کلثوم دلیران در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در بحث سواد رسانه‌ای پنج سؤال اصلی و یا اصطلاحاً پنج سؤال طلایی مطرح است. اولین سؤال این است که این محتوا و پیام رسانه‌ای که من می‌بینم را چه کسی تولید کرده است؟
وی تصریح کرد: سؤال دوم این است که این محصول هر چه که هست عکس، فیلم، صوت، نماهنگ و یا موسیقی حاوی چه پیامی است و چه حرفی را می‌خواهد به منِ مخاطب منتقل کند؟
این کارشناس سواد رسانه خاطرنشان کرد: سؤال سوم این است که مخاطب‌های مختلف از این محتوا چه برداشتی می‌کنند، چون همان‌طور که می‌دانیم پس‌زمینه ذهن آدم‌ها در برداشت‌های آن‌ها تأثیرگذار است.
دلیران اضافه کرد: سؤال چهارم این است که چه ابزارها و تکنیک‌های رسانه‌ای برای تولید این محتوا استفاده شده و سؤال پنجم نیز این است که در بلندمدت چه پیامدهایی روی ذهن منِ مخاطب می‌گذارد؟
وی بیان کرد: خلاصه این پنج سؤال طلایی این است که باید ببینیم چه کسی، چه چیزی را، به چه کسی، با چه تأثیری و با چه رسانه‌ای می‌رساند؟
این کارشناس سواد رسانه ادامه داد: به‌طور خلاصه وقتی فرد یک محصول رسانه‌ای را استفاده می‌کند باید بداند چه کسی آن را ساخته به‌عبارت دیگر سر سفره چه کسی نشسته است. باید ببیند این محصول در رژیم مصرف رسان‌هایش جا می‌گیرد یا نه برای مثال الان به تماشای یک فیلم غم‌انگیز نیاز دارم یا یک فیلم شاد و امیدوارکننده؟
دلیران اظهار کرد: حال که پنج سؤال طلایی در یادگیری و لزوم سواد رسانه‌ای مشخص شد باید ببینیم روش دانش آموزان در مواجهه با فضای مجازی، حضور در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت به چه صورت خواهد بود؟
وی تصریح کرد: طبق نظر کارشناسان، دانش آموزان از سن ۱۴ تا ۱۸ سالگی با کنترل نامحسوس والدین می‌توانند از فضای مجازی استفاده کنند به‌گونه‌ای که این کنترل موجب بی‌اعتمادی دانش آموزان نسبت به والدین نشود چراکه مدیریت آشکار والدین و امرونهی مستقیم منجر به پنهان‌کاری دانش آموزان می‌شود و سر رشته کار از دست خانواده‌ها در می‌رود.
کارشناس سواد رسانه خاطرنشان کرد: واکسینه شدن دانش آموزان در مقابل تهاجم فرهنگی ناشی از فضای مجازی نتیجه داشتن سواد رسانه‌ای والدین و دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی مربوطه است.
دلیران اضافه کرد: تولید محتوای مناسب و مفید در زمینه‌های مختلف و تأمین خوراک فکری دانش آموزان یکی از راهکارهای اساسی در جذب آن‌ها به سمت حضوری سالم و کاربردی‌تر شدن شبکه‌های اجتماعی است.
وی بیان کرد: نوع استفاده از فضای مجازی، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به افراد برمی‌گردد. این ما هستیم که انتخاب می‌کنیم چه غذایی بخوریم به‌طور قطع برای سالم ماندن و مریض نشدن باید غذاهای سالم مصرف کنیم؛ مثلاً چاقو کاربردهای مختلفی دارد. می‌خواهیم پوست میوه را با آن بگیریم یا نه دست خود را بِبُریم؟
این کارشناس ادامه داد: آگاه‌سازی در خصوص کاربردهای مثبت و منفی فضای مجازی به معنای داشتن سواد رسانه‌ای بوده است گر چه از نظر کارشناسان فرهنگی افراد به موارد منفی گرایش بیشتری نشان می‌دهند.
دلیران اظهار کرد: فضای مجازی و دسترسی آسان به اطلاعات، اشتغال الکترونیکی، تجارت آنلاین، شکستن مرزهای جغرافیایی، عدم وابستگی به زمان و مکان و ... از مزایای اینترنت و به خطر افتادن سلامتی، دیسک گردن و مشکلات بدنی، افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، ترویج بزهکاری، اعتیاد، طلاق و ... نیز از معایب فضای مجازی بوده که والدین و نهادهای فرهنگی باید همه این موارد را برای دانش آموزان و فرزندانشان بازگو کنند و این مهم مستلزم داشتن سواد رسانه‌ای بزرگ‌ترها و بعد از آن انتقال این دانش به دانش آموزان است.
وی تصریح کرد: در نتیجه، به‌کارگیری ظرفیت فکری و آموزشی دانش آموزان توسط مدیران و والدین به‌طور هماهنگ و حساب شده منجر به تولید محتوای مورد نیاز در حوزه‌های مختلف علمی و پژوهشی توسط دانش آموزان می‌شود که البته این موضوع به برنامه‌ریزی کامل و گذر زمان نیاز دارد.
انتهای پیام
