موضوع آلودگی هوا در پایتخت، بحث دیروز و امروز نیست و مدت هاست که در کشور به ویژه در کلانشهر ها، شاهد پدیده آلودگی هوا هستیم. آلودگی هوا یکی از عاملان اصلی مرگ و میر در کشور است و سالانه افراد بسیاری به دلیل بیماری‌های ریوی کشته می‌شوند. این پدیده در زمستان شدید تر شده و شاهد وارونگی هوا هستیم.
بسیاری از کارشناسان، وجود خودروهای فرسوده را یکی از دلایل ایجاد آلودگی می‌دانند که البته جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر هم با کارشناسان هم نظر است. به گفته این عضو شورای شهر تهران، خودروها و موتورسیکلت ها، آلاینده‌های متحرک هستند و سهم ۸۰ درصدی در وجود آلودگی دارند.
همچنین در ارتباط با بحث حمل‌ونقل پاک، مدتی است صحبت هایی از ورود تراموا به خیابان‌های پایتخت مطرح شده که گفته می‌شود یک وسیله حمل‌ونقل لوکس و گران قیمت خواهد بود. البته بحث راه‌اندازی تراموا، در مرحله مطالعات مقدماتی قرار دارد و تا تصویب و اجرایی شود، مدت زمان بسیاری طول خواهد کشید. گفته می‌شود احداث تراموا بالغ بر چندین هزار میلیارد بودجه می‌خواهد و اجرای آن کار آسانی نخواهد بود.
جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در ارتباط با بحث اقدامات و عملکردهای این کمیسیون برای رفاه شهروندان اظهار کرد: ما در برنامه ۴ ساله چهارم، سعی کردیم رویکردهایی که شهر را بر مبنای اصالت انسان‌ها و رویکردهایی که مبتنی بر حل دغدغه‌های مردم در زمینه حمل‌ونقل وجود دارد، برنامه‌های خودمان را تدوین کنیم.
تشکری هاشمی گفت: برای نخستین بار در شورای شهر، یک نگاه حمل‌ونقل محور، جای خودش را پیدا کرد و سعی بر این شد که زمان بیشتری را صرف طرح برنامه برای برطرف کردن مشکلات شهروندان در زمینه حمل‌ونقل کنیم. ما بالاترین بودجه را برای برطرف کردن این مشکلات درنظر گرفتیم و نگاه ویژه‌ای برای حمل‌ونقل برقی داریم.
وی در پاسخ به این سوال که بحث تراموا به کجا رسید و چه اقداماتی برای راه‌اندازی آن انجام شده است گفت: درباره تراموا، صحبت‌های بسیاری با شهردار تهران و همچنین تیم مدیریت شهری انجام شده است و گفته شد که ما بدون هیچ حساسیتی و برای آنکه مد جدیدی از حمل‌ونقل را در شهر تهران تجربه کنیم، نیاز به انجام مطالعات دقیق کارشناسی داریم. وقتی از تراموا صحبت می‌کنیم، یعنی از ۱۰ هزار میلیارد تومان هزینه صحبت می‌شود. زمانی که قرار است این مبالغ برای راه‌اندازی تراموا هزینه شود، یعنی ما نیازمند مطالعات دقیق در این زمینه هستیم.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران افزود: ما در طرح جام ترافیک که درحال بررسی آن هستیم، مباحث و موضاعاتی مطرح شده است اما همچنان تدقیق نشده است. مشاوران این طرح و کسانی که باید آن را تصویب کنند، هنوز به طور کامل این طرح را دریافت نکرده و به تصویب نهایی نرسانند. ما در طرح‌های گذشته سیستم مدیریت شهری، موضوعی تحت عنوان تراموا نداشته‌ایم و اگر در این دوره، چنین طرحی به تصویب برسد، قطعا با رعایت اولویت‌ها می‌تواند در دستور کار قرار گیرد. اما همچنان در جلساتی که درباره تراموا برگزار شده است، هنوز به طور جدی، به نقطه نظراتی که اثبات کند تراموا نیاز جامعه است را مطرح نکرده‌اند.
تشکری هاشمی عنوان کرد: تراموا، باوجود آنکه موافق دارد، مخالفان جدی هم در حوزه حمل‌ونقل دارد. به گونه‌ای که برخی این مد حمل نقلی را بسیار گران قیمت و با کارایی پایین می‌دانند و مطرح کرده‌اند که چنین وسیله حمل‌ونقلی درحال منسوخ شدن است. ما قضاوت را درباره تراموا، موکول می‌کنیم به اتمام و تصویب مطالعات و بعد از آن نوبت به اولویت بندی انجام خواهد رسید. این مد حمل‌ونقلی از مدهای لوکس و گران نرخ خواهد بود و اگر در طرح جامع چنین موضوعی مطرح شود، باید بدانیم که در ارتباط با یک طرح حمل‌ونقلی صحبت می‌کنیم که بسیار گران نرخ و لوکس خواهد بود و همچنین رقبای جدی هم خواهد داشت. این رقبا را می‌توان بی‌آر تی‌ها نام برد که درحال‌حاضر شهروندان بسیاری از آن استفاده می‌کنند.
