به گزارش برنا، برنامه با کاروان شعر و موسیقی که به بررسی شناسنامه قطعات موسیقی ماندگار ایرانی اختصاص دارد. امروز قطعه مرغ سحر با شعری از ملک الشعرای بهار از آثار استاد نی داوود با صدای نادر گلچین را پخش و بررسی می کند.
این اثر نخست در جشنی به مناسبت هفتمین سالگرد انتشار روزنامهٔ ناهید در سال ۱۳۰۶ ه.خ اجرا شد. شعر این تصنیف مضمونی سیاسی-اجتماعی دارد و مفاهیم انقلابی در آن به وفور دیده میشود. بهار این شعر را کمی پس از استبداد صغیر و در دوره‌ای سرود که جنبش مشروطه ایران به تازگی به پایان و رضاشاه تازه به پادشاهی رسیده بود. از همین رو، شعر مرغ سحر منعکس‌کنندهٔ روحیات انقلابی مردم در آن دوره دانسته میشود. متن شعر روایتگر گفتگوی شاعر با یک پرنده («مرغ سحر») است که هر دو ناامید هستند. شاعر از مرغ سحر می‌خواهد که از قفس بیرون بیاید و نغمه‌سرایی کند، اما مرغ محبوس آه و ناله سر می‌دهد تا جایی که شاعر را به تنگ می‌آورد. موسیقی این تصنیف را نی‌داوود در منزل خودش ساخت. این موسیقی در دستگاه ماهور است و بخش‌هایی از آن به دستگاه شور نیز وارد میشود.
تصنیف «مرغ سحر» جایگاه ویژه‌ای در تاریخ موسیقی ایران دارد و خوانندگان بسیاری آن را بازخوانی کرده‌اند.
در این برنامه صحبت های نی داوود درباره این اثر و زخمه های ساز نی داوود و اجرای مرغ سحر پخش می شود.
نی‌داوود آهنگ این تصنیف را در خانه‌اش ساخت، موسیقی این تصنیف پیش از شعر آن ساخته شد و بهار بعداً بر اساس این موسیقی، شعرش را سرود.در این قطعه، بخشی از موسیقی با کمک گوشهٔ دلکش از ماهور به شور پرده‌گردانی می‌کند. در شعر بهار هم همین قسمت با مصراع «پردهٔ دلکش بزن ای یار دلنشین» مصادف است،پیش از آن نیز در بخشی از موسیقی، از گوشهٔ شکسته استفاده میشود که در بند اول شعر، این بخش با مصراع «ظلم ظالم جور صیاد» مصادف است.
همچنین در برنامه امروز با کاروان شعر و‌موسیقی بخش هایی از صحبت های تاج اصفهانی درباره اجرای مرغ سحر با صدای وی نیز تقدیم شنوندگان میشود.
برنامه « با کاروان شعر و موسیقی » ساعت ۱۲:۲۰ به تهیه کنندگی « یلدا احتشامی» و اجرای « مریم واعظ پور» روی موج اف ام ردیف۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می شود.
