری، لیشمانیا، و کرم‌های قلاب‌دار و کیست هیداتید از جمله این بیماری‌ها هستند که باید هموطنانی در برخورد با حیوانات به خصوص سگ‌ها حتما ضمن آگاهی، موارد بهداشتی را رعایت کنند.
انتهای پیام