وی درباره پدیده آلودگی هوای پایتخت و اینکه چه راهکارایی برای از بین بردن آن دارید گفت: ما ده‌ها سال است که با بحث آلودگی هوا درگیر هستیم و واقعا سلامت مردم را به شدت به خطر انداخته است. باید گفت که طبق مطالعات انجام شده، بیش از ۸۰درصد از منابع آلوده‌کننده هوای تهران ذرات معلق زیر ۲نیم میکرون هستند. منشا این آلودگی‌ها، منابع متحرک مانند خودروها و موتورسیکلت‌ها هستند. ما دنبال کارخانجات، سوخت‌های خانگی و چیزهای پنهانی در ارتباط با آلودگی هوا نباید بگردیم. کاملا منشا این آلودگی‌ها در مقابل چشمان ما قرار دارند. یعنی موتورسیکلت هایی که تا ۸برابر خودروی سواری با استاندارد یورو۲ تولید آلودگی می‌کند و خودروهای فرسوده‌ای که به وفور در شهر مشاهده می‌کنیم، منبع اصلی این آلودگی‌ها هستند.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران ادامه داد: در شهر تهران۱۲ میلیون لیتر مصرف سوخت وجود دارد. اگر تنها ۱ لیتر بنزین را مشتعل کنیم، می‌توانیم حرارت و دود و آثار مخرب آن را به چشم ببینیم. حال این رقم را ۱۲هزار برابر کنیم چه اتفاقی بر سر هوای شهرمان می‌آید؟ در فضای محدود شهری و در این فصل که با پدیده وارونگی دما مواجه هستیم، می‌توان تصور کرد که با چه پدیده وحشتناکی مواجه هستیم.
وی افزود: آن چیز که بسیار اهمیت دارد این است که بدانیم منابع آلوده‌کننده هوای پایتخت کدام‌ها هستند و چه راه هایی برای حذف این منابع وجود دارد. نخستین مورد و طبق مطالعات، منابع متحرک مانند خودرو و موتورسیکلت‌ها منشا اصلی آلودگی هوا هستند و ۸۰ درصد در این موضوع سهم دارند. ما نمی‌توانیم تجربه دنیا را در برطرف کردن آلودگی هوا نادیده بگیریم. دنیا متوجه شده است که برای عبور از وضعیت آلودگی هوا باید چند کار را انجام دهد. نخستین مورد این است که خودروهای فرسوده نباید در شهر تردد کنند. ما شاهد آن هستیم که خودروهای فرسوده نه تنها باعث آلودگی هوا می‌شوند، بلکه حوادث ناگواری را به وجود می‌آورند. آلودگی هوا و آلانده هایی که از خود تولید می‌کنند، شکی نیست که منشا اصلی آلودگی هوای تهران هستند.
وی ادامه داد: دنیا متوجه شده است برای عبور از این شرایط چه اقدامی باید انجام دهد. آلودگی هوایی که خودروها تولید می‌کنند؛ مشخص است چه مشکلاتی ایجاد می‌کنند و ناوگان فرسوده و نبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی مشکل اساسی تهران هستند. همچنین امروزه خودروهای گام در بسیاری از شهرهای جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد اما ما در این حوزه صفر هستیم و به دلیل مشکلاتی که وجود دارد؛ همچنان از خودروهای بی‌کیفیت استفاده می‌کنیم. دولت باید از سیاست‌های تشویقی استفاده کند. اما ما نه تنها هیچ سیاست تشویقی نمی‌بینیم، بلکه قدرت خرید هم کاهش یافته است. نرخ پشت مرزها هیچ تفاوتی با نرخ داخلی ندارد. ما با نوسازی کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگی هوا، کاهش مرگ و میر در تصادفات، کاهش ترافیک را خواهیم داشت و امیدواریم دولت در این مسیر کمک کند.
تشکری هاشمی گفت: وقتی یک موتور سیکلت ۸ برابر خودرو ایجاد آلایندگی می‌کند؛ چرا بعد از سال‌ها هنوز موتور برقی نشده است. فقط شهرداری ۱۵۶ موتور سیکلت برقی به پست داده است. در بودجه ۷۰۰ میلیارد تومان برای نوسازی موتور سیکلت‌های برقی هزینه شده اما هنوز هیچ اقدامی را مشاهده نکرده‌ایم. در کشور به قدری قیمت خودرو گران شده که مردم طاقت نوسازی را ندارند و این نشان می‌دهد دولت باید مداخله جدی کند و مرزهای کشور را برای ورود خودرو باز بگذارد و بین اینکه مردم منتظر صنعت داخلی بمانند و بین اینکه مردم منتطر باشند باید به سمت باز کردن مرزهای کشور رفت.
وی گفت: ما با نوسازی، کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف سوخت و همچنین افزایش راندمان کارکرد خودروهارا خواهیم داشت. نوسازی سبب خواهد شد که مرگ و میر و تافات جاده‌ای کاهش پیدا کند و گره‌های ترافیکی کم خواهد شد و امیدوار هستیم تا دولت، در این مسیر، تلاش‌های لازم را داشته باشد.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر ادامه داد: وقتی یک موتورسیکلت ۸برابر یک خودروی سواری یورو۲ تولید آلودگی می‌کند، چرا بعد از گذشت تقریبا ۸سال از مصوبه قبلی دولت که موظف شدند فقط موتورسیکلت انژکتوری و برقی در کشور تولید کنند، هیچ اقدامی صورت نگرفت؟ تمام موتورسیکلت‌های برقی که امروز در اختیار نهادها قرار گرفته است، تنها کمک شهرداری تهران بوده که تعداد آن ۱۵۶ دستگاه موتورسیکلت برقی بوده است. چنین چیزی را می‌توان همان داستان یک قاشق ماست در دریا دانست که آیا ببینیم دوغ می‌شود یا خیر؟ با این شکل نمی‌توان مشکل کشور را برطرف کرد.
وی در پایان گفت: در ارتباط با اتوبوس‌ها باید گفت که این ناوگان باید به سرعت مسیر برقی شدن را طی کند و همچنین خودروهای خدماتی مانند تاکسی‌ها باید برقی شوند. باید مجدد تکرار کرد که ما در کشور آنقدر خودرو را گران کرده‌ایم که مردم توان نوسازی را ندارند.
