جنگجوی مسلمان با پروتز دست

اختصاصی تابناک باتو ــ «ابن اَثیر» (م. ۶۳۰ق.) تاریخ نگار نامدار جهان اسلام، از شخصی به نام «رافِع بن حسین بن مُقَن» از فرمانروایان شهر «تَکریت» در کشور «عراق» امروزی یاد کرده که به سال ۴۳۷ هجری (۱۰۰۸سال پیش به تاریخ امروز) وفات یافته است.

این شخص در مجلس میگساری، قصد صلح و سازش بین دو نفر را داشت که در حال نزاع با یکدیگر بودند ولی به اشتباه یکی از آن افراد نزاع کننده، دست رافِع بن حسین را با شمشیر قطع نمود. جالب آن که این بُریدگی دست، به هیچ وجه مانع از جنگاوری وی نشد، بلکه: «[فقد] عمل له کفاً اخری، یمسک بها العنان و یقاتل...» [۱]
(برای او دست دیگری (پروتز دستی) ساختند که با آن اَفسار [اسب] را می گرفت و نبرد می نمود... .)

بحث

از وفات «رافِع بن حسین»، فرمانروای تکریت، ۱۰۰۸ سال به تاریخ امروز می گذرد و قطعاً زمان پروتز دست او برای ایامی بیش از این عدد است. به هر روی این گزارش کهن تاریخی، نشانگر وجود و سابقۀ قدیمی پروتز دست در بین مسلمانان است؛ آن هم با کیفیتی که با آن یک جنگاور حرفه ای بتواند به خوبی در نبرد حاضر شود. هرچند شاید قدیمی ترین نمونه در جهان اسلام نباشد، ولی حداقل از آن می توان دریافت که در بیش از ۱۰۰۰ سال پیش، دانشمندان و صنعتگران مسلمان چنین کاری را برای دست های قطع شده انجام می دادند که این کشف از لابلای صفحات غبار آلود تاریخ، برای ما نمایان شده است.

پی نوشت

[۱] الکامل، ج۹، ص۴۵۱

دکتر سید مرتضی میرسراجی، مدرس دانشگاه